Bank Polska Kasa Opieki

Bank Polska Kasa Opieki – Spółka Akcyjna (Bank Pekao, Pekao, Pekao SA, dawniej PeKaO) – polski bank uniwersalny założony 17 marca 1929 jako państwowy bank komercyjny w formie spółki akcyjnej. Od 1998 po raz kolejny notowany na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. W latach 1999–2017 kontrolowany przez UniCredit. 7 czerwca 2017 roku zarząd nad Bankiem przejęły spółki Powszechny Zakład Ubezpieczeń i Polski Fundusz Rozwoju^[1][2], których kontrolne pakiety akcji posiada Skarb Państwa. Od 2 października 2023 roku siedziba Centrali Banku mieści się przy ulicy Żubra 1 w Warszawie.

Ten artykuł dotyczy banku założonego w 1929. Zobacz też: PKO Bank Polski.

Bank Polska Kasa Opieki – Spółka Akcyjna

Siedziba Banku w kompleksie biurowym "Forest".
Forma prawna	spółka akcyjna
Data założenia	17 marca 1929
Państwo	Polska
Siedziba	Warszawa
Adres	ul. Żubra 1 01-066 Warszawa
Nr KRS	0000014843
Prezes	Cezary Stypułkowski
Rodzaj banku	bank uniwersalny
Kapitał własny	262 470 034 zł (2012)
Giełda	GPW
ISIN	PLPEKAO00016
Symbol akcji	PEO
Strona internetowa

Historia

Okres międzywojenny

W 1929 roku ówczesny Prezes Pocztowej Kasy Oszczędności, Henryk Gruber zwrócił uwagę na fakt, że istnieje zapotrzebowanie na bank, który będzie w stanie świadczyć usługi finansowe dla ośmiu milionów Polaków żyjących poza granicami kraju. Wychodząc z tych założeń 17 marca 1929 roku Ministerstwo Skarbu powołało Bank Polska Kasa Opieki Spółka Akcyjna. 29 października tego samego roku Sąd Okręgowy w Warszawie dokonał wpisu Banku Polska Kasa Opieki SA do rejestru handlowego. Akcjonariuszami spółki zostały: Pocztowa Kasa Oszczędności, Bank Gospodarstwa Krajowego i Państwowy Bank Rolny.

Placówka banku w Tel Awiwie (1935)

Pierwsze placówki zostały otwarte we Francji, Argentynie, USA i w Tel Awiwie (Brytyjski Mandat Palestyny), a w roku 1939 Pekao miało już przedstawicielstwa w stolicach większości państw, w których osiedlała się polska emigracja^[3].

PRL

Oznaczenie siedziby oddziału banku w Tel Awiwie (1969)

Po roku 1945 bank zajął się obsługą międzynarodowych operacji finansowych prowadzonych przez władze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Z jego pomocą Polacy na emigracji mogli wspierać swoje rodziny za żelazną kurtyną. W drugiej połowie lat 50. funkcję Dyrektora Banku Pekao S.A. objął Zbigniew Masłowski, w wyniku jego działań w roku 1968, Minister Finansów zezwolił na zakładanie w Banku Pekao rachunków „dewizowych” dla osób fizycznych pracujących za granicą, m.in. w Stanach Zjednoczonych. Monopol na ich prowadzenie Pekao utracił dopiero w 1989 roku.

W latach 70. rachunki walutowe w Pekao zostały podzielone na trzy kategorie: konta A dla osób wpłacających waluty o udokumentowanym pochodzeniu, konta B dla wpłat o nieudokumentowanym pochodzeniu, i konta C dla cudzoziemców. Środków z kont B nie można było legalnie wywozić za granicę, jednak już w 1976 roku uprawnienia kont A i B zostały zrównane. W 1974 roku w banku zarejestrowano około 91 tys. rachunków „walutowych” na których zdeponowano 52,5 mln dol. W 1979 roku na prawie milionie kont znajdowało się 437,7 mln dolarów zaś pod koniec lat 80. łączna wartość rachunków dewizowych wynosiła 3,3 mld dol.^[4]

Bon towarowy banku PeKaO o wartości 1 centa amerykańskiego (1979)

