Hiacyntowiec

Hiacyntowiec^[4][5], hiacyncik^[6] (Hyacinthoides) – rodzaj roślin z rodziny szparagowatych. Obejmuje 11^[7]–12^[8] gatunków występujących w zachodniej Europie (kwitną wiosną) i w górach Afryki północno-zachodniej (te zakwitają głównie jesienią i zimą)^[7]. Przedstawiciele rodzaju uprawiani są w ogrodach w strefie klimatu umiarkowanego^[6], skąd okazjonalnie rozprzestrzeniają się i dziczeją (np. w Ameryce Północnej)^[9].

Hiacyntowiec hiszpański

Masowo kwitnący hiacyntowiec zwyczajny w lesie w Wielkiej Brytanii

Hiacyntowiec

Hiacyntowiec zwyczajny
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	szparagowce
Rodzina	szparagowate
Rodzaj	hiacyntowiec
Nazwa systematyczna
Hyacinthoides Heister ex Fabricius Enum. 2. 1759[3]
Typ nomenklatoryczny
non designatus[3]

Morfologia

Pokrój

Bylina z odnawiającą się corocznie cebulą tworzoną przez kilka mięsistych, rurkowatych łusek^[9].

Liście

Nieliczne i tylko odziomkowe^[9]. Równowąskie lub lancetowate^[6], płaskie^[10].

Kwiaty

Zwisające, w liczbie do 30 zebrane w groniasty kwiatostan na szczycie głąbika, wsparte dwiema, równowąskimi przysadkami. Listki okwiatu wolne, o długości 15–20 mm, z pojedynczą żyłką^[9], tworzące rurkę lub rozpostarte^[11], wywinięte na końcach^[10]. Listki niebieskie, białe lub rzadko różowe (u odmian uprawnych), wonne^[6]. Pręcików 6, o nitkach przyrośniętych do listków okwiatu. Zalążnia górna, trójkomorowa, z miodnikami. W każdej komorze rozwija się od 1 do 10 zalążków. Szyjka słupka pojedyncza^[9], zakończona główkowatym znamieniem^[11].

Owoce

Tępo trójkanciaste, kulistawe torebki zawierające od 3 do 30 kulistych lub owalnych, czarnych nasion^[9].

Systematyka

Pozycja systematyczna rodzaju według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Rodzaj z podrodziny Scilloideae Burnett (plemię Hyacintheae podplemię Hyacinthinae^[12]) z rodziny szparagowatych w obrębie szparagowców. W poprzedniej wersji systemu (APG II z 2003) zaliczany był wraz z obecną podrodziną Scilloideae do wyodrębnianej rodziny hiacyntowatych^[2].

Zaliczane do tego rodzaju gatunki dawniej włączano do rodzaju cebulica (Scilla) lub opisywano pod synonimiczną nazwą Endymion^[10].

Wykaz gatunków^[8][4]

• Hyacinthoides aristidis (Coss.) Rothm.
• Hyacinthoides cedretorum (Pomel) Dobignard
• Hyacinthoides ciliolata (Pomel) Rumsey
• Hyacinthoides flahaultiana (Emb.) Dobignard
• Hyacinthoides hispanica (Mill.) Rothm. – hiacyntowiec hiszpański, hiacyntowiec dzwonkowaty
• Hyacinthoides italica (L.) Rothm. – hiacyntowiec włoski
• Hyacinthoides kroumiriensis El Mokni, Domina, Sebei & El Aouni
• Hyacinthoides lingulata (Poir.) Rothm.
• Hyacinthoides × massartiana Geerinck
• Hyacinthoides mauritanica (Schousb.) Speta
• Hyacinthoides non-scripta (L.) Chouard ex Rothm. – hiacyntowiec zwyczajny, hiacyntowiec nieopisany^[11]
• Hyacinthoides paivae S.Ortiz & Rodr.Oubiña
• Hyacinthoides reverchonii (Degen & Hervier) Speta

Zastosowanie i uprawa

Rośliny ozdobne z powodu efektownych, pachnących kwiatów. Uprawiane są ogrodach skalnych oraz pod okapem drzew i na rabatach^[6]. Opisywane jako łatwe w uprawie^[11]. Cebule sadzi się jesienią. Najlepiej rosną w miejscach półcienistych i wilgotnych^[6], w glebie przepuszczalnej^[11].