Antarktyda Zachodnia

Antarktyda