Czarno-biało-czerwona flaga Niemiec

Czarno-biało-czerwona flaga Niemiec (niem. Schwarz-Weiß-Rot^[1]) – flaga, będąca symbolem trzech historycznych niemieckich bytów państwowych: Związku Północnoniemieckiego (1867–1871), Cesarstwa Niemieckiego (1871–1919) oraz III Rzeszy – zanim wprowadzono flagę ze swastyką (1933–1935)^[2][3][4].

Czarno-biało-czerwona flaga Niemiec

Schwarz-Weiß-Rot

Informacje
W użyciu	1867–1919, 1933–1935
Proporcje	2:3 (1867–1919) 3:5 (1933–1935)
Wprowadzona	1867
Opis flagi	poziome pasy jednakowej szerokości, czarny, biały i czerwony.
Warianty
Wersja z lat 1933–1935, różni się proporcjami od wersji z czasów Cesarstwa Niemieckiego

Historia

Flaga powstała w 1867 roku w wyniku połączenia kolorów Królestwa Prus (czarny i biały) z kolorami trzech miast hanzeatyckich: Hamburga, Bremy i Lubeki (czerwony i biały). Flagę wymyślono jako symbol Związku Północnoniemieckiego, lecz nie miała ona rangi symbolu narodowego, gdyż Związek Północnoniemiecki nie reprezentował jednego konkretnego narodu, tylko był sojuszem wielu odrębnych państw^[2]. Po utworzeniu w 1871 roku Cesarstwa Niemieckiego jego władze przyjęły jako symbol tego państwa flagę czarno-biało-czerwoną, która odtąd zaczęła się odnosić do narodu niemieckiego, jako że Cesarstwo Niemieckie było państwem narodowym^[3].

Po rewolucji listopadowej 1918 roku i klęsce Niemiec w I wojnie światowej, w sierpniu 1919 roku Zgromadzenie Narodowe przyjęło w Weimarze konstytucję, która ogłosiła Niemcy republiką znaną jako Republika Weimarska i zastąpiła tę flagę – symbolizującą system monarchiczny, militarystyczny i autorytarny – flagą w kolorach czarnym, czerwonym i złotym (art. 3 ust. 1 konstytucji Republiki Weimarskiej)^[5]. Jednak ze względu na powszechną międzynarodową rozpoznawalność, flota morska używała nadal starej flagi cesarskiej, z tą różnicą, że w lewym górnym rogu umieszczono małą flagę republikańską^[6].

Flagi oparte na czarno-biało-czerwonej fladze

Flagi kolonii

• 
  Flaga kolonialna Cesarstwa Niemieckiego
• 
  Planowana flaga Togolandu
• 
  Planowana flaga Togolandu
• 
  Proponowana flaga Kamerunu Niemieckiego
• 
  Proponowana flaga Niemieckiej Afryki Wschodniej
• 
  Proponowana flaga Niemieckiej Afryki Południowo-Zachodniej
• 
  Flaga Nowej Gwinei Niemieckiej, w kantonie jest flaga Cesarstwa Niemieckiego
• 
  Flaga Samoa Niemieckiego 1913–1916

Bandery

Flagi Kaiserliche Marine

• 
  Bandera wojenna Niemiec 1867–1892
• 
  Bandera wojenna Kaiserliche Marine 1892–1903
• 
  Bandera wojenna Kaiserliche Marine 1903–1919
• 
  Proporzec dziobowy Kaiserliche Marine 1867–1903
• 
  Proporzec dziobowy Kaiserliche Marine 1903–1918
• 
  Bandera statków pocztowych 1892–1918
• 
  Bandera handlowa 1896–1918
• 

Odniesienia w symbolice narodowosocjalistycznej

Osobny artykuł: Flaga III Rzeszy.

Kolorystykę flagi czarno-biało-czerwonej zastosowano również w sztandarze narodowosocjalistycznej partii NSDAP i jednocześnie późniejszej fladze III Rzeszy, co miało nawiązywać do tradycji Cesarstwa Niemieckiego i stanowić symbol niechęci polityków NSDAP (późniejszych członków organów władzy III Rzeszy) do Republiki Weimarskiej.

Ilustracja przedstawiająca antyhitlerowskich demonstrantów atakujących „Bremen” zadokowany w porcie w Nowym Jorku, Stany Zjednoczone, 26 lipca 1935 r.

W 1933, wkrótce po przejęciu władzy w Niemczech przez NSDAP w wyniku zwycięskich wyborów do Reichstagu, czarno-czerwono-złota flaga Republiki Weimarskiej została zakazana i zastąpiona na powrót starą czarno-biało-czerwoną flagą Cesarstwa Niemieckiego. Rozporządzenie w tej sprawie wydał prezydent Rzeszy Paul von Hindenburg. Obok czarno-biało-czerwonej flagi, jeśli to możliwe, należało wywieszać flagę NSDAP ze swastyką^[7]. Ten swoisty dualizm symboli państwowych i partyjnych trwał do 1935, kiedy to Reichstag, w pełni kontrolowany przez nazistów, uchwalił tzw. ustawy norymberskie, na mocy których m.in. ustanowiono flagę ze swastyką jedyną oficjalną flagą państwową III Rzeszy^[8]. Zmiana ta była reakcją na szeroko opisywany przez niemiecką prasę incydent, który wydarzył się w Nowym Jorku, gdzie grupa uczestników antynazistowskiej demonstracji wtargnęła na pokład niemieckiego statku pasażerskiego „Bremen” i zerwała z masztu nazistowską flagę ze swastyką. Strona amerykańska odmówiła wszczęcia postępowania karnego przeciwko sprawcom, argumentując, że nie została znieważona flaga państwowa, a jedynie symbol partii politycznej^[9]. Ówczesny przewodniczący Reichstagu, Hermann Göring, uzasadniał zniesienie czarno-biało-czerwonej flagi koniecznością „uniemożliwienia reakcjonistom zdegradowania flagi ze swastyką do rangi jedynie partyjnego proporczyka”^[10].

Uczestnicy neonazistowskiej demonstracji w Monachium z czarno-biało-czerwonymi flagami (2005)

Ze względu na zakaz używania nazistowskiej flagi ze swastyką we współczesnych Niemczech, większość organizacji neonazistowskich przyjęła za swój symbol flagę czarno-biało-czerwoną. Jednak flaga ta nigdy nie miała znaczenia rasistowskiego ani antysemickiego, pomimo jej krótkotrwałego użycia w symbolice państwowej III Rzeszy.

Zobacz też

• Godło Cesarstwa Niemieckiego