Anteliomys

Anteliomys – rodzaj ssaków z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Anteliomys
G.S. Miller, 1896[1]
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	chomikowate
Podrodzina	karczowniki
Plemię	Clethrionomyini
Rodzaj	Anteliomys
Typ nomenklatoryczny
Microtus chinensis O. Thomas, 1891
Synonimy
Ermites Liu Shaoying, Liu Yang, Guo Peng, Sun Zhiyu, Murphy, Fan Zhenxin, Fu Jianrong & Zhang Yaping, 2012[2]
Podrodzaje i gatunki
2 podrodzaje i 8 gatunków (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące endemicznie w Chińskiej Republice Ludowej^[3][4][5].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 79–134 mm, długość ogona 26–76 mm; masa ciała 13–57 g^[4][6].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1896 roku amerykański botanik i zoolog Gerrit Smith Miller w artykule poświęconym rodzajom i podrodzajom norników i lemingów, opublikowanym w czasopiśmie North American Fauna^[1]. Gatunkiem typowym jest (oryginalne oznaczenie) rdzawoplecyk syczuański (A. chinensis).

Etymologia

• Anteliomys: gr. αντηλιος antēlios ‘z widokiem na słońce, wschodni’, od αντι anti ‘naprzeciwko’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’^[7].
• Ermites: prof. Zhao Ermi (1930–2016), chiński herpetolog^[2]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Eothenomys (Anteliomys) custos hintoni Osgood, 1932.

Podział systematyczny

Takson ponownie wyodrębniony z Eothenomys^[8][9]. Wyodrębniane w 2019 roku taksony meiguensis, jinyangensis i luojishanensis^[3] są w świetle nowszych badań uważane za młodsze synonimy lub podgatunki A. hintoni^[10][9]. Tutaj lista występujących współcześnie gatunków (zgrupowana w dwóch podrodzajach) za Mammal Diversity Database^[8]:

Podrodzaj	Grafika	Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa[11]	Podgatunki[4][3][6]	Rozmieszczenie geograficzne[4][3][6]	Podstawowe wymiary[4][6][uwaga 1]	Status IUCN[12]
Ermites		Anteliomys hintoni	(Osgood, 1932)		4 podgatunki	góry w południowym Syczuanie	DC: 9,2–9,3 cm DO: 5,1–5,9 cm MC: brak danych	NE
Ermites		Anteliomys tarquinus	(O. Thomas, 1912)		gatunek monotypowy	góry w południowym Syczuanie	DC: 10,1–10,8 cm DO: 6,8–7,6 cm MC: brak danych	NE
Anteliomys		Anteliomys olitor	(O. Thomas, 1911)	rdzawoplecyk czarnouchy	2 gatunki	góry w zachodnim i północno-wschodnim Junnanie	DC: 8–9,2 cm DO: 2,9–3,9 cm MC: 13–15 g	LC
Anteliomys		Anteliomys proditor	(Hinton, 1923)	rdzawoplecyk górski	gatunek monotypowy	góry pomiędzy Syczuanem i Junnanem	DC: 10–11,5 cm DO: 2,6–3,4 cm MC: 24–30 g	DD
Anteliomys		Anteliomys chinensis	(O. Thomas, 1891)	rdzawoplecyk syczuański	gatunek monotypowy	Syczuan (góry wzdłuż rzeki Dadu)	DC: 10,2–13,4 cm DO: 5,7–7,1 cm MC: 38–57 g	LC
Anteliomys		Anteliomys custos	(O. Thomas, 1912)	rdzawoplecyk junnański	gatunek monotypowy	Junnan i południowo-zachodni Syczuan	DC: 7,9–11 cm DO: 3,2–5 cm MC: 21–36 g	LC
Anteliomys		Anteliomys wardi	(O. Thomas, 1912)	rdzawoplecyk krótkoogonowy	gatunek monotypowy	północno-zachodni Junnan (góry Meilixue Shan pomiędzy dolinami rzek Saluin i Mekong)	DC: 9–10,8 cm DO: 4,3–5,6 cm MC: 22–39 g	NT

Kategorie IUCN:  LC  – gatunek najmniejszej troski,  NT  – gatunek bliski zagrożenia,  DD  – gatunki o nieokreślonym stopniu zagrożenia;  NE  – gatunki niepoddane jeszcze ocenie.

Opisano również gatunek wymarły z plejstocenu dzisiejszej Chińskiej Republiki Ludowej^[13]:

• Anteliomys praechinensis (Zheng Shaohua, 1993)

Uwagi

1. DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

1. G.S. Miller. Genera and Subgenera of Voles and Lemmings. „North American Fauna”. 12, s. 9, 1896. (ang.).
2. S.-Y. Liu, Y. Liu, P. Guo, Z. Sun, R.W. Murphy, Z. Fan, J. Fu & Y. Zhang. Phylogeny of Oriental Voles (Rodentia: Muridae: Arvicolinae): Molecular and Morphological Evidence. „Zoological Science”. 29 (9), s. 619, 2012. DOI: 10.2108/zsj.29.610. (ang.).
3. C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 350. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
4. U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 309–310. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
5. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Eothenomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2023-02-13].
6. Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 226–227. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
7. T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 107, 1904. (ang.).
8. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-03]. (ang.).
9. B. Kryštufek & G. Shenbrot: Voles and Lemmings (Arvicolinae) of the Palaearctic Region. Maribor: University of Maribor Press, 2022, s. 1–449. ISBN 978-961-286-613-6. (ang.).
10. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Anteliomys hintoni (Osgood, 1932). [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.10) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-02-13]. (ang.).
11. Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 236. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
12. Taxonomy: Eothenomys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-08-27]. (ang.).
13. 郑绍华 / S.-h. Zheng: 川黔地区第四纪啮齿类 / Quaternary Rodents of Sichuan-Guizhou Area, China. 北京 / Beijing: 科学出版社 / Science Press, 1993, s. 1–270. ISBN 978-7-03-003122-8. (chiń. • ang.).

Identyfikatory zewnętrzne (takson):

• GBIF: 4828901
• identyfikator iNaturalist: 1430994
• ITIS: 970297