Krzeszów (gmina)

Krzeszów – gmina wiejska w powiecie niżańskim województwa podkarpackiego. W latach 1975–1998 gmina należała do województwa tarnobrzeskiego.

Ten artykuł dotyczy gminy współczesnej. Zobacz też: gmina Krzeszów – dawna gmina w Jeleniogórskiem.

Krzeszów

gmina wiejska
Tablica na granicy z gminą Harasiuki
Herb
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	niżański
TERC	1812042
Wójt	Stanisław Nowakowski
Powierzchnia	62,38 km²
Populacja (31.12.2020) • liczba ludności	4228[1]
• gęstość	67,78 os./km²
Nr kierunkowy	15
Kod pocztowy	37-418
Tablice rejestracyjne	RNI
Adres urzędu: ul. Rynek 2 37-418 Krzeszów
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw 12[2][3] Liczba miejscowości 13[3]
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Krzeszów
Położenie na mapie Polski Krzeszów
50°24′N 22°20′E
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Siedziba gminy to Krzeszów.

Budynek Urzędu Gminy Krzeszów

Według danych z 31 grudnia 2020^[1] gminę zamieszkiwało 4228 osób.

Historia

Gmina Krzeszów została utworzona w ramach carskiej reformy administracyjnej 1867 roku jako jedna z 14 gmin powiatu biłgorajskiego guberni lubelskiej Królestwa Polskiego. 13 stycznia (1 stycznia według kalendarza juliańskiego) 1870 do gminy przyłączono pozbawiony praw miejskich Krzeszów^[4].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 gmina znalazła się w powiecie biłgorajskim województwa lubelskiego.

Według stanu na 30 września 1921 gmina Krzeszów obejmowała miejscowości Bystre, Działy, Jasiennik Stary, Kamionka, Krzeszów, Krzeszów Dolny, Krzeszów Górny, Kustrawa, Łazów, Łazy Malennickie, Łazy Naklickie, Malennik, Nowa Wieś, Podolszynka Księżówka, Podolszynka Plebańska, Podolszynka Ordynacka, Sygiełki i Zamczysko. Gmina liczyła 6387 mieszkańców^[5].

W reformie administracyjnej 1954 roku dotychczasowa gmina została podzielona na gromady Krzeszów, Bystre i Krzeszów Górny. 1 stycznia 1956 gromady Bystre i Krzeszów przeniesiono do nowo utworzonego powiatu leżajskiego w województwie rzeszowskim^[6].

Gmina Krzeszów została odtworzona w kolejnej reformie administracyjnej 1 stycznia 1973 w powiecie leżajskim województwa rzeszowskiego. Poza granicami odtworzonej gminy pozostały miejscowości Krzeszów Górny i Nowa Wieś (w gminie Harasiuki) oraz Malennik i Jasiennik Stary (w gminie Potok Górny) w powiecie biłgorajskim. W jej granicach znalazła się natomiast Koziarnia, po prawej stronie Sanu, a należąca historycznie do Galicji i powiatu niżańskiego. Skład gminy Krzeszów objął inicjalnie 9 sołectw: Bystre, Kamionka, Koziarnia, Krzeszów, Krzeszów Dolny, Kustrawa, Łazów, Podolszynka Ordynacka i Sigiełki^[7].

W kolejnej reformie administracyjnej 1 czerwca 1975^[8] gmina Krzeszów została włączona do województwa tarnobrzeskiego.

1 września 1977 gmina Krzeszów została zniesiona, a jej obszar włączono do gminy Rudnik^[9]. Na mocy rozporządzenia ministra administracji, gospodarki terenowej i ochrony środowiska z 13 października 1981 r. gmina Krzeszów została przywrócona, powiększona o wieś Podolszynka Plebańska z gminy Harasiuki^[10].

W ostatniej, jak dotąd, reformie administracyjnej 1 stycznia 1999 gmina Krzeszów została włączona do powiatu niżańskiego województwa podkarpackiego.

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002^[11] gmina Krzeszów ma obszar 62,38 km², w tym:

• użytki rolne: 82%
• użytki leśne: 6%

Gmina stanowi 7,94% powierzchni powiatu.

Demografia

Liczba ludności (dane z 31 grudnia 2020^[1]):

	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
	osób	%	osób	%	osób	%
Ogółem	4228	100	2134	50,47	2094	49,53
Miasto	0	0	0	0	0	0
Wieś	4228	100	2134	50,47	2094	49,53

▶Wieś vs ▶miasto

Ogółem (▶k, ▶m)

Wieś (▶k, ▶m)

• Piramida wieku mieszkańców gminy Krzeszów w 2014 roku^[12].

Sołectwa

Bystre, Kamionka Dolna-Kamionka-Kolonia, Kamionka Górna, Koziarnia (sołectwa: Koziarnia I i Koziarnia II), Krzeszów, Krzeszów Dolny, Kustrawa, Łazów, Podolszynka Ordynacka, Podolszynka Plebańska, Sigiełki^[2].

Sąsiednie gminy

Harasiuki, Kuryłówka, Leżajsk, Nowa Sarzyna, Potok Górny, Rudnik nad Sanem, Ulanów

Przypisy

1. Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2020). GUS. [dostęp 2021-08-26]. (pol.).
2. BIP gminy. sołectwa
3. Urząd Statystyczny w Rzeszowie
4. Postanowienie z 19 (31) grudnia 1869, ogłoszone 1 (13) stycznia 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, str. 465)
5. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej. Tom IV. Województwo lubelskie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1924, s.7
6. Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 283
7. Uchwała Nr XVIII/56/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 4 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie rzeszowskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 grudnia 1972, Nr 16, Poz. 193).
8. Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92
9. Dz.U. z 1977 r. nr 27, poz. 116
10. Dz.U. z 1981 r. nr 26, poz. 139
11. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
12. Gmina Krzeszów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16], liczba ludności na podstawie danych GUS.

Linki zewnętrzne

• Strona Informacyjna Gminy Krzeszów