Loading AI tools
japońska pisarka Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Fumiko Enchi (jap. 円地 文子 Enchi Fumiko), właśc. Fumi Ueda (jap. 上田 富美 Ueda Fumi), primo voto Yoshimatsu (ur. 2 października 1905 w Tokio, zm. 14 listopada 1986 tamże) – japońska pisarka.
 | |
| Data i miejsce urodzenia |
2 października 1905 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
14 listopada 1986 |
| Narodowość |
japońska |
| Dziedzina sztuki |
literatura |
| Ważne dzieła | |
|
Onnazaka: droga kobiety Namamiko monogatari | |
| Odznaczenia | |
 | |
Urodziła się 2 października 1905 roku w Tokio. Jej ojcem był Ueda Kazutoshi, profesor językoznawstwa na Uniwersytecie Tokijskim. W dzieciństwie uczęszczała na przedstawienia teatru kabuki i słuchała opowieści z okresu Edo[1][2]. Ze względu na słabe zdrowie była często nieobecna w szkole, a zamiast uczyć się wolała czytać[3]. Studiowała przez cztery lata na żeńskim uniwersytecie, lecz nie uzyskała tytułu naukowego[4]. W tym okresie postanowiła zostać dramatopisarką. Codziennie odwiedzała bibliotekę Ueno, by czytać zachodnie sztuki, chodziła na przedstawienia do teatru założonego przez Kaoru Osanai i, jako jedyna kobieta[4], uczęszczała na jego wykłady[4][2]. Była jedną z pierwszych kobiet, których sztuki z powodzeniem wystawiano w jego teatrze[4]. Jej pierwsza sztuka została opublikowana w 1926 roku[2], pisała także do wiodących czasopism literackich[5]. Należała do kręgów lewicowej inteligencji, lecz nie angażowała się znacząco w działania polityczne, by nie zaszkodzić karierze ojca[4].
W 1930 roku wyszła za mąż za dziennikarza Enchi Yoshimatsu[2][4]. Choć małżeństwo nie było udane[1], Fumiko Enchi pozostała u boku męża do jego śmierci[4]. Po urodzeniu w 1932 roku córki, Fumiko Enchi porzuciła teatr[4] na rzecz powieści, lecz nie udało jej się zarobić na publikacjach[2]. W 1938 roku zachorowała na raka piersi i została poddana zabiegowi mastektomii[4]. W okresie rekonwalescencji nabawiła się gruźlicy[6]. Po wojnie, podczas której straciła dom, ponownie zachorowała raka, czego finałem był zabieg histerektomii[6]. W trakcie powrotu do zdrowia, dla zarobku, zaczęła pisać książki dla młodzieży, w których przybliżała klasykę japońskiej literatury[6]. Jej twórczość dla dorosłych była z początku odrzucana przez redakcje[6], lecz w latach 50. zaczęła zdobywać rozgłos oraz została wyróżniona nagrodami literackimi[6]. Nowym tematem, który podjęła Enchi w swoich tekstach, była opresyjność życia domowego[2].
Lata 50. były najpłodniejszym okresem w karierze Enchi[7]. Pierwszym dziełem, które zostało docenione przez krytykę, było opowiadanie Himojii tsukihi z 1953 roku[1] opisujące historię umęczonej żony niewiernego męża, który nie potrafi zapewnić rodzinie środków do życia[8]. Krótka proza została wyróżniona nagrodą Joryu Bungakusho (nagrodą dla japońskich pisarek)[7]. Z kolei sukces powieści Onnazaka[1] (wyd. pol.: Onnazaka: droga kobiety[9]) z 1957 roku pozwolił Enchi skupić się na karierze literackiej[1]. Bohaterką dzieła osadzonego w okresie Meiji jest kobieta całkowicie posłuszna mężowi[1]. Powieść opisuje cierpienia i poniżenie, któremu poddane były Japonki w patriarchalnym społeczeństwie[2].
Dzięki pozycji, którą z biegiem lat wyrobiła sobie Enchi, autorka mogła pozwolić sobie na poruszenie bliskich sobie tematów, które zwykle nie byłyby łatwo przyjęte przez wydawnictwa[8]. Choć większość jej twórczości osadzona była we współczesnych czasach, można było znaleźć w niej wiele nawiązań do wątków z XI-wiecznego dzieła Genji monogatari[10]. Jej powieść Namamiko monogatari z 1965 roku jest rzekomo oparta na manuskrypcie z okresu Heian opisującym rywalizację dworów dwóch żon cesarza Ichijō[1]. Przez niektórych krytyków literackich powieść została nazwana arcydziełem[10]. W 1967 roku Enchi rozpoczęła pracę nad tłumaczeniem Genji monogatari na współczesny japoński, któremu poświęciła razem sześć lat[6]. Przekład był powszechnie ceniony[1].
W 1973 roku musiała poddać się kolejnej operacji, tym razem ze względu na odwarstwienie siatkówki. Ponieważ nie odzyskała w pełni wzroku, zamiast pisać, swoje kolejne prace literackie tworzyła dyktując ich treść innym[6]. W 1985 roku otrzymała Order Kultury z rąk cesarza Hirohito[2]. Publikowała do końca życia[6].
Zmarła 14 listopada 1986 w Tokio[1].
Twórczość Enchi charakteryzują nawiązania do klasycznej literatury okresu Heian i Edo[5], które autorka łączyła ze współczesnymi głosami zbuntowanych kobiet[2]. Sławę przyniosły jej dzieła opisujące zmagania kobiet w japońskim społeczeństwie[1]. Sposobem na wzmocnienie pozycji kobiet była dla niej tradycyjna religia Shintō, elementem której były szamanki[2]. Stawiała ją w opozycji do buddyzmu, który według niej narzucał podporządkowanie się kobiety mężczyźnie[2].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
