Loading AI tools
brytyjski aktor Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Idris Elba, właśc. Idrissa Akuna Elba[1] (ur. 6 września 1972 w Londynie) – brytyjski aktor filmowy, telewizyjny i teatralny, zdobywca Złotego Globu dla najlepszego aktora w miniserialu lub filmie telewizyjnym za rolę w produkcji Luther (2011). Poza tym nagrywa własną muzykę oraz działa jako DJ pod pseudonimami Big Driis i Big Driis the Londoner[2].
.jpg) Idris Elba (2024) | |
| Imię i nazwisko |
Idrissa Akuna Elba |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
6 września 1972 |
| Zawód |
aktor, wokalista |
| Współmałżonek |
Hanne Nørgaard (1999–2003; rozwód) |
| Lata aktywności |
od 1994 |
| Strona internetowa | |
Jedną z pierwszych ról Elby był udział w operze mydlanej Channel 5 Family Affairs[3]. Występował w wielu serialach, w tym m.in.: Ultraviolet, Sprawy inspektora Lynleya, Prawo ulicy i Biuro[2][4]. Od września 2009 wcielał się w główną rolę w serialu telewizyjnym Luther, wyprodukowanym przez BBC i emitowanym na antenie BBC One[5]. W 2010 zagrał w filmowej adaptacji komiksu Losers, a także w obrazie Takers, w którym partnerował Mattowi Dillonowi, T.I. i Chrisowi Brownowi.
Elba urodził się jako Idrissa Akuna Elba, a podczas nauki w szkole w Canning Town skrócił swoje pierwsze imię. Jego matka, Eve (z domu White), pochodziła z Ghany, natomiast ojciec, Winston Elba, z Sierra Leone[6]. Elba dorastał jako jedynak w East Ham[7]. W wieku 14 lat zaczął pomagać swojemu wujkowi, który zajmował się zapewnianiem muzyki na weselach. Po niecałym roku Elba rozpoczął z przyjaciółmi własny muzyczny biznes[3][8]. Mając 16 lat porzucił szkołę i wygrał miejsce w National Youth Music Theatre. Od tego czasu imał się różnych zajęć, w tym m.in. cold callingowej sprzedaży, aby opłacić rachunki, w międzyczasie grając w Crimewatch, serii rekonstruującej morderstwa. Poza tym, w wieku 19 lat, pracował jako DJ w nocnych klubach pod pseudonimem Big Driis. Niedługo po tym zaczął brać udział w przesłuchaniach do seriali telewizyjnych. W 1989 podjął się pracy na nocną zmianę w fabryce Forda w Londynie. Elba zaczął traktować aktorstwo poważnie podczas nauki w szkole średniej, w czym pomogła mu nauczycielka tego przedmiotu, Susan McPhee.
Mimo że działalność aktorska Elby rozpoczęła się oficjalnie w 1992, dopiero trzy lata później otrzymał swoją pierwszą rolę w serialu Bramwell. W 1995 roku po raz pierwszy został wymieniony w czołówce, przy okazji występu w jednym z odcinków serialu Absolutnie fantastyczne[9]. W kolejnych latach pojawiał się w rolach drugoplanowych w wielu brytyjskich serialach, w tym m.in.: The Bill, Degrees of Error, The Ruth Rendell Mysteries, The Governor, Family Affairs, Ultraviolet oraz Dangerfield[9].
Elba podjął decyzję o wyjeździe do Nowego Jorku, a do Anglii wracał tylko po to, aby brać udział w nagraniach, w tym np. serialu Sprawy inspektora Lynleya[3]. W 2001 wystąpił jako Achilles w sztuce Troilus and Cressida[3]. W tym samym roku zagrał w jednym z odcinków serialu Prawo i porządek, a rok później dostał angaż do Prawa ulicy, w którym występował przez dwa lata[9]. W 2005 roku wcielił się w postać kapitana Augustina Muganzy w filmie telewizyjnym Czasem w kwietniu, mówiącym o ludobójstwie w Rwandzie[9]. W 2007 roku Elba pojawił się w specjalnym programie Black Entertainment Television Black Men: The Truth[10].
