Ararat

Góra Ararat (orm. Արարատ, hebr. ‏אררט‎, tur. Ağrı, pers. ‏آرارات‎) – masyw wulkaniczny leżący w centrum Wyżyny Armeńskiej między jeziorami Wan i Sewan, na terytorium Turcji, 32 km od granicy z Armenią i 16 km od granicy z Iranem.

Ten artykuł dotyczy góry. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Ararat

Արարատ

Mały i Wielki Ararat
Państwo	Turcja
Położenie	Ağrı
Pasmo	Wyżyna Armeńska
Wysokość	5137[1] m n.p.m.
Wybitność	3611 m
Pierwsze wejście	1829 F. Parrot i K. Abovian
Położenie na mapie Turcji Ararat
Położenie na mapie Armenii Ararat
39°42′N 44°17′E

Masyw górski zajmuje powierzchnię ok. 1000 km² i składa się z dwóch szczytów: Wielkiego – 5137 m n.p.m. i Małego Araratu 3896 m n.p.m. Na obydwu wierzchołkach zalegają lodowce. Wyższy wierzchołek wznosi się ponad 3000–4400 metrów względem otaczających górę równin – to wysokość względna większa niż w przypadku Mount Everestu.^{[potrzebny przypis]}

Nazwa

Według jednej z licznych wersji, nazwa góry pochodzi od Ary – bożka z epoki brązu. Ara był bogiem śmierci oraz odrodzenia. Góra została nazwana na jego cześć ze względu na zmiany zachodzące na stokach pomiędzy „martwą” zimą a „żywą” wiosną^[1].

Historia

Od ludobójstwa Ormian w roku 1915, tereny wokół Araratu zamieszkane są przez napływową ludność turecką i kurdyjską.

Pierwszego wejścia na szczyt dokonali Friedrich Parrot i Chaczatur Abowian w 1829 r. Pierwszym Polakiem (i jednym z pierwszych Europejczyków), który wszedł na szczyt Araratu (18 sierpnia 1850) był Józef Chodźko – polski topograf i geodeta w służbie rosyjskiej. Pierwszą kobietą, która zdobyła Ararat była Julia Młokosiewicz (sierpień 1889), córka Ludwika Młokosiewicza^[2]. III polskiego wejścia na biblijny wierzchołek, drogą od południa, dokonali dopiero w 1967 r. Andrzej Kuś, Andrzej Mróz, Maciej Popko i Jerzy Tuszyński^[3].

Turystyka

Góra znajduje się w strefie zmilitaryzowanej (pod koniec lat 50., po wejściu Turcji do NATO, Amerykanie zbudowali w masywie stację radarową). Wejście na Ararat wymaga uzyskania zezwolenia i możliwe jest tylko w zorganizowanej grupie^[4].

Ormiański klasztor Chor Wirap w Armenii na tle Araratu

W kulturze

W Biblii góry Ararat (które utożsamia się z górami Urartu^[5][6]) wskazane są jako miejsce spoczynku Arki Noego po Potopie. W hinduskich wersjach opowieści o Potopie arka osiada na szczytach Himalajów.

Ararat widziany z Erywania

Góra Ararat, w języku urzędowym nazywana Masis (Մասիս), jest symbolem Armenii, wyeksponowanym pośrodku jej godła i częstym motywem w sztuce. Góra, położona na historycznie ormiańskich terenach, chociaż obecnie poza terytorium kraju, jest głęboko zakorzeniona w świadomości Ormian. Jest obecna w ich literaturze i sztuce. Ararat jest widoczny ze stolicy Armenii – Erywania^[1].