Berossos
babiloński historyk i astrolog Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
babiloński historyk i astrolog Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Berossos (gr. Βήρωσσος) – zhellenizowany kapłan babiloński, historyk i astrolog, żyjący w Babilonie na przełomie IV i III w. p.n.e. Autor trzytomowego dzieła Babyloniaka o kulturze i historii Babilonii.
Zdaniem uczonych imię Berossos jest grecką, zniekształconą formą zapisu rodzimego, akadyjskiego imienia tego kapłana[1][2]. Wśród badaczy nie ma jednak zgody co do tego, o jakie dokładnie imię miałoby tu chodzić. Niektórzy z nich wskazują na imię Bēl-uṣur (tłum. „Boże Belu strzeż!”)[3][1], inni na Bēl-rē'ûšu (tłum. „Bóg Bel jest jego pasterzem”)[2].
Berossos urodził się w czasie rządów Aleksandra Macedońskiego nad Babilonią, pomiędzy 330 a 323 rokiem p.n.e.[2] Został kapłanem boga Bela (jedno z imion Marduka, głównego boga panteonu babilońskiego) w Babilonie, służąc najprawdopodobniej w kompleksie świątynnym E-sagila, gdzie miałby dostęp do tamtejszych archiwów świątynnych[1][2]. Tam też zaczął pisać swe dzieło Babyloniaka, które ukończył najprawdopodobniej około roku 290 p.n.e., dedykując je Antiochowi I z dynastii Seleucydów[2]. Na starość wyemigrowł na egejską wyspę Kos, gdzie założyć miał szkołę astrologii[4][1]. Data śmierci Berossosa nie jest znana[5].
Trzeba wspomnieć, iż nie wszyscy badacze zgadzają się z powyższą biografią Berossosa. Niektórzy dopuszczają bowiem możliwość, iż tak naprawdę istniały dwie osoby o tym imieniu: Berossos z Babilonu, który był historykiem, oraz Berossos z Kos, który był astrologiem[5][1]. Zdaniem tychże uczonych jest wysoce nieprawdopodobne by ten sam Berossos napisał najpierw pracę historyczną dla Seleucydów w Babilonie, a potem, pod koniec swego życia, przeniósł się na wyspę Kos, kontrolowaną przez Ptolemeuszów, by założyć tam szkołę astrologii.
Berossos jest autorem Babyloniaka - trzytomowego dzieła w języku greckim o kulturze i historii Babilonii. Dzieło to zaginęło i znane jest jedynie z fragmentów i wzmianek w dziełach późniejszych historyków antycznych. W I w. p.n.e. Aleksander Polihistor sporządził skrót Babyloniaka, który też wprawdzie nie zachował się do naszych czasów, ale stał się źródłem dla historyka żydowskiego Józefa Flawiusza (37/38 - ok. 100 n.e.) i Ojca Kościoła Euzebiusza z Cezarei (IV w. n.e.). Babyloniaka Berossosa była dla Greków starożytnych podstawowym źródłem wiedzy o Babilonii.
Babyloniaka Berossosa składała się z trzech Ksiąg:
Mezopotamskie teksty mitologiczne i historyczne, odkryte dzięki współczesnym wykopaliskom, w dużej mierze potwierdziły autentyczność przekazu Berossosa.
Szczegółowa analiza Babyloniaka wykazała sporo zaskakujących błędów dotyczących podstawowych faktów. Najważniejszym z nich jest z pewnością stwierdzenie, że Nabopolassar rządził Egiptem[6].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.