W 2008 zagrał w serialu The No. 1 Ladies’ Detective Agency, filmowanym w Botswanie. Premierowy odcinek wyemitowany został 23 marca i osiągnął 6,3 miliona widzów i 27% udziału w rynku[11]. Rok później pojawił się w amerykańskim serialu Biuro[11]. W 2009 zaczął grać tytułową rolę w serialu BBC, Luther, za którą dostał Złoty Glob[12].
W 2001 wystąpił w Buffalo Soldiers, jednak film został szybko wycofany z kin ze względu na polityczny oddźwięk. W 2005 zagrał w obrazie The Gospel, a w 2007 wystąpił z Hilary Swank w horrorze Plaga[9].
W 2007 zagrał główną rolę w dramacie Moje córki oraz jedną z drugoplanowych ról w filmie 28 tygodni później[9]. W tym samym roku wcielił się również w postać Tango w thrillerze Amerykański gangster oraz pojawił się w obrazie This Christmas[13].
W 2008 roku Elba wystąpił w horrorze Prom Night oraz kryminale RocknRolla w reżyserii Guya Ritchiego[13]. W 2009 zagrał w filmach Nienarodzony oraz Obsesja[14].
W 2010 zagrał w filmowej adaptacji komiksu The Losers, która kręcona była w Portoryko[15][16]. Poza tym wystąpił w thrillerze Takers, gdzie partnerował Haydenowi Christensenowi, Chrisowi Brownowi, T.I. i Paulowi Walkerowi.
W 2012 wziął udział w głośnym horrorze science-fiction Prometeusz, wyreżyserowanym przez Ridleya Scotta. Wystąpił tam obok m.in. Charlize Theron, Noomi Rapace i Michaela Fassbendera.
W 2016 roku użyczył głosu złowrogiemu tygrysowi Shere Khanowi w filmie Księga Dżungli.
Był na okładkach „Details”, „Entertainment Weekly”, „Esquire”, „Men’s Health”, „Maxim”, „Essence”, „Vanity Fair”, „NME”, „GQ” i „Interview”[17].
W 2001 wystąpił w teledyskach Fata Joego i Angie Stone[8]. W 2006 wydał swój pierwszy minialbum Big Man. Elba był współproducentem i współwykonawcą intra na albumie American Gangster Jaya-Z[18].
Elba był DJ-em na NBA All Star 2007 w Venetian Hotel i Ice House Lounge w Las Vegas, w 2009 roku pełnił tę samą funkcję w programie BET Rising Icons[19][20]. Wystąpił również w wideoklipie „Respect My Conglomerate” Busta Rhymesa. Drugi minialbum Elby nosi tytuł Kings Among Kings[21].
Elba był w przeszłości żonaty; w wywiadzie przyznał, że jego była żona jest wspaniałą osobą, ale chcieli innych rzeczy w życiu, dlatego musieli się rozstać[22]. Z tego związku ma córkę, Isan, która urodziła się w 2002. Elba był wielokrotnie widywany z byłą żoną po rozwodzie, gdyż, jak powiedział, pozostają w przyjacielskich stosunkach[19]. Elba przyjaźni się z Seanem Combsem i Ludacrisem, a większość czasu spędza w Atlancie, gdzie mieszka jego córka. W kwietniu 2009 roku Elba został ambasadorem akcji przeciw przemocy[23]. Elba jest kibicem londyńskiej drużyny Arsenal FC, podczas gdy jego ojciec to fan Manchester United[24].
W październiku 2016 stoczył swoją pierwszą walkę w kickboxingu w pojedynku w London’s York Hall i wygrał ją. W filmie dokumentalnym na kanale Discovery Channel Idris Elba: Fighter (2017), Elba podróżuje po całym świecie i doskonali swoje umiejętności w boksie tajskim i kickboxingu[25].
