Batalion ON „Jarosław”

Jarosławski Batalion Obrony Narodowej (batalion ON „Jarosław”) – pododdział piechoty Wojska Polskiego II RP.

Batalion ON „Jarosław”

Jarosławski batalion ON

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1938
Rozformowanie	1939
Dowódcy
Pierwszy	kpt. Władysław Bochenek
Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja	Jarosław
Formacja	Obrona Narodowa
Rodzaj wojsk	piechota
Podległość	Podkarpacka Brygada ON
Skład	typ I

Podkarpacka Brygada ON

Obrona Narodowa w 1939

Formowanie i zmiany organizacyjne

Batalion został sformowany na podstawie zarządzenia Ministra Spraw Wojskowych L.dz. 1135/Tjn. z 6 kwietnia 1938, w składzie Podkarpackiej Brygady ON, według etatu batalionu ON typu I.

Jednostką administracyjną i mobilizującą dla batalionu ON „Jarosław” był 39 pułk piechoty Strzelców Lwowskich w Jarosławiu

Latem 1939 zamierzano przeformować pododdział według etatu batalionu ON typu IV, lecz brak uzbrojenia nie pozwolił na realizację tego przedsięwzięcia.

Od lipca 1939 batalion wraz z macierzystą Podkarpacką Brygadą Obrony Narodowej wszedł w skład formowanego Pododcinka obronnego nr 3 „Sanok”. 27 sierpnia w związku z mobilizacją alarmową Jarosławski batalion ON został podporządkowany dowódcy 3 Brygady Górskich Strzelców powstałej z przemianowania pododcinka nr 3. W trakcie mobilizacji pod względem materiałowym uzyskał uzupełnienia z 39 pułku piechoty w Jarosławiu. Podczas mobilizacji młodsza kadra dowódcza i młodsi rezerwiści zostali wycofani z batalionu celem mobilizacji do jednostek liniowych. Uzupełniono batalion ochotnikami od lat 17 po przeszkoleniu w Przysposobieniu Wojskowym i starszymi rezerwistami do lat 42. Część młodszych oficerów i podoficerów zastąpiono starszymi oficerami rezerwy i stanu spoczynku. Batalion etatowo liczył ok. 400 żołnierzy i posiadał broń starego typu francuską w postaci kb i kbk, rkm i ckm. Do broni francuskiej posiadano niezbyt dużą ilość amunicji, granatów ręcznych wystarczyło dla 50% stanu^[1]. Batalion ON „Jarosław” w całości był od 15 sierpnia na ćwiczeniach w rejonie Komańczy.

Obsada personalna batalionu w marcu 1939 roku^{[2][3] [uwaga 1]}:

• dowódca batalionu – kpt. Władysław Bolesław Bochenek (*)^{[uwaga 2]}
• dowódca 1 kompanii ON „Jarosław” – kpt. Stanisław Kubarski (*)^{[uwaga 2]}
• dowódca 2 kompanii ON „Przeworsk” – kpt. adm. (piech.) Marcin Kosiński (*)^{[uwaga 2]}
• dowódca 3 kompanii ON „Lubaczów” – kpt. adm. (piech.) Wincenty Stanisław Loster (*)^{[uwaga 2]}

Jarosławski batalion ON w kampanii wrześniowej

Batalion wszedł w skład pododcinka „Połonna” i został podporządkowany dowódcy 2 pułku piechoty KOP „Karpaty” ppłk. Janowi Zachodnemu. W związku z tym, zadaniem oddziału była osłona przełęczy karpackich na kierunku: Medzilaborce-Przełęcz Łupkowska-Radoszyce-Komańcza-Zagórz. Od chwili mobilizacji do 8 września batalion w tym rejonie prowadził prace inżynieryjno-fortyfikacyjne. Był wsparty przez pododdział saperski ze składu 4 pułku saperów z Przemyśla, który przygotował do wysadzenia tunel łupkowski i most na granicy słowackiej do Komańczy. Ponieważ planowano przygotowanie obrony na Sanie, 8/9 września batalion przegrupował się w rejon Zarszyna w celu zablokowania drogi Sanok-Rymanów. Po opanowaniu Rymanowa przez oddziały niemieckiej 1 Dywizji Górskiej. Ok. godz. 16.00 Jarosławski batalion ON dotarł do Sanoka następnie na rozkaz batalion wycofał się do Krościenka, który osiągnął 10 września o godz. 19.00. 1 kompania ON „Jarosław” pozostała jako ubezpieczenie na zachód od miasta^[6]. Po przełamaniu obrony batalionu Obrony Narodowej „Sanok” w Uhercach Mineralnych i batalionu Obrony Narodowej „Przemyśl” w Stefkowej oddział pościgowy „Geiger” z niemieckiej 1 Dywizji Górskiej zaatakował pozycje 1 kompanii i o godz. 23.00 wdarł się do Krościenka. Wywołało to panikę wśród żołnierzy batalionu, którzy w rozproszeniu wycofali się w kierunku Starzawy. Tam po uporządkowaniu szeregów, uszczuplony znacznie batalion wycofał się pod Chyrów, by 11 września znaleźć się w rejonie Starego Sambora. Następnie marszem przez Stary Sambor, Spas dotarł do Wołczy. Dowództwo 3 Brygady Górskiej Strzelców przeprowadziło reorganizację rozbitych batalionów ON i 13 września kpt. Władysław Bochenek sformował II batalion, który wszedł w skład 3 pułku strzelców górskich mjr. Wacława Wawrzyńca Majchrowskiego^[7]. Wziął on udział w natarciu na Stary Sambor przeciwko niemieckiej 57 Dywizji Piechoty (15-17 września). Działania te trwały do wieczora 17 września, kiedy to zgrupowanie płk. Jana Stefana Kotowicza otrzymało zadanie utrzymania Turki. Zadanie to batalion wykonał i 19 września na Przełęczy Użockiej przekroczył granicę węgierską^[8].

Obsada personalna we wrześniu 1939

• dowódca batalionu – kpt. Władysław Bolesław Bochenek
  • adiutant batalionu – por. rez. Henryk Wincenty Klimczyk
  • oficer gospodarczy – ppor. rez. […] Stec
  • lekarz – por. rez. lek. dr Władysław Michał Armeński
  • dowódca plutonu ckm –

• 1 kompania ON „Jarosław”
  • dowódca kompanii – ppor. kontr. Mieczysław Eugeniusz Szybkowski
    • dowódca I plutonu – ppor. rez, Wiesław Felicjan Porębski
    • dowódca II plutonu – ppor. rez. Czesław Bojarski
    • dowódca III plutonu – ppor. rez. Andrzej Błyszczak

• 2 kompania ON „Przeworsk”
  • dowódca kompanii – kpt. Marcin Kosiński
    • dowódca I plutonu – por. rez. Seweryn Przedzimirski
    • dowódca II plutonu – ppor. rez. Józef Wiktor Sroka
    • dowódca III plutonu – ppor. rez. Władysław Pilipiec

• 3 kompania ON „Lubaczów”
  • dowódca kompanii – kpt. Wincenty Loster
    • dowódca I plutonu – ppor.rez. Stanisław Łuczyński
    • dowódca II plutonu – ppor. rez. Józef Walenty Tuczyński
    • dowódca III plutonu – ppor. rez. Eugeniusz Siwak
    • szef kompanii – sierż. Romuald Sochajko

Uwagi

1. Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939^[4].
2. Gwiazdką oznaczono oficera, który pełnił jednoczenie więcej niż jedną funkcję^[5].

Przypisy

1. Sufin 2004 ↓, s. 11-14.
2. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 666.
3. Obrona Narodowa 1939 ↓.
4. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
5. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VIII.
6. Dymek 2020 ↓, s. 323.
7. Dymek 2020 ↓, s. 324.
8. Kubrak 1999 ↓, s. 35-37.

Bibliografia

• KazimierzK. Pindel KazimierzK., Obrona Narodowa 1937-1939, Warszawa: Wydaw. Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979, ISBN 83-11-06301-X, OCLC 69279234. Brak numerów stron w książce
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
• Batalion ON „Jarosław”. Obrona Narodowa II RP 1937-1939. Serwis poświęcony formacjom Obrony Narodowej II RP i Przysposobienia Wojskowego Konnego. [dostęp 2018-08-20].
• Tomasz Sufin: 3. Brygada Strzelców Górskich w kampanii wrześniowej 1939 roku. WP II RP tom 2. Pruszków: Oficyna Wydawnicza Ajaks, 2004. ISBN 83-88773-87-9.
• Przemysław Dymek: 24. Dywizja Piechoty 1921-1939. Tom I Meritum. Poznań: Wydawnictwo PIU Geopertius, 2020. ISBN 978-83-951987-6-2.
• Zygmunt Kubrak: 39 Pułk Piechoty. Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej, zeszyt 109. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1999. ISBN 978-83-87103-84-2.