Loading AI tools
Antonio Bosio (ur. ok. 1575 w Birgu, zm. 6 września 1629 w Rzymie) – maltański archeolog, odkrywca szeregu katakumb rzymskich, prekursor archeologii chrześcijańskiej.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | |
| Narodowość | |
| Wyznanie |
Urodził się na Malcie w Birgu. W 1587 wraz z wujem Giacomo przyjechał do Rzymu. Giacomo był reprezentantem Rycerzy Maltańskich przy Stolicy Apostolskiej[1]. Antonio studiował w Rzymie literaturę i filozofię w rzymskim kolegium jezuitów, a następnie jurysprudencję na La Sapienzy. Zafascynowany historią starożytną związał się z grupą humanistów rzymskich skupionych wokół Pompeo Ugonio i Alfonso Ciacconiego. Odkryte przypadkowo w 1578 podziemne cmentarzysko przy Via Salaria w Rzymie, wzbudziło wzrost zainteresowania katakumbami. Prawdziwe naukowe podejście do tematu wykazali obcy naukowcy: hiszpański dominikanin Alphonsus Ciacconus, antykwariusz Philips van Winghe oraz Jean L’Heureux z Lowanium. Żaden z nich nie myślał jednak o prowadzeniu następnych badań. Bosio rozpoczął systematyczne poszukiwania, stając się prekursowrem archeologii chrześcijańskiej, a jego prace znaczącą inspiracją dla Giovanniego Battisty de Rossiego. Antonio Bosio zauważył, że literatura wczesnochrześcijańska, jak akta męczenników czy dokumenty soborów mogą być użyteczne w oznaczaniu lokalizacji antycznych katakumb rzymskich. Badacz zbierał również informacje od lokalnej ludności. W ten sposób uważnie odszukiwał zasypane i zarośnięte zejścia do podziemi, w których wąskie galerie łączyły się w długie labirynty[2][3].
Wraz z Pompeo Ugonim Bosio odkrył 10 grudnia 1593 Katakumby Domitylli. Odkrywcy omal nie przypłacili odkrycia życiem. W następnych latach, prowadząc poszukiwania wzdłuż dróg konsularnych wychodzących z miasta, archeolog znalazł i zidentyfikował około 30 zespołów katakumbowych. Współpracowali z nim rysownicy, którzy archiwizowali odnalezione freski i sarkofagi. Ogromna część zgromadzonego przez Bosio materiału została opublikowana trzy lata po jego śmierci w dziele zatytułowanym Roma sotterranea (Rzym podziemny). Archeolog zmarł w Rzymie 6 września 1629. Giovanni Battista de Rossi, ojciec nowożytenej archeologii chrześcijańskiej, nazwał Bosio Krzysztofem Kolumbem podziemnego Rzymu. Część sarkofagów odnalezionych przez Antonio Bosio znajduje się w zbiorach Muzeów Watykańskich[3].
Wyniki poszukiwań archeologa pozostawały nieznane aż do momentu ich opublikowania po jego śmierci. W 1632 wydano włoską wersję Rzymu podziemnego. Publikację objęli patronatem Kawalerowie Maltańscy oraz kardynał Francesco Barberini. Dzieło wydali oratorianie. W 1951 ukazała się łacińska wersja książki. Autor dołożył wszelkich starań, by dokładnie opisać odnalezione zespoły katakumb, ich lokalizację, strukturę, nazwę, pod którą były znane w czasach starożytnych, kto był ich fundatorem, jacy męczennicy i sławni chrześcijanie zostali w nich pochowani. Szereg identyfikacji Bosio było błędnych, ale i tak przysłużył się on w znaczący sposób do poznania antycznego chrześcijaństwa i archeologii okolic Rzymu. Jak na swoje czasy, jego metoda badawcza musi zostać uznana za naukową. Szereg ilustracji nie znajduje jednak uznania u współczesnych archeologów[3].
Nieszczęśliwą konsekwencją publikacji dzieła Bosio było wystawienie katakumb na niebezpieczeństwo działalności szabrowników i handlarzy antyków. Chociaż wiele informacji o stanie katakumb i jakości fresków w XVII wieku zachowało się dzięki publikacji odkrywcy, jednak ich część właśnie przez nią została bezpowrotnie utracona. Szereg odnalezionych przez Bosio katakumb zostało zniszczonych przez późniejsze budowle[3].
Pełny tytuł dzieła Bosio brzmi: Roma Sotterranea, opera postuma di Antonio Bosio Romano, antiquario ecclesiastico singolare de’ suoi tempi. Compita, disposta, et accresciuta dal M. R. P. Giovanni Severani da S. Severino (Rome, 1632).
W 1600 Bosio wydał Historia passionis b. Caeciliae virginis (historia męczeństwa św. Cecylii Rzymianki).
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