Znacznie wcześniej, bo już w 1960 w wyniku działań Prezesa Zbigniewa Masłowskiego, Bank Pekao S.A. rozpoczął emisję własnych „bonów towarowych PeKaO” nominowanych w dolarach amerykańskich. Początkowo za bony te (jak również bezpośrednio za waluty wymienialne wpłacane w krajowych i zagranicznych przedstawicielstwach banku) można było kupować zarówno zagraniczne, jak i deficytowe towary krajowe w sieci sprzedaży dewizowej prowadzonej bezpośrednio przez PeKaO SA. W ofercie banku dla klientów indywidualnych znajdowała się różnorodna gama towarów obejmująca m.in. artykuły spożywcze (na czele z szynką „Krakus” i zachodnią gumą do żucia), alkohole, kosmetyki, tkaniny, sprzęt AGD, rowery, motory, samochody, ciężarówki, ciągniki, maszyny rolnicze, opał, materiały budowlane, urządzenia instalacyjno-sanitarne, a także mieszkania i meble^[5]. Ta sieć sprzedaży detalicznej została wraz z utworzeniem w 1972 przedsiębiorstwa „eksportu wewnętrznego” Pewex wyprowadzona ze struktur banku. W drugiej połowie lat 70. równocześnie z rozwojem banku w Polsce, Prezes Zbigniew Masłowski tworzy nieistniejący już dzisiaj oddział Banku Pekao S.A. w Paryżu.

Po 1989

Flaga z logotypem banku używanym w latach 1999–2012 (2007)

Po powrocie do gospodarki rynkowej w 1989 roku, Bank Pekao rozpoczął realizowanie strategii rozwoju banku uniwersalnego z ofertą bankowości detalicznej, korporacyjnej i inwestycyjnej. Był też odpowiedzialny za stworzenie pierwszego w powojennej Polsce biura maklerskiego, które swoją działalność rozpoczęło 1 marca 1991 roku i wprowadzało na giełdę pierwsze prywatyzowane spółki.

W Pekao wydano również pierwszą kartę kredytową w Polsce. Dostawał ją klient, który złożył w skarbcu depozyt 20 000 dolarów w gotówce^[6].

Placówka banku w Opolu (2010)

W lipcu roku 1996 rząd, chcąc zwiększyć wartość banku przed planowaną prywatyzacją, zdecydował o utworzeniu Grupy Pekao SA. Poza bankiem Pekao SA w jej skład weszły: Bank Depozytowo-Kredytowy SA z Lublina, Powszechny Bank Gospodarczy SA z Łodzi oraz Pomorski Bank Kredytowy SA ze Szczecina^[7] (należały one do tzw. komercyjnej dziewiątki, czyli banków wydzielonych ze struktur Narodowego Banku Polskiego w lutym 1989). W 1997 nowym, wspólnym logo grupy stał się charakterystyczny żubr. W 1998 banki Grupy Pekao SA rozpoczęły łączenie, zakończone 1 stycznia 1999.

W czerwcu 1998 rozpoczęła się prywatyzacja Pekao SA, kiedy Skarb Państwa sprzedał w ofercie publicznej 15% akcji Banku. Debiut Pekao SA na GPW nastąpił 30 czerwca 1998. W połowie 1998 roku akcjonariuszem Banku został Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, który objął nową emisję akcji wartości 100 mln dol., tj. 5,29% kapitału.

Pekao w grupie UniCredit

Logotyp Banku Pekao SA w latach 2012–2017

W 1999 Ministerstwo Skarbu Państwa wybrało na inwestora strategicznego włosko-niemieckie konsorcjum UniCredito Italiano S.p.A. i Allianz AG, które 3 sierpnia 1999 objęło pakiet 52,09% akcji banku. Tym samym Pekao SA stał się członkiem międzynarodowej grupy bankowej UniCredito Italiano (UCI). UCI zapłaciło za bank 1 mld dolarów (wówczas 3,93 mld złotych)^[8]. W roku 2005 UniCredito połączył się z HypoVereinsbank, posiadającym pakiet kontrolny Banku BPH. W marcu 2006 roku UniCredito wystąpił o prawo głosu z akcji BPH, aby móc dokonać fuzji BPH oraz Pekao. Po kilkumiesięcznym sporze między głównym właścicielem a polskim rządem i ostrzeżeniach Komisji Europejskiej niewyrażającej zgody na zablokowanie fuzji w Polsce, polski rząd 5 kwietnia 2006 parafował, a 19 kwietnia podpisał umowę z UniCredito, w której wyraził zgodę na fuzję pod pewnymi warunkami, m.in. odsprzedaży 200 oddziałów BPH. Do przeprowadzenia podziału Banku BPH i przyłączenia jego wydzielonej większej części do Pekao niezbędna była zmiana w polskim prawie bankowym, co stało się 19 października 2006

3 października 2007 Komisja Nadzoru Bankowego wyraziła zgodę na podział BPH i przyłączenie jego wydzielonej części do Pekao. Tym samym 30 listopada mogło dojść do planowanej fuzji. W jej wyniku wszyscy klienci korporacyjni BPH stali się klientami nowego Banku Pekao SA. Przeniesienie oddziałów z banku BPH do Pekao w 2007 roku wiązało się z koniecznością dokonania istotnych zmian w systemie informatycznym. W tym czasie zmieniona została numeracja rachunków prowadzonych w oddziałach, które weszły do Pekao.

