Gdańsk Wrzeszcz

Gdańsk Wrzeszcz – stacja kolejowa na granicy dzielnic Wrzeszcz Dolny i Wrzeszcz Górny w Gdańsku, w województwie pomorskim, w Polsce na wysokości ok. 17 m n.p.m.^[1].

Ten artykuł dotyczy stacji kolejowej. Zobacz też: Wrzeszcz – dzielnica Gdańska.

Gdańsk Wrzeszcz

Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Miejscowość	Gdańsk
Lokalizacja	Wrzeszcz
Data otwarcia	1870
Poprzednie nazwy	Danzig Langfuhr (do 1945)
Dane techniczne
Liczba peronów	4
Liczba krawędzi peronowych	7
Kasy	(PKP Intercity, SKM)
Linie kolejowe
202 Gdańsk Główny – Stargard 248 Gdańsk Wrzeszcz – Gdańsk Osowa 250 Gdańsk Śródmieście – Rumia Gdańsk Wrzeszcz – Stara Piła (nie istnieje)
Położenie na mapie Trójmiasta Gdańsk Wrzeszcz
Położenie na mapie Polski Gdańsk Wrzeszcz
Położenie na mapie województwa pomorskiego Gdańsk Wrzeszcz
54°22′55″N 18°36′19″E

Ruch pasażerski

Rok	Wymiana roczna	Wymiana pasażerska na dobę	miejsce w Polsce
2017[2]	5 700 000	15 600	12
2018[3]	7 80 000	21 500	11
2019[2]	8 800 000	24 100	10
2020[2]	5 700 000	15 700	11
2021[2]	6 900 000	18 900	10
2022[4]	10 800 000	29 500	9
2023[5][6]	10 240 000	28 100	9

Historia

Wrzeszcz, zabytkowa nastawnia bramowa z początku XX wieku^[7]

Dworzec został otwarty w 1870, jako część nowej linii kolejowej ze Szczecina do Gdańska^[8].

Na początku XX wieku (około 1913^[9]) na wzmocnionym murem, wysokim nasypie kolejowym w Gdańsku Wrzeszczu zbudowana została nastawnia bramowa Wr1 – jedyna tego typu w Polsce północnej. Architekci wkomponowali ją w eklektyczny styl dzielnicy, ozdabiając galeryjkami, pomostem przypominającym mostek statku i wieżyczką^[10].

W maju 2015, w obliczu zamiaru rozbiórki tego unikatowego obiektu przez PKP (w całym kraju znajduje się tylko 5 takich nastawni, wszystkie pozostałe zlokalizowane są na Górnym Śląsku), konserwator zabytków podjął decyzję o jego wpisie do rejestru zabytków^[11].

8 marca 1969 oddano do użytku obecny budynek dworca^[12], który na przełomie 2014 i 2015 został poddany remontowi.

Linie kolejowe

Na stacji zatrzymują się pociągi wszystkich kategorii: SKM, osobowy, Regio, TLK, IC, EIC (Express Intercity) oraz EIP (Express Intercity Premium, czyli pociągi Pendolino).

Infrastruktura

Stacja posiada obecnie cztery perony: dwa dla pociągów dalekobieżnych i dwa dla pociągów SKM. Dworzec z peronami łączą dwa przejścia podziemne. Jedno z nich znajduje się bezpośrednio w budynku dworca, drugie zaś w tunelu dla pieszych łączącym plac przed stacją z ul. Kilińskiego po drugiej stronie torów kolejowych. Istniejący przed remontem peron dalekobieżny (wówczas peron 1) w toku modernizacji stacji został podwyższony i wyremontowany; ponadto zamontowano na nim wiatę zbliżoną stylistycznie do wiaty znajdującej się na peronie SKM. 9 grudnia 2014 oddano do użytku nowy, drugi peron dalekobieżny o długości 300 m i wysokości 76 cm, który otrzymał numer I (pozostałe perony zostały przenumerowane)^[13].

Zakończenie przebudowy stacji, planowane na 30 maja 2015, nastąpiło z niewielkim poślizgiem w czerwcu 2015. Koszt modernizacji miał się zamknąć w kwocie 150 mln zł^[14].

Na zmodernizowanej stacji zainstalowano pięć wind – dwie na każdym z peronów dalekobieżnych i jedna w budynku dworca. Przeprowadzono remont przejść podziemnych, a ponadto w tunelu łączącym ul. Dmowskiego z ul. Wajdeloty powstały bezpośrednie wyjścia na perony dalekobieżne.

Na stacji położono 11 km torów i 28 rozjazdów. Ponadto zainstalowano nowy system sterowania ruchem kolejowym^[15].

22 października 2016 roku oddano do użytku drugi peron SKM. Jest to peron jednokrawędziowy stykający się bezpośrednio z otwartą tego samego dnia Galerią Metropolia. Dzięki jego otwarciu pociągi SKM jadące w kierunku Sopotu i Gdyni obsługują dwie krawędzie peronowe jednocześnie^[16].

W latach 2021–2022 PKP SA przewiduje przebudowę budynku dworcowego^[17][18]. W ogłoszonym przetargu złożono 7 ofert o wartości od 13 do 22 mln zł, przy szacowanej wartości zamówienia w wysokości 14,5 mln zł. Prace mają potrwać 18 miesięcy^[19]. Wykonawcą została firma TYM-BUD za kwotę 13 190 000 zł^[20]; umowę na realizację podpisano w lipcu 2021, a rozpoczęte w sierpniu 2021 prace budowlane mają zostać zrealizowane do końca 2022^[21]. W pierwszej kolejności nastąpiła rozbiórka dawnego budynku dworca, a w jego miejscu powstanie nowy obiekt o szarej elewacji z płyt stalowych, z licznymi przeszkleniami. 4 marca 2022 obsługę pasażerów przejął dworzec tymczasowy^[22][23].

30 listopada 2023 – z rocznym opóźnieniem – nowy dworzec został oddany do użytku^[24].