Gubernia lubelska
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gubernia lubelska (ros. Люблинская губерния) – jednostka administracyjna Królestwa Polskiego, a następnie Generał-gubernatorstwa Warszawskiego (po upadku powstania styczniowego i faktycznej likwidacji Królestwa Polskiego oraz włączeniu jego ziem do Cesarstwa Rosyjskiego). Powstała w 1837, w wyniku przekształcenia województwa lubelskiego. Obszar guberni, której stolicą był Lublin, był identyczny z obszarem dawnego województwa.
gubernia | |||
1837–1915 | |||
Gmach Rządu Gubernialnego w Lublinie | |||
| |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Siedziba | |||
Powierzchnia |
16 831,7 km² | ||
Populacja (1910) • liczba ludności |
| ||
• gęstość |
93 os./km² | ||
Szczegółowy podział administracyjny | |||
Liczba powiatów |
10 | ||
Położenie na mapie Królestwa Polskiego |
Podobny był także podział na jednostki administracyjne niższego szczebla, z tym, że dotychczasowe obwody przemianowano na powiaty. W skład guberni lubelskiej wchodziło ich początkowo 10: biłgorajski (od 1867 r.), chełmski, hrubieszowski, janowski, kaźmierski (do 1842 r.), krasnostawski, lubartowski, lubelski, puławski (od 1842: nowoaleksandryjski), tarnogrodzki (do 1842 r.), tomaszowski i zamojski.
Reforma administracyjna z 1844 połączyła gubernię lubelską z podlaską, co trwało do kolejnej reformy z roku 1867, która te zmiany anulowała. W 1912 obszar guberni okrojono, przyłączając wydzielone obszary do utworzonej wówczas guberni chełmskiej. Rozporządzeniem z 18 września 1915, w poszczególnych obwodach dawnych rosyjskich guberni lubelskiej i chełmskiej utrzymano granice, które istniały przed utworzeniem guberni chełmskiej w 1912 roku. Oznaczało, że nowy podział obwodów tych guberni, którego i tak w praktyce dotychczas w życie nie wprowadzono, austriacki Zarząd Wojskowy odtąd nie uwzględniał[2]. W myśl rozporządzenia z 12 sierpnia 1916, okupant niemiecki gubernię chełmską uznał za część Królestwa Polskiego[3].
W czasie powstania styczniowego Rząd Narodowy dnia 28 marca 1863 r. ogłosił Regulamin władz administracyjnych w byłym Królestwie Kongresowym. Według regulaminu zniesiono podział administracyjny na gubernie, a zamiast tego byłe Królestwo Kongresowe podzielono na osiem województw w granicach z 1816 r. Na terenach obejmujących gubernię lubelską przywrócono województwo lubelskie oraz województwo podlaskie[4].
W guberni przeważała ludność etnicznie polska, a wyznaniowo – katolicka. Oficjalnie, nieco poniżej 200 tysięcy osób zaliczano do Małorusów (Ukraińców), 155 tysięcy do Żydów, a 26 tysięcy – do Niemców. Na terenie guberni działała jedna uczelnia wyższa (w Nowej Aleksandrii).
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.