W 2004 i 2005 Elba wybierany był jednym z najprzystojniejszych mężczyzn planety według magazynu „Essence”. Idris w 2007 roku umieszczony został również przez magazyn People na dorocznej liście 100 najpiękniejszych[26]. W sierpniu 2009 roku pojawił się na okładce Essence[21].
| Rok | Film/Serial | Rola | Uwagi | |
|---|---|---|---|---|
| 1995 | Absolutnie fantastyczne | Gigolo | Odcinek: „Sex” | |
| 1997 | Family Affairs | Tim Webster | ||
| 1998 | Ultraviolet | Vaughan Rice | ||
| 1999 | Belle maman | Grégoire | ||
| Dangerfield | Matt Gregory | |||
| 2000 | Sorted | Jam | ||
| In Defence | PC Paul Fraser | |||
| 2001 | Buffalo Soldiers | Kimborough | ||
| 2002 | Sprawy inspektora Lynleya | Robert Gabriel | Odcinek: „Payment in Blood” | |
| Prawo ulicy | Russell ‘Stringer’ Bell | |||
| 2003 | One Love | Aaron | ||
| 2005 | Czasem w kwietniu | Augustin Muganza | Nominacja – Black Reel Awards, Najlepszy aktor telewizyjny Nominacja – NAACP Image Awards, Najlepszy aktor telewizyjny | |
| Gospel | Charles Frank | Nominacja – Black Reel Awards, Najlepszy aktor | ||
| 2007 | Moje córki | Monty James | Nominated – BET Awards, Najlepszy aktor | |
| Plaga | Ben | |||
| 28 tygodni później | General Stone | |||
| Amerykański gangster | Tango | Nominacja – Screen Actors Guild Awards, Najlepsza obsada | ||
| This Christmas | Quentin Whitfield | |||
| 2008 | The No. 1 Ladies’ Detective Agency | Charles Gotso | ||
| Prom Night | Detektyw Winn | |||
| RocknRolla | Mumbles | |||
| The Human Contract | Larry | |||
| 2009 | Nienarodzony | Arthur Wyndham | ||
| Biuro | Charles Miner | Kilka odcinków 5. serii | ||
| Obsesja | Derek Charles | Nominacja – NAACP Image Awards, Najlepszy aktor | ||
| 2010 | Takers | Gordon Jennings | ||
| Legacy | Malcolm Gray | |||
| The Losers: Drużyna potępionych | Roque | |||
| 2010–2015 | Luther | John Luther | Złoty Glob, Najlepszy aktor w miniserialu lub filmie telewizyjnym | |
| 2011 | Thor | Heimdall | ||
| Ghost Rider 2 | Moreau | |||
| 2012 | Prometeusz | Captain Janek | ||
| 2013 | Pacific Rim | Stacker Pentecost | ||
| Thor: Mroczny świat | Heimdall | |||
| Mandela: Droga do wolności | Nelson Mandela | Nominacja – Złote Globy, Najlepsza rola męska | ||
| 2014 | Second Coming | Mark | ||
| No Good Deed | Colin | |||
| 2015 | Gunman: Odkupienie | Barnes | ||
| Avengers: Czas Ultrona | Heimdall | |||
| Beasts of No Nation | Komendant | |||
| 2016 | 100 Streets | Max | ||
| Dzień Bastylii | Sean Briar | |||
| Star Trek: W nieznane | Krall | |||
| Księga dżungli | Shere Khan | Rola głosowa | ||
| 2017 | Mroczna Wieża | Roland Deschain | ||
| Pomiędzy nami góry | Ben Bass | |||
| Thor: Ragnarok | Heimdall | |||
| Gra o wszystko | Charlie Jaffey | |||
| 2018 | Avengers: Wojna bez granic | Heimdall | ||
| 2019 | Szybcy i wściekli: Hobbs i Shaw | Brixton | ||
| 2021 | Legion samobójców: The Suicide Squad | Robert DuBois / Bloodsport | ||
| 2022 | Sonic 2. Szybki jak błyskawica | Knuckles the Echidna | Rola głosowa | |
| 2023 | Luther: Zmrok | John Luther |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
