Cedzyna

Cedzyna – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Górno^[5][3].

Cedzyna

wieś
Widok na zalew. W tle Łysica
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	kielecki
Gmina	Górno
Liczba ludności (2020)	1427[1]
Strefa numeracyjna	41
Kod pocztowy	25-351[2]
Tablice rejestracyjne	TKI
SIMC	0238842[3]
Położenie na mapie gminy Górno Cedzyna
Położenie na mapie Polski Cedzyna
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Cedzyna
Położenie na mapie powiatu kieleckiego Cedzyna
50°52′05″N 20°43′14″E[4]

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Części wsi

Integralne części wsi Cedzyna^[5][3]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0238859	Cedzyna-Góra	część wsi
1017008	Parcele	część wsi
0238865	Piachy	część wsi

Historia

Na pn.-wsch. od wsi na wydmie „Turek” znaleziono ślady pobytu człowieka z epoki kamienia. W pierwszej połowie XVII w. Szembekowie założyli nad Lubrzanką wielki piec hutniczy, przy którym utworzono sztuczny zbiornik wodny. Wytop żelaza prowadzono tu do roku 1778^[6]. W latach 30. XX w. przez wieś przebiegała trasa kolejki wąskotorowej z Kielc do Złotej Wody k. Łagowa^[7]. W 1978 powstał tu cmentarz komunalny nr 3, na którym odbywają się pochówki zmarłych ze stolicy województwa świętokrzyskiego i najbliższej okolicy. W późniejszym czasie obszar cmentarza znalazł się w granicach Kielc, jednak wciąż określany jest on mianem "Cedzyna".

Historia nazwy

• Cedzyna – „villa Gustowa Wolva ... prope fluvium Czedzyna sita” tak pisano w 1437, „Czedzyna” w roku 1529, „Cedzyna” w roku 1787, Cedzyna w roku 1900^[8].

Dawniej wieś nosiła zapewne nazwę „Gustowa Wola”, od nazwy osobowej Gust. Wtórnie Cedzyna od nazwy rzeki Cedzyna lub Cedzina, porównaj fluvio dicto Cedzina ... Czedzyna (1357)^[8] – dziś rzeka Lubrzanka, nad którą wieś leży^[9].

Ogólne informacje

Zalew w Cedzynie

Cedzyna jest punktem początkowym niebieskiego szlaku turystycznego im. E. Wołoszyna, prowadzącego do Wąchocka, czerwonego szlaku rowerowego prowadzącego do Nowej Słupi oraz czarnego szlaku rowerowego prowadzącego do Kielc. W pobliżu wsi znajduje się sztuczny zbiornik wodny „Cedzyna” utworzony w roku 1973 przez spiętrzenie wód Lubrzanki. Działa tu Mała Elektrownia Wodna Cedzyna z dwiema turbinami o łącznej mocy około 74 KW^[10].

W miejscowości znajduje się nowa Szkoła Podstawowa i przedszkole im. Stefana Żeromskiego. Dojazd z Kielc zapewniają autobusy komunikacji miejskiej linii 10, 14, 26, 41, 43 i 47. Obsługują one łącznie 7 przystanków na terenie wsi^[11].

W roku 2011 został oddany do użytku jedyny do tej pory odcinek S74, który łączy Cedzynę z Kielcami (dokładniej z Bociankiem). Ten prawie siedmiokilometrowy odcinek budowano 2 lata, natomiast koszt tej inwestycji wynosił prawie 355 mln zł^[12].