Calea ternifolia

*Calea ternifolia*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Asteroideae
Rodzaj	Calea
Gatunek	Calea ternifolia
	Nazwa systematyczna
	Calea ternifolia Kunth; F. W. H. A. von Humboldt et al., Nov. gen. sp. 4:231[folio]. 1818; 4:294[quarto]. 1820
Synonimy
	Calea zacatechichi Schltdl.;
	Calea zacatechichi Schltdl.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Calea ternifolia (syn. Calea zacatechichi) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny astrowatych. Występuje w niektórych rejonach Meksyku oraz Ameryki Środkowej^[3]^[4].

Szybkie fakty Domena, Królestwo ...

Zamknij

Nazwa gatunkowa zacatechichi to zhiszpanizowana wersja nazwy tej rośliny w języku Nahuatl zacatl chichic oznaczającej „gorzką trawę”^[5].

W Meksyku roślina używana jako lekarstwo ziołowe na dyzenterie i gorączkę^[6]. Lud Zoque Popoluca nazywa roślinę tam huñi („gorzka guma”) i używa do leczenia biegunki i astmy, zaś u ludu Mixe roślina jest znana jako poop taam ujts („gorzkie białe ziele”) i używane przy bólach brzucha i gorączce^[7].

Lud Chontal z Oaxaca używa tej rośliny lokalnie jako thle-pela-kano podczas wróżenia. Różne raporty opisują palenie rośliny, picie jej jako napar i umieszczanie pod poduszką, by wywołać świadome lub prorocze sny, dzięki jej oneirogenicznym właściwościom^[8]. Roślina ma pomagać zapamiętywać sny^[9] znane efekty uboczne obejmują mdłości i wymioty powodowane smakiem i stany alergiczne od łagodnych po poważne.

Na mocy nowelizacji z dnia 20 marca 2009 r. ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w Polsce posiadanie roślin żywych, suszu, nasion, wyciągów oraz ekstraktów z tego gatunku jest od 5 maja 2009 r. nielegalne^[10].

Jedno z badań sugeruje, że zioło może mieć właściwości toksyczne wobec nerek^[11].

Amerykański kompozytor David Woodard, który uprawiał Calea ternifolia w swojej posiadłości w San Francisco, skomponował motet zatytułowany „Calea Zacatechichi”, który nagrał z chórem latynoskim^[12].

[1]
Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
[2]
Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
[3]
Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-06-29].
[4]
MaciejM. Sałaga MaciejM. i inni, Neuropharmacological characterization of the oneirogenic Mexican plant Calea zacatechichi aqueous extract in mice, „Metabolic Brain Disease”, 31, 2016, s. 631–641, DOI: 10.1007/s11011-016-9794-1, ISSN 0885-7490, PMID: 26821073, PMCID: PMC4863909 [dostęp 2020-12-30].
[5]
Díaz, J. L. (1979). “Ethnopharmacology and taxonomy of Mexican psychodysleptic plants”. J Psychedelic Drugs. 1979 Jan-Jun 24;11(1-2):71-101.
[6]
Ferraz, A., et al. (2009). Pharmacological and genotoxic evaluation of Calea clematidea and Calea uniflora. Latin American Journal of Pharmacy 28(6), 858-62.
[7]
MM. Leonti MM., Antiquity of medicinal plant usage in two Macro-Mayan ethnic groups (Mexico)., „Journal of Ethnopharmacology 88(2), 119-24”, 2003.
[8]
MaciejM. Sałaga MaciejM. i inni, Neuropharmacological characterization of the oneirogenic Mexican plant Calea zacatechichi aqueous extract in mice, „Metabolic Brain Disease”, 31 (3), 2016, s. 631–641, DOI: 10.1007/s11011-016-9794-1, ISSN 1573-7365, PMID: 26821073, PMCID: PMC4863909 [dostęp 2021-10-17].
[9]
K.K. Simonienko K.K., Psychoactive plant species – actual list of plants prohibited in Poland., „Psychiatria Polska XLVII(3)”, s. 499-508.
[10]
Dz.U. z 2009 r. nr 63, poz. 520
[11]
Miriam E.M.E. Mossoba Miriam E.M.E. i inni, Evaluation of "Dream Herb," Calea zacatechichi, for Nephrotoxicity Using Human Kidney Proximal Tubule Cells, „Journal of Toxicology”, 2016, 2016, s. 9794570, DOI: 10.1155/2016/9794570, ISSN 1687-8191, PMID: 27703475, PMCID: PMC5040790 [dostęp 2021-10-17].
[12]
Kerekes, D., wyd., Headpress 25: William Burroughs & the Flicker Machine (Manchester: Headpress, 2003), str. 34.

[ruggiero-1] [1]
Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] [2]
Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).

[grin-3] [3]
Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-06-29].

[4] [4]
MaciejM. Sałaga MaciejM. i inni, Neuropharmacological characterization of the oneirogenic Mexican plant Calea zacatechichi aqueous extract in mice, „Metabolic Brain Disease”, 31, 2016, s. 631–641, DOI: 10.1007/s11011-016-9794-1, ISSN 0885-7490, PMID: 26821073, PMCID: PMC4863909 [dostęp 2020-12-30].

[5] [5]
Díaz, J. L. (1979). “Ethnopharmacology and taxonomy of Mexican psychodysleptic plants”. J Psychedelic Drugs. 1979 Jan-Jun 24;11(1-2):71-101.

[6] [6]
Ferraz, A., et al. (2009). Pharmacological and genotoxic evaluation of Calea clematidea and Calea uniflora. Latin American Journal of Pharmacy 28(6), 858-62.

[7] [7]
MM. Leonti MM., Antiquity of medicinal plant usage in two Macro-Mayan ethnic groups (Mexico)., „Journal of Ethnopharmacology 88(2), 119-24”, 2003.

[8] [8]
MaciejM. Sałaga MaciejM. i inni, Neuropharmacological characterization of the oneirogenic Mexican plant Calea zacatechichi aqueous extract in mice, „Metabolic Brain Disease”, 31 (3), 2016, s. 631–641, DOI: 10.1007/s11011-016-9794-1, ISSN 1573-7365, PMID: 26821073, PMCID: PMC4863909 [dostęp 2021-10-17].

[9] [9]
K.K. Simonienko K.K., Psychoactive plant species – actual list of plants prohibited in Poland., „Psychiatria Polska XLVII(3)”, s. 499-508.

[dzust-10] [10]
Dz.U. z 2009 r. nr 63, poz. 520

[11] [11]
Miriam E.M.E. Mossoba Miriam E.M.E. i inni, Evaluation of "Dream Herb," Calea zacatechichi, for Nephrotoxicity Using Human Kidney Proximal Tubule Cells, „Journal of Toxicology”, 2016, 2016, s. 9794570, DOI: 10.1155/2016/9794570, ISSN 1687-8191, PMID: 27703475, PMCID: PMC5040790 [dostęp 2021-10-17].

[12] [12]
Kerekes, D., wyd., Headpress 25: William Burroughs & the Flicker Machine (Manchester: Headpress, 2003), str. 34.

[3]

[4]

[1]

[2]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Wikiwand in your browser!

Calea ternifolia

Wikiwand in your browser!

Zastosowanie

Status prawny w Polsce

Nefrotoksyczność

W kulturze popularnej

Przypisy