Dziura (jaskinia)

Dziura – niewielka jaskinia położona w Tatrach Zachodnich, w Dolinie ku Dziurze. Otwór wejściowy jaskini, o szerokości 3 m i wysokości 2 m^[2], znajduje się u stóp Ściany nad Dziurą, na wysokości 1002 m n.p.m. w grzbiecie Spaleńca (po wschodniej stronie doliny)^[3]. Do wejścia prowadzi niebieski szlak turystyczny. Jaskinia utworzyła się w skałach wapiennych i składa się z jednej dużej sali, na której końcu w stropie znajduje się drugi otwór, położony na wysokości 1018 m (16 m wyżej od głównego)^[4].

Litografia Macieja Stęczyńskiego z 1851 roku

Dziura

Plan jaskini
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Położenie	Tatry Zachodnie Dolina ku Dziurze
Właściciel	Skarb Państwa (Tatrzański Park Narodowy)
Długość	175[1] m
Głębokość	15,7[1] m
Deniwelacja	40,4 m (−15,7; +24,7)[1]
Wysokość otworów	1002, 1018 m n.p.m.
Ekspozycja otworów	ku W
Data odkrycia	znana od dawna
Ochrona i dostępność	udostępniona do zwiedzania
Kod	(nr inwentarzowy PIG) T.B-14.01
Położenie na mapie Tatr Dziura
Położenie na mapie Karpat Dziura
49°16′19″N 19°56′34″E

Przekrój jaskini

Otwór wejściowy jaskini

Dno zasłane jest butwiejącymi liśćmi bukowymi, próchnicą, gliną i gruzem. W jaskini przez całe lato utrzymuje się zimne powietrze, jego temperatura na końcu jaskini waha się od −6 °C w zimie do +4 °C na początku jesieni. We wnętrzu żyją chrząszcze. Jaskinia jest przeznaczona do indywidualnego zwiedzania. Przydatne własne źródło światła.

Dziura znana jest od dawna, była zwiedzana masowo już w pierwszej połowie XIX wieku. Według górali przez jakiś czas ukrywał się w niej ostatni tatrzański zbójnik – Wojtek Mateja^[3]. Ciekawa jest geneza jaskini; według badaczy powstała ona w wyniku działania gorących wód głębokiego krążenia^[5].

Między listopadem 2013 a marcem 2014 r. na zlecenie TPN wykonano ponowne pomiary jaskiń udostępnionych turystom, w tym Dziury. Jej długość zmalała z 180,4 do 175 m, a deniwelacja z 43,4 do 40,4 m^[1].

Szlaki turystyczne

Droga pod Reglami – Dolina ku Dziurze – Jaskinia ku Dziurze. Czas przejścia: 25 min, ↓ 20 min^[6]

Wnętrze jaskini Dziura – widoczne skały wapienne i butwiejące liście

Zobacz w Wikiźródłach rozdział „Dolinka Do Dziury” z „Illustrowanego przewodnika do Tatr, Pienin i Szczawnic”

Przypisy

1. Filip Filar: Powtórne pomiary jaskiń udostępnionych turystycznie w TPN. Speleoklub Tatrzański, 2014-07-01. [dostęp 2014-08-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-12)].
2. Oficjalna Polska Strona Taternictwa Jaskiniowego przy KTJ PZA – opis jaskini, zdjęcia, plan. [dostęp 2012-05-03].
3. Józef Nyka: Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XV. Latchorzew: Trawers, 2007, s. 87. ISBN 978-83-60078-04-4.
4. Jaskinie Tatr [online], 24 sierpnia 2017 [dostęp 2018-10-21] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-24].
5. Maria Bac-Moszaszwili, Jan Rudnicki. Jaskinia Dziura – przykład krasu hydrotermalnego w Tatrach. „Tatry”. Nr 1, s. 10-12, 1991.
6. Tatry. Zakopane i okolice. Mapa w skali 1:27 000. Warszawa: ExpressMap Polska, 2005. ISBN 83-88112-35-X. Brak numerów stron w książce.

Linki zewnętrzne

• Dziura. [w:] Jaskinie Polski [on-line]. Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy.