Bruno Bettelheim

Bruno Bettelheim
Data i miejsce urodzenia	28 sierpnia 1903 ; Wiedeń
Data i miejsce śmierci	13 marca 1990 ; Silver Spring
Przyczyna śmierci	samobójstwo
Zawód, zajęcie	psychoanalityk, psycholog, psychiatra, pedagog
Narodowość	austriacka, żydowska, amerykańska
Alma Mater	Uniwersytet Wiedeński
Małżeństwo	Gina Alstadt (1930–?; rozwód) Gertrude Weinfeld (1941–1984; śmierć)
Dzieci	3
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Bruno Bettelheim (ur. 28 sierpnia 1903 w Wiedniu, zm. 13 marca 1990 w Silver Spring w stanie Maryland) – amerykański psychoanalityk, psycholog, psychiatra i pedagog, z pochodzenia austriacki Żyd.

Szybkie fakty Data i miejsce urodzenia, Data i miejsce śmierci ...

Zamknij

W rodzinnym mieście zaczął karierę jako lekarz-psychoanalityk. Na Uniwersytecie Wiedeńskim uzyskał stopień doktorski. W latach 1938–1939 był uwięziony w obozach koncentracyjnych w Dachau i w Buchenwaldzie. Od 1939 roku przebywał w Stanach Zjednoczonych. Wykładał jako profesor wychowania, psychologii oraz psychiatrii na University of Chicago. Od 1944 kierował należącym do uniwersytetu instytutem psychiatrycznym dla dzieci – Sonia Shankman Orthogenic School. Zmarł śmiercią samobójczą z powodu nieuleczalnej choroby.

Był przedstawicielem psychologii humanistycznej. Swoje zainteresowania naukowe i praktyczne koncentrował na leczeniu i przywracaniu społeczeństwu dzieci, młodzieży i dorosłych z poważnymi zaburzeniami w funkcjonowaniu osobowości. Badał te zaburzenia oraz udzielał pomocy w integrowaniu osobowości.

Szczególnym zainteresowaniem Bettelheima była psychiatria dziecięca, w tym autyzm dziecięcy. W swoich pracach odwoływał się do własnych doświadczeń z obozów koncentracyjnych, co widoczne jest m.in. w rozważaniach na temat identyfikacji z agresorem. Jego teorie dotyczące przyczyn autyzmu były dość kontrowersyjne – twierdził on, że dziecko autystyczne ze swoją apatią przypomina więźniów obozów koncentracyjnych – ucieka od niezwykle wrogiego świata. Zdaniem Bettelheima dziecko ucieka przed wrogością przekazywaną mu przez matkę. Bruno Bettelheim wysnuł teorię psychogennego podłoża autyzmu. Za zaburzenie to miały być odpowiedzialne „matki-lodówki”, które nie potrafiły kochać własnego potomstwa i nawiązywać z nim prawidłowej relacji.

Teoria Bettelheima nie znalazła żadnego naukowego potwierdzenia. Jednak jej błędne założenia przez lata były powtarzane w psychiatrii, łącznie z postulowaniem odbierania dzieci matkom i umieszczania ich w specjalnych ośrodkach. Mało kto wie, że dopiero 10 lat po śmierci Amerykanina wyszło na jaw, że nie był lekarzem. Nie tylko kłamał na temat swej edukacji – plagiatował także wyniki badań lub nie przeprowadzał ich w ogóle. Za to śmiało się na nie powoływał. Wobec studentów stosował przemoc psychiczną.

Sformułował tezy na temat znaczenia baśni w wychowaniu i rozwoju dziecka:

podstawą oddziaływania baśni na psychikę dziecka jest proces identyfikacji czytelnika z pozytywnym bohaterem;
baśnie konfrontują dziecko z podstawowymi wewnętrznymi problemami życia, pomagają w rozpoznaniu trudności i od razu podają sposoby radzenia sobie z nim;
baśnie sprawiają dziecku przyjemność, dostarczają mu objaśnień dotyczących jego psychiki i wspierają rozwój osobowości;
pomagają w odkrywaniu jego osobowości i nadawaniu sensu życia;
wspierają je w trudnościach związanych z psychologicznymi problemami dorastania i integracji osobowości;
baśnie zachęcają do aktywnego pokonywania trudności i nawiązywania dobrych stosunków z przyrodą.

Publikacje poświęcone leczeniu dzieci:

Love is not Enough. The Treatment of Emotionally Disturbed Children, 1950
Truants from Life. The Rehabilitation of Emotionally Disturbed Children, 1955
The Empty Fortress. Infantile Autism and the Birth of the Self, 1967
A Home for the Heart, 1974

Publikacje z zakresu psychologii społecznej:

Autonomia w epoce zbiorowości masowych (1960, The Informed Heart. Autonomy in a Mass Age)
Przemiany społeczne i społeczny przesąd (1964, współautor: Morris B. Janovitz, Social Change and Prejudice)

Publikacje z zakresu antropologii kulturowej:

Rany symboliczne. Rytuały inicjacji i zazdrość męska. (1954, wydanie zmienione 1962, Symbolic Wounds. Puberty Rites and the Envious Male)

Inne:

Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni (1977, The Uses of Enchantment. The Meaning and Importance of Fairy Tales)

Ekstein, Rudolf (1994): Mein Freund Bruno (1903–1990). Wie ich mich an ihn erinnere. In: Kaufhold, Roland (ed.) (1994): Annäherung an Bruno Bettelheim. Mainz (Grünewald): 87–94.
Federn, Ernst (1994): Bruno Bettelheim und das Überleben im Konzentrationslager. In: Kaufhold, Roland (ed.) (1999): Ernst Federn: Versuche zur Psychologie des Terrors. Gießen (Psychosozial-Verlag): 105–108.
Fisher, David James: Psychoanalytische Kulturkritik und die Seele des Menschen. Essays über Bruno Bettelheim (co-editor: Roland Kaufhold), Gießen (Psychosozial-Verlag)
Kaufhold, Roland (Ed.): Annäherung an Bruno Bettelheim. Mainz, 1994 (Grünewald)
Kaufhold, Roland: Bettelheim, Ekstein, Federn: Impulse für die psychoanalytisch-pädagogische Bewegung. Gießen, 2001 (Psychosozial-Verlag).

Wincenty Okoń: Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, 2001, s. 41, 42. ISBN 83-88149-41-5.

Bruno Bettelheim

Wikiwand in your browser!

Bruno Bettelheim

Wikiwand in your browser!

Życiorys

Działalność naukowa

Publikacje

Opracowania na temat Bruno Bettelheima

Bibliografia

Linki zewnętrzne