Od 2009 roku centrala banku znajduje się w Lipowy Office Park w Warszawie, gdzie zebrano wszystkie jednostki, dotychczas mieszczące się w różnych lokalizacjach.

Placówka banku przy ulicy Żubra 1 w Warszawie (2023)

W listopadzie 2009 roku, po ponad 6 latach pracy, Jan Krzysztof Bielecki złożył rezygnację ze stanowiska prezesa zarządu oraz ze wszystkich zajmowanych stanowisk w Grupie UniCredit i jej spółkach zależnych. Zakończył urzędowanie w styczniu 2010. Nowym prezesem zarządu została Alicja Kornasiewicz, którą Rada Nadzorcza banku powołała 13 stycznia 2010 Do czasu uzyskania zgody KNF, Kornasiewicz była członkiem zarządu pełniącym obowiązki prezesa zarządu, a w tym czasie obowiązki prezesa banku pełnił Luigi Lovaglio, dyrektor generalny i I wiceprezes Pekao.

19 lipca 2011 Komisja Nadzoru Finansowego jednogłośnie wyraziła zgodę na powołanie Luigi Lovaglio na funkcję prezesa zarządu banku Pekao.

W czerwcu 2012 ogłoszono rebranding banku. Nowe barwy Pekao to biała „jedynka” na czerwonym tle (logo grupy UniCredit). Pierwsze oddziały z nowym oznakowaniem zostały odsłonięte 8 czerwca wraz z rozpoczęciem UEFA EURO 2012^[9], którego bank był sponsorem.

W roku 2013 Bank Pekao wprowadził system płatności i akceptacji płatności mobilnych PeoPay^[10]. W roku 2014 decyzją Komisji Nadzoru Finansowego Bank Pekao przejął SKOK Kopernik^[11]. W 2014 roku Komisja Nadzoru Finansowego przeprowadziła testy warunków skrajnych oraz przegląd jakości aktywów banków w Polsce. Bank Pekao SA został uznany przez KNF za najlepiej skapitalizowany bank w sektorze.

Pekao w Grupie PZU

W 2016 roku akcje banku posiadane przez UniCredit zostały wystawione na sprzedaż za kwotę 3,5 mld euro. Pod koniec 2016 ogłoszono, że Powszechny Zakład Ubezpieczeń i Polski Fundusz Rozwoju zakupią 32,8 proc. akcji Banku Pekao za łączną kwotę 10,6 mld złotych^[12]. Za ponad 15 lat (lata 2001–2015) UniCredit z tytułu posiadania akcji banku uzyskał 11,7 mld zł z dywidend (dywidenda łączna od 2001 do 2015 wyniosła 22,1 mld zł), zaś dzięki sprzedaży małych pakietów akcji Pekao uzyskał przychód wysokości kilku kolejnych miliardów złotych^[8]. 7 czerwca 2017 roku transakcja została sfinalizowana. Nastąpił rebranding i powrót banku do charakterystycznego logo z żubrem^[13].

Grupa kapitałowa

Grupę Banku Pekao SA współtworzą instytucje finansowe i niefinansowe, współpracujące z bankiem uniwersalnym jako podmiotem dominującym. Oferują one pełny zakres dostępnych w Polsce usług finansowych dla klientów indywidualnych i instytucjonalnych^[14].

W skład Grupy wchodzi Bank Pekao SA jako jednostka dominująca oraz następujące spółki zależne (stan na 13 stycznia 2023)^[15]:

• Centrum Kart SA (finansowa pomocnicza)
• Pekao Bank Hipoteczny SA (specjalistyczny bank hipoteczny)
• Pekao Direct Sp. z o.o. (call center)
• Pekao Faktoring Sp. z o.o. (finansowa)
• Pekao Financial Services Sp. z o.o. (agent transferowy)
• Pekao Fundusz Kapitałowy Sp. z o.o. w likwidacji
• Pekao Investment Banking SA (działalność maklerska)
• Pekao Leasing Sp. z o.o. (działalność leasingowa)
  • PEUF Sp. z o.o. (usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego)
• Pekao Property SA w likwidacji
  • FPB Media Sp. z o.o. w upadłości
• Pekao Investment Management SA (holdingowa)
  • Pekao Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA (zarządzanie aktywami)

Prezesi Pekao

Prezesi banku Pekao S. A. przed 1989:

1. Zbigniew Masłowski do 1979

Prezesi banku Pekao od 1989:

1. Marian Kanton od czerwca 1989 do sierpnia 1996 (zginął w wypadku samochodowym)^[16]
2. Andrzej Dorosz od 30 sierpnia 1996 do 4 lutego 1998 (odwołany przez radę nadzorczą)^[17][18]
3. Maria Pasło-Wiśniewska od 26 lutego 1998 do 30 września 2003 (rezygnacja ze stanowiska)^[19]
4. Jan Krzysztof Bielecki od 1 października 2003 do 10 stycznia 2010 (rezygnacja ze stanowiska)^[20]
5. Alicja Kornasiewicz od 11 stycznia 2010 do 30 kwietnia 2011 (rezygnacja ze stanowiska)^[21]
6. Luigi Lovaglio od 1 maja 2011^[22] do 14 czerwca 2017 (odwołany przez radę nadzorczą)^[23]
7. Michał Krupiński od 14 czerwca 2017^[24] do 29 listopada 2019 (rezygnacja ze stanowiska)^[25]
8. Marek Lusztyn od 29 listopada 2019^[26] do 21 kwietnia 2020 (rezygnacja ze stanowiska)
9. Leszek Skiba od 21 kwietnia 2020 do 8 maja 2024 (odwołany przez radę nadzorczą)^[27][28]
10. p.o. Robert Sochacki od 9 maja 2024 do 4 października 2024^[29][30]
11. Cezary Stypułkowski od 5 października 2024^[31]

Władze banku

Zarząd

• Cezary Stypułkowski – Prezes Zarządu
• Marcin Gadomski – Wiceprezes Zarządu ds. Zarządzania Ryzykami
• Robert Sochacki – Wiceprezes Zarządu ds. Bankowości Korporacyjnej, Rynków i Bankowości Inwestycyjnej, Bankowości Przedsiębiorstw oraz Biura Maklerskiego
• Błażej Szczecki – Wiceprezes Zarządu ds. Bankowości Detalicznej oraz Bankowości Prywatnej
• Dagmara Wojnar – Wiceprezes Zarządu ds. Finansowych
• Marcin Zygmanowski – Wiceprezes Zarządu ds. Technologii i Operacji^[32]

Rada Nadzorcza

• Andrzej Klesyk – Przewodniczący Rady Nadzorczej
• Bartosz Grześkowiak – Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej
• Artur Nowak-Far – Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej
• Magdalena Joanna Dziewguć – Sekretarz Rady Nadzorczej
• Krzysztof Czeszejko-Sochacki
• Mariusz Jaszczyk
• Radosław Niedzielski
• Jacek Nieścior
• Witold Walkowiak^[33]

Akcjonariat

Struktura własnościowa^[34]:

• PZU SA – 20,00%,
• Polski Fundusz Rozwoju SA – 12,80%,
• Fundusze zarządzane przez Nationale-Nederlanden Powszechne Towarzystwo Emerytalne S.A. – 6,40%,
• Fundusze zarządzane przez Powszechne Towarzystwo Emerytalne Allianz Polska S.A. – 5,91%
• Pozostali akcjonariusze (poniżej 5%) – 54,89%.

Wyróżnienia i nagrody

• Best Sub-custodian Bank in Poland 2023 według magazynu Global Finance^[35]
• Outstanding Leadership in Sustainable Infrastructure Finance 2023 według magazynu Global Finance^[36]
• Najlepszy Bank w kategorii Bank Komercyjny w plebiscycie Gazety Bankowej (2023)^[37]
• Marka Godna Zaufania w kategorii „Zastrzyk zaufania, czyli bank, który oferuje najlepsze kredyty dla firm” (2023)^[38]
• Złoty Bankier w kategoriach „Konto osobiste” i „Konto dla dziecka” (2023)^[39]
• Market Leader in Poland 2023 w rankingu Euromoney Best Trade Finance Survey^[40]
• The Best Investment Bank in Poland for 2023 według magazynu Global Finance^[41].
• The Best Treasury and Cash Managment Provider 2023 według magazynu Global Finance^[42]
• The Best Trade Finance Provider in Poland 2023 według magazynu Global Finance^[43]
• Lider w kategoriach Najlepsza bankowość internetowa i Najlepsza aplikacja mobilna w rankingu Instytucja Roku (2023)^[44]
• Top Employer (2023)^[45]
• Tytuł "Bank of The Year in Poland" według miesięcznika The Banker należącego do grupy Financial Times^[46]

Kontrowersje

12 lipca 2008 odkryto, że dane osób starających się o staż w Pekao stały się publicznie widoczne w Internecie^[47]. Kontrola GIODO zakończyła się stwierdzeniem naruszenia ustawy o ochronie danych osobowych i wnioskiem „o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego wobec osób winnych naruszenia wewnętrznych procedur obowiązujących w Banku, gwarantujących poszanowanie zasad ochrony danych osobowych, w tym polityki bezpieczeństwa.”^[48]. 19 maja 2012 poinformowano, że prawomocnym wyrokiem warszawskiego Sądu Apelacyjnego, jedna z ok. 1700 osób, których CV wyciekły z banku, dostała 10 tys. zł odszkodowania^[49].