Brodnica (województwo wielkopolskie)

Brodnica – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie śremskim, siedziba gminy Brodnica.

Ten artykuł dotyczy wsi. Zobacz też: inne znaczenia.

Brodnica

wieś
Kościół neogotycki z końca XIX w.
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	śremski
Gmina	Brodnica
Liczba ludności (2022)	756[1]
Strefa numeracyjna	61
Kod pocztowy	63-112[2]
Tablice rejestracyjne	PSE
SIMC	0580718
Położenie na mapie gminy Brodnica Brodnica
Położenie na mapie Polski Brodnica
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Brodnica
Położenie na mapie powiatu śremskiego Brodnica
52°08′28″N 16°53′32″E[3]
Strona internetowa

Grób Józefa Wybickiego

Dwór z 1890 roku

Brodnica uzyskała lokację miejską przed 1418 rokiem, zdegradowana przed 1510 rokiem^[4]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Położenie

Wieś Brodnica położona 10 km na północny zachód od Śremu przy drodze powiatowej nr 2463 z Grabianowa do Mosiny oraz drogach powiatowych nr 4062 z Iłówca do Psarskie oraz nr 4065 do Chaław^[5].

Historia

Pierwsza wzmianka o Brodnicy pochodzi z 1230. Wówczas wieś była własnością Czesława z Brodnicy. W latach 1426–1581 miejscowość była znana jako miasto. W 1445 potomkowie Czesława, Andrzej i Mikołaj, dokonali podziału majątku. W czasie wojny trzynastoletniej Brodnica wystawiła w 1458 roku jednego pieszego na odsiecz oblężonej polskiej załogi Zamku w Malborku^[6]. W 1562 całość Brodnicy znalazła się w rękach Łodziów, którzy używali nazwiska Brodniccy. Częsta zmiana właścicieli majątków następowała od XVII do XIX wieku. W XIX wieku właścicielami byli Chłapowscy, w roku 1939 Mańkowscy. Podczas okupacji niemieckiej administracja nazistowska wprowadziła dla miejscowości kolejne sztuczne nazwy okupacyjne Hochkirch (1939–1943) i Brodenkirch (1943-1945). Obecnie wieś pełni funkcje usługowe dla rolników, działają niewielkie zakłady rzemieślnicze i usługowe. Od 1994 Brodnica ma swój herb^[7][8].

Zabytki

Zabytkami chronionymi prawnie są^[9][7]:

• Kościół Świętej Katarzyny Aleksandryjskiej – zbudowany w stylu neogotyckim w latach 1867-1870 według projektu Stanisława Hebanowskiego, twórcy Teatru Polskiego w Poznaniu. Poświęcenia dokonano 25 listopada 1870. W 1890 dobudowano wieżę o wysokości 48 m i transept. W ołtarzu głównym jest tryptyk z obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej z 1965, w płycinach znajdują się malowane postacie świętych, po zamknięciu tryptyk przedstawia Zwiastowanie Najświętszej Marii Panny. Do wyposażenia kościoła należą: późnobarokowe rzeźby i klasycystyczne tabernakulum. We wnętrzu są również epitafia Chłapowskich. Na zewnętrznej ścianie znajdują się tablice epitafijne dawnych właścicieli wsi Moraczewskich i Mańkowskich oraz kaplica grobowa Koźmianów i Wilczyńskich. Na bramie wejściowej widnieje tablica z 1989 poświęcona fundatorom kościoła.
• Eklektyczny dwór – z 1890, wzniesiony przez Wacława Mańkowskiego, w narożu budynku jest figura Matki Boskiej Jazłowieckiej. W pałacu znajdowały się przejściowo mieszkania, szkoła, ośrodek zdrowia, ośrodek praktyk studenckich oraz Urząd Gminy. Obecnie mieści się tutaj ekskluzywny hotel. Do dworu prowadzi aleja kasztanowców i lip.
• Park podworski – o powierzchni 5,56 ha, znajduje się w nim 25 kasztanowców zwyczajnych i 12 lip drobnolistnych, oraz pomnik Józefa Wybickiego z 1980, projektu Grzegorza Kowalskiego.

Pozostałymi zabytkami wsi są^[7]:

• Pusty grób gen. Józefa Wybickiego – z 1880, którego prochy przeniesiono w 1923 roku do kościoła Św. Wojciecha w Poznaniu.
• Zespół folwarczny i kolonia czworaków z XIX/XX wieku - ozdobiona w narożach budynków figurami świętych.

We wsi jest Szkoła Podstawowa im. Hymnu Narodowego w dwóch budynkach, z początku XX wieku i z 1999. Przy placówce znajdują się tablice z pierwszą strofą hymnu. Do świątków przydrożnych należy m.in. figura Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej z 1954^[8].

Ludzie związani z Brodnicą‎ ‎

Z tym tematem związana jest kategoria: ‎‎Ludzie związani z Brodnicą (województwo wielkopolskie)‎.