Caligula japonica

Caligula japonica – gatunek ćmy z rodziny pawicowatych, występujący endemicznie we wschodniej Azji. Pierwotny zasięg występowania obejmuje Chiny, Koreę, Japonię i część Rosji. Motyle nie migrują na większe odległości, zostały jednak zawleczone w miejsca spoza pierwotnego zasięgu występowania przez człowieka. Gąsienice C. japonica odżywiają się liśćmi ponad 38 gatunków drzew (w tym topoli osiki, brzóz, hurmy, orzechów, jabłoni, gruszy, dębów, sumaków, miłorzębu^[1]); tym samym motyl jest istotnym ekonomicznie szkodnikiem lasów. W ostatnich latach odnotowano kilka katastrof ekologicznych spowodowanych przez nadmierne namnożenie owada; szkody spowodowane spustoszeniem plantacji orzecha w prowincji Gansu w 2006 roku szacowano na 150 mln RMB^[2].

Caligula japonica
Moore, 1872
Samica sfotografowana w Osace
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	motyle
Rodzina	pawicowate
Rodzaj	Caligula
Gatunek	Caligula japonica
Synonimy
Dictyoploca japonica Saturnia japonica Dictypoea japonica
Podgatunki
C. japonica japonica C. japonica arisana (Shiraki, 1913) C. japonica ryukyuensis (Inoue, 1984)

Z oprzędów C. japonica uzyskuje się wysoko ceniony jedwab; jego cena jest dziesięciokrotnie wyższa niż jedwabiu z oprzędów jedwabnika chińskiego^[3]. Jedwab ten ma inną fluorescencję niż tradycyjny i większy połysk w świetle widzialnym. Próby hodowli C. japonica podejmuje się w Instytucie Jedwabniczym w Liaoning od 1995 roku^[3]. W 2005 doniesiono o pierwszych udanych rezultatach hodowli gąsienic na orzechu mandżurskim i Pterocarya stenoptera^[4].

U motyli chromosomy płci mają konfigurację WZ/ZZ (samice/samce), z pewnymi wyjątkami, do których należy C. japonica. Niedawne badanie stosujące genomową hybrydyzację in situ (GISH) potwierdziło wcześniejsze doniesienia^[5] o braku chromosomu W u samic tego gatunku; samice C. japonica mają konfigurację chromosomów ZO, nie opisaną dotąd u żadnego innego gatunku motyla^[6].

Genetyczne badania populacyjne porównujące mitochondrialny DNA (polimorfizm markerów RAPD i ISSR) dostarczają dowodów na stosunkowo niedawne rozprzestrzenienie się gatunku w Chinach – różnice genetyczne są stosunkowo niewielkie, podobnie jak u jedwabnika chińskiego. Inne badanie wykazało istotną odmienność genetyczną populacji motyla z Enshi^[7].

W prefekturze Nara imagines pojawiają się od września do października^[8].

Parazytoidami atakującymi tego motyla są m.in. Telenomus poeta, Ephialtes capulifera, Theronia zebra diluta, Habronyx insidiator, Anastatus albitarsis, Trichogramma dendrolimi^[9].

Przypisy

1. Ding DS, Zhong LY, Chen H, Chen CY, Wang L. Biology and No-general Pollution Control of Dictyoploca japonica. „Jiangxi Forestry Science and Technology”. 4, s. 21-22, 2006.
2. Xin G, Du WY. The prevention and control of Dictyoploca japonica on the walnut tree. „Northwest Hortic”. 12, s. 21, 2006. Cytat za Li et al., 2009
3. Yu-Ping Li, Bao-Shan Yang, Huan Wang, Rui-Xi Xia, Lin Wang, Zhi-Hong Zhang, Li Qin, Yan-Qun Liu. Mitochondrial DNA analysis reveals a low nucleotide diversity of Caligula japonica in China. „African Journal of Biotechnology”. 8 (12), s. 2707–2712, 2009.
4. Zhang CH, Liu FY, Qi RH, Zuo SC. The biological characteristics of Dictyoploca japonica. „China Sericult”. 26 (2), s. 50-51, 2005. Cytat za Li et al., 2009
5. Song FZ, Xiang ZH, Liu SL, Yutaka B, Yutaka K, Katsumi K. Studies on the sex chromosome of the silkworms Philosamia cynthia ricini and Dictyoploca japonica. „Acta Sericologica Sinica”. 22, s. 170-174, 1996. Cytat za Li et al., 2009
6. Yoshido A, Yamada Y, Sahara K. The W chromosome Detection in Several Lepidopteran Species by 2 Genomic in situ Hybridization (GISH). „Journal of Insect Biotechnology and Sericology”. 75 (3), s. 147–151, 2006.
7. Analysis of the Dictyoploca japonica With RAPD Technique (Abstract). Science of Sericulture (2006)
8. Moths of Saturniidae in the Nara Campus of Kinki University (abstract). „Memoirs of the Faculty of Agriculture of Kinki University”, 2004. [zarchiwizowane z adresu 2008-06-12].brak numeru strony
9. Catalog of Parasitoids of Saturniidae of the World. „Journal of Research on the Lepidoptera”, 1994. [zarchiwizowane z adresu 2016-05-02].brak numeru strony

Linki zewnętrzne

• クスサン屋久島以北亜種. [dostęp 2010-05-20].