Hanna Szumańska

Hanna Szumańska pseud. Anna Wolska (ur. 24 marca 1919, zm. 24 marca 1973 w Nowym Jorku) – polska tłumaczka literatury francuskiej.

Grób Hanny Szumańskiej-Grossowej na cmentarzu żydowskim przy ul. Okopowej w Warszawie

Życiorys

Była córką przedwojennego adwokata Wacława Szumańskiego, obrońcy w procesie brzeskim. W czasie wojny była łączniczką Biura Informacji i Propagandy Armii Krajowej. Pierwszy mąż - Stanisław Wertheim - został rozstrzelany w 1943 roku na Pawiaku. Hanna pomagała w ukrywaniu się po aryjskiej stronie Zygmuntowi Grossowi, którego po wojnie poślubiła. W wyniku antysemickiej kampanii w 1968 roku wyjechała wraz z rodziną do USA.

Jej synem jest Jan Tomasz Gross, socjolog i historyk, profesor wydziału historii Uniwersytetu Princeton.

Książki

• Podróże Stefana Szolca Rogozińskiego, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1967.

Wybrane przekłady (pierwsze wydania)

• Henri Claude, Plan Marshalla, przekł. autoryz. Hanny Szumańskiej-Grossowej; posł. opatrzył Tadeusz Łychowski, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1950.
• Emil Zola, Podbój miasta Plassans, przeł. Hanna Szumańska-Grossowa, Warszawa: "Książka i Wiedza" 1950.
• Paul Cribeillet, Życie i walka partyzantów, przeł. Hanna Szumańska-Grossowa; wstęp J. Rayska; przedm. H. Bourbon, Warszawa: Książka i Wiedza 1951.
• Wiktor Hugo, Człowiek śmiechu, t. 1-2, tł. Hanna Szumańska-Grossowa; wstępem i objaśnieniami opatrzył Maciej Żurowski, Warszawa: "Książka i Wiedza" 1953.
• Wiktor Hugo, Literatura i polityka, wybór Macieja Żurowskiego; przeł. z fr. Hanny Szumańskiej-Grossowej; przedm. i przypisy Zbigniewa Bieńkowskiego, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1953.
• Wiktor Hugo, Nędznicy, t. 1-2, oprac. tekstu, posł. i objaśnienia Macieja Żurowskiego, przekł. "Biblioteki Arcydzieł Literatury" z r. 1931 przejrz. i popr. przy współpr. Hanny Szumańskiej-Grossowej, Warszawa: "Iskry" 1954.
• Wiktor Hugo, Kozeta: fragment powieści "Nędznicy", przeł. Hanna Szumańska Grossowa, Warszawa: "Nasza Księgarnia" 1954.
• Wiktor Hugo, Katedra Marii Panny w Paryżu, przeł. Hanna Szumańska-Grossowa; posł. Z. Bieńkowski, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1954.
• Karol de Coster, Legenda jako też bohaterskie, wesołe i sławne przygody Dyla Sowizdrzała i Jagnuszka Poczciwca w krajach flamandzkich i gdzie indziej, przeł. Julian Rogoziński; wstęp R. Rollanda, przeł. Hanna Szumańska-Grossowa; posł. T. de Vriesa, przeł. Czesław Przymusiński, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1955.
• Roger Boussinot, Lotnisko, tł. Hanna Szumańska-Grossowa, Warszawa: Czytelnik 1956.
• Armand Lanoux, Dzień dobry, mistrzu, tł. Hanna Szumańska-Grossowa, wiersze przeł. Jerzy Zagórski, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1957.
• Aleksander Dumas, W dwadzieścia lat później, przeł. cz. 1 Stefan Flukowski, cz. 2 H. Szumańska-Grossowa, Warszawa: Iskry 1957.
• Mohammed Dib, W kawiarni, tł. Hanna Szumańska-Grossowa, Warszawa: Czytelnik 1957.
• Roger Peyrefitte, Klucze Piotrowe, przeł. Hanna Szumańska-Grossowa, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1959.
• Emil Zola, Dzieło, przeł. Hanna Szumańska-Grossowa, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1959.
• André Maurois, Trzej panowie Dumas, przeł. Hanna Szumańska-Grossowa; wiersze przeł. Włodzimierz Lewik, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1959.
• Emil Zola, Trzy miasta, przeł. Hanna Szumańska-Grossowa, Irena Wieczorkiewicz, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1959.
• Aleksander Dumas, Wicehrabia de Bragelonne, t. 2, tł. Hanna Szumańska-Grossowa, Warszawa: "Iskry" 1959.
• Malek Haddad, Ostatni obraz, przeł. Hanna Szumańska-Grossowa, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1960.
• Simone de Beauvoir, Pamiętnik statecznej panienki, przeł. Hanna Szumańska-Grossowa, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1960.
• Marguerite Yourcenar, Pamiętniki Hadriana, przeł. Hanna Szumańska-Grossowa, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1961.
• André Maurois, Adrianna, czyli Życie pani de La Fayette, przeł. Hanna Szumańska-Grossowa, wiersze przeł. Włodzimierz Lewik, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1962.
• Henri Beyle (Stendhal), Korespondencja, wybór oprac. Irena Wachlowska, przeł. Hanna Szumańska-Grossowa, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1963.
• Simone de Beauvoir, W sile wieku, przeł. Hanna Szumańska-Grossowa, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1964.
• Georges Duby, Robert Mandrou, Historia kultury francuskiej wiek X-XX, przeł. Hanna Szumańska-Grossowa, Warszawa: PWN 1965.
• Mourad Bourboune, Janowcowe wzgórze, tł. Hanna Szumańska-Grossowa, Warszawa: "Czytelnik" 1966.
• Jacques Le Goff, Kultura średniowiecznej Europy, przeł. Hanna Szumańska-Grossowa, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1970.
• Alexis de Tocqueville, Dawny ustrój i rewolucja, tł. Anna Wolska; wstęp Jerzy Szacki, Warszawa: "Czytelnik" 1970.
• Leonard Verduin, Anatomia hybrydy: studium relacji państwa i Kościoła, tł. zespół Krzysztof Chruszczyński, Jerzy Madej, Anna Wolska, Warszawa: Jerzy Madej 2005.

Bibliografia

• Hanna Szumańska-Grossowa Hanna [1919-1973], "Rocznik Literacki" 1973, s. 680-681.
• Szumańska-Grossowa Hanna. Zgon (24.III.1973), "Kultura" 1973, nr 6, s. 157.
• Nekrologi: "Życie Warszawy" 1973 nr 19; "Tygodnik Powszechny" 1973, nr 19.
• Janina Zakrzewska, List do redakcji ujawniający iż pod nazwiskiem Anny Wolskiej jako tłumaczki kryje się Hanna Szumańska-Grossowa, której nazwisko stało się niecenzuralne po 1968 r., "Tygodnik Powszechny", 1988 nr 9, s. 4.
• Hanna Kirchner, Szumańska-Grossowa Hanna (1919-1973) [w:] Polski słownik biograficzny, t. 49, Kraków 2014, s. 317-318.

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000359583012
• VIAF: 220299447
• LCCN: no2001021865
• SUDOC: 121899233
• NTA: 166290815
• PLWABN: 9810569482005606, 9810575369605606
• NUKAT: n94006145