Dywizjon Artylerii Lekkiej KOP „Czortków”

Dywizjon Artylerii Lekkiej KOP „Czortków” (dal KOP „Czortków”) – pododdział artylerii lekkiej Korpusu Ochrony Pogranicza.

Dywizjon Artylerii Lekkiej KOP „Czortków”

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1937
Rozformowanie	1939
Tradycje
Kontynuacja	I dywizjon 40 Pułku Artylerii Lekkiej
Dowódcy
Ostatni	ppłk art. Stanisław Stefan Ratajski
Organizacja
Kryptonim	57[1]
Dyslokacja	garnizon Czortków
Rodzaj sił zbrojnych	wojsko
Rodzaj wojsk	artyleria
Podległość	Brygada KOP „Podole”

Historia

Dywizjon Artylerii Lekkiej KOP „Czortków” został sformowany na podstawie rozkazu L.dz. 3591/tjn./Og.Org./37 dowódcy KOP z 26 sierpnia 1937, w garnizonie Czortków. Pododdział w składzie trzech baterii po dwa działony został podporządkowany dowódcy Brygady KOP „Podole”^[2], a pod względem wyszkolenia dowódcy 6 Grupy Artylerii we Lwowie^[3].

25 sierpnia 1938 Minister Spraw Wojskowych, gen. dyw. Tadeusz Kasprzycki nadał koszarom dywizjonu nazwę „Koszary imienia pułkownika Barthla de Weydenthal-Boruckiego”^[4].

Osobne artykuły: Koszary w Czortkowie i Przemysław Barthel de Weydenthal.

Na podstawie rozkazu L.dz. 3602/tjn./Og.Org./38 dowódcy KOP z 31 sierpnia 1938 dokonano zmian w organizacji jednostek artylerii KOP. Między innymi nowy etat otrzymał dal KOP „Czortków”^[5]. Nowa organizacja pokojowa dyonu przewidywała 14 oficerów, 53 podoficerów, 217 szeregowców i 178 koni oraz dwanaście 75 mm armat wz. 1897^[6].

Z dniem 15 maja 1939 dywizjon stał się oddziałem gospodarczym. Stanowisko kwatermistrza dywizjonu przemianowane zostało na stanowisko zastępcy dowódcy dywizjonu do spraw gospodarczych, płatnika na stanowisko oficera gospodarczego, zastępcy oficera materiałowego dla spraw uzbrojenia na zbrojmistrza, zastępcy oficera materiałowego dla spraw żywnościowych na oficera żywnościowego^[7].

Dywizjon był jednostką mobilizującą. Zgodnie z planem mobilizacyjnym „W” dywizjon formował, w mobilizacji alarmowej, w grupie jednostek oznaczonych kolorem zielonym, I dywizjon 40 Pułku Artylerii Lekkiej^[8].

Obsada personalna

Obsada personalna dal KOP „Czortków” w czerwcu 1939^[9]. Strzałkami (→) zaznaczono przydziały mobilizacyjne oficerów dywizjonu.

• dowódca dywizjonu – mjr art. Stanisław Ratajski → dowódca I/40 pal
• adiutant – kpt. art. Wiktor Badowski^[a]
• oficer zwiadowczy – kpt. art. Henryk Serwacy Ostrowski^[b]
• dowódca 1 baterii – kpt. art. Romuald Stępniewski^[c] → dowódca 1/40 pal
• dowódca 2 baterii – kpt. art. Eugeniusz Franciszek Kaszubski → dowódca 2/40 pal
• dowódca 3 baterii – kpt. art. Kazimierz Juliusz Augustyn Jordan^[d] → dowódca 3/40 pal

Obsada personalna I/40 pal we wrześniu 1939

• dowódca dywizjonu – ppłk art. Stanisław Stefan Ratajski^[e].
• dowódca 1 baterii – kpt. art. Romuald Stępniewski
• dowódca 2 baterii – kpt. art. Eugeniusz Franciszek Kaszubski^[f].
• oficer zwiadowczy – por. art. Mieczysław Ludwik Semenowicz
• oficer ogniowy – por. art. Andrzej Warchoł († 1940 Katyń)
• dowódca 3 baterii – kpt. art. Kazimierz Julian August Jordan (ranny 15 września 1939)
• oficer zwiadowczy – ppor. rez. Tadeusz Hudycz
• oficer ogniowy – por. art. Remigiusz Marian Rekman (od 15 września 1939 dowódca 3/40 pal)
• oficer baterii – por. rez. inż. Edward Fąferło
• dowódca kolumny amunicyjnej – kpt. art. Wawrzyniec Wilk

• kpt. Wiktor Badowski († 1940 Katyń)
• kpt. Stanisław Smagacz († 1940 Katyń)
• por. rez. Włodzimierz Mackiewicz († 1940 Katyń)

Uwagi

1. Wiktor Tadeusz Badowski, kpt. art., w KOP od 1937. Do mobilizacji adiutant dyonu artylerii lekkiej KOP „Czortków”. Przydział mobilizacyjny nieznany → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 709
2. Henryk Serwacy Ostrowski, kpt. art., w KOP od 1937. Do mobilizacji oficer zwiadowczy dyonu artylerii lekkiej KOP „Czortków”. Przydział mobilizacyjny nieznany → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 739
3. Romuald Stępniewski, kpt. art., w KOP od 1937. Do mobilizacji dowódca 1 baterii dyonu artylerii KOP „Czortków”. We wrześniu 1939 dowódca 1 baterii I dywizjonu 40 pal → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 750
4. Kazimierz Jordan, kpt. art, w KOP od 1937. Do mobilizacji dowódca 3. baterii artylerii lekkiej dyonu artylerii lekkiej KOP „Czortków”. We wrześniu 1939 dowódca 3 baterii artylerii lekkiej 40 pal. Ranny w walkach z Niemcami 15 września 1939 w walkach pod Łukowem. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 724
5. Stanisław Stefan Ratajski ur. 6 maja 1897, major artylerii ze starszeństwem z 1 stycznia 1932. Odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu VM, Krzyżem Niepodległości i trzykrotnie Krzyżem Walecznych. W latach 1930 – 1933 pełnił służbę w Departamencie Artylerii Ministerstwa Spraw Wojskowych na stanowisku referenta, a następnie w 8 pal na stanowisku dowódcy dywizjonu. Rocznik oficerski 1932, s. 184, 439. Żołnierz Legionów Polskich. W KOP od 1937. Do mobilizacji dowódca dyonu artylerii lekkiej KOP „Czortków”. We wrześniu 1939 dowódca 1 dyonu artylerii lekkiej 40 pal → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 725
6. Eugeniusz Franciszek Kaszubski (zm. w 1989), kpt. art., w KOP od 1937. Do mobilizacji dowódca 2 baterii artylerii lekkiej dyonu artylerii lekkiej KOP „Czortków”. We wrześniu 1939 dowódca 2 baterii artylerii lekkiej 40 pal. Zmarł w USA 27 października 1989 → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 722