Loading AI tools
Franciszek Łukasz Ogrodowicz h. Brochwicz[1] (ur. w 1777 roku w Pyzdrach[2], zm. 8 listopada 1850 w Nowej Wsi[3][4]) – polski prawnik, uczestnik insurekcji kościuszkowskiej[5].
Życiorys
Podsumowanie
Perspektywa
Był synem Karola Ogrodowicza, burmistrza Pyzdr, i jego trzeciej żony, Martyny z Różewiczów[2].
W 1794 roku wziął udział w powstaniu kościuszkowskim[5]. Następnie studiował prawo na Uniwersytecie Viadrina we Frankfurcie nad Odrą. Prawnikami byli też jego bracia Łukasz Piotr (1781-?) i Karol Jan (1797-1837)[6][7]. Jako student prowadził zajęcia z języka polskiego w szkole w Pyzdrach[8].
Swoją karierę zawodową rozpoczął jako komisarz sądowy w Pyzdrach[9]. W latach 1809–1816 wymieniany jest jako patron (mecenas) Trybunału Cywilnego Departamentu Poznańskiego[10][11], zaś w 1816 jako patron trybunału miasta Kórnika[12]. Następnie wyjechał do Warszawy, gdzie został mecenasem Sądu Najwyższej Instancji. W 1824 r. był obrońcą Józefa Koszutskiego, oskarżonego o przynależność do spisku skupionego wokół Wolnomularstwa Narodowego, założonego przez Waleriana Łukasińskiego. Szymon Askenazy w swojej biografii Łukasińskiego podaje, że Ogrodowicz wygłosił dość suchą i bladą wygłosił mowę[13]. Między 1826[14] a 1828[15] rokiem powrócił do Poznania, gdzie został radcą sprawiedliwości[4]. W tym czasie był jednym z inicjatorów budowy Kościoła św. Wawrzyńca z Zaniemyślu (1840-1842)[16]. Dwukrotnie, w latach 1843 i 1844 był wybierany do rady miejskiej. W tym czasie był jej przewodniczącym, zaś jego zastępcą był Karol Marcinkowski[17][18].
W ostatnich latach życia zamieszkał w majątku Nowa Wieś (ob. Nowa Wieś Górna), gdzie wybudował nowy dwór na dawnych fundamentach. Obecnie jest on wpisany do rejestru zabytków. Zmarł tamże 8 listopada 1850 roku. 11 listopada spoczął na miejscowym cmentarzu[3][19]. W nekrologu zamieszczonym przez jego córkę Teresę Julię Kosińską w Kurierze Warszawskim widnieje błędna informacja, jakoby zmarł w Poznaniu[4]. Z kolei w publikacji Andrzeja Tadeusza Tyszki pt. Nekrologi "Kuriera Warszawskiego" 1821-1939 z 2001 roku widnieje informacja, jakoby Franciszek Ogrodowicz został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[20]. W istocie 29 listopada odbyło się w Warszawie jego nabożeństwo żałobne, jednak nie jest to równoznaczne z tym, iż został on tam pochowany[4]. Grób Ogrodowicza nie widnieje w ewidencji cmentarza[21].
Rodzina
Podsumowanie
Perspektywa
Jego pierwszą żoną była Teresa Krzesińska (ok. 1781-1824[22]). Para miała dziesięcioro dzieci: Paulę (1803-?); Amelię Martynę (1805-?); Napoleona Antoniego (1806-1850)[9]; Kornelię, zamężną Bruck (ok. 1807-1848)[23][24]; Juliusza Józefa (1809-1810)[25][26]; Józefa Franciszka (1810-?)[27]; Teressę Julię[28], zamężną Kosińską (1811-1851[29][30])[31]; Leopolda Aleksandra Franciszka[32][33] (1813-?)[34]; Maksymiliana Teofila (1815-1848)[22][35] oraz Józefa Ludwika Franciszka (1816-?)[36].
Po śmierci żony poślubił w dn. 5 czerwca 1824 roku Joannę Agnieszkę[37] Langa (ok. 1790-1876[38])[39]. Para miała co najmniej troje dzieci: Jana Stanisława (1828-1859)[4][15], Jadwigę Sewerynę Emilię (1829-1843)[40] i Fabiannę[41][42] (1832-1834)[43].
Majątek Nowa Wieś, podobnie jak Sułkowice, odziedziczył Jan Stanisław, zmarły w 1859 roku. Według innych źródeł, właścicielką majątku była wdowa po Franciszku, Agnieszka Ogrodowicz, zmarła w 1876 roku. W 1879 r. Nowa Wieś została sprzedana niejakiemu von Treskowowi z Radojewa przez Józefę z Ulatowskich Ogrodowicz, wdowę po Janie Stanisławie[19][33].
Dwaj synowie Franciszka, Napoleon Antoni oraz Maksymilian, wzięli udział w powstaniu listopadowym oraz powstaniu wielkopolskim 1846 roku[44]. Maksymilian poległ w bitwie pod Sokołowem w czasie drugiego powstania wielkopolskiego[45]. Synowie Antoniego Napoleona, Władysław Stanisław Wojciech (1841-1883)[46] i Antoni Mikołaj (1846-1926) wzięli udział w powstaniu styczniowym[1]. Wnukiem Antoniego Mikołaja był łącznik Armii Krajowej, Jerzy Władysław Ogrodowicz (1918-1983)[47][48]. Ponadto źródła wymieniają uczestników powstania listopadowego: Józefa[49], późniejszego emigranta[50] i Leopolda[51], jednakże brak wskazówek pozwalających zidentyfikować ich jako synów Franciszka.
W Warszawie Ogrodowicz mieszkał przy ulicy Krakowskie Przedmieście nr 385[22]. Według taryfy z 1825 roku, budynek ten należał do Franciszka Ryxa[52]. W 1867 r. grupa kamienic, do której należał dom nr 385, została rozebrana. Obecnie w tym miejscu znajduje się skwer im. Herberta Hoovera[53][54].
W 1847 r. nabył majątek Goślub[55], który należał następnie do jego syna Jana Leopolda[33].
Przypisy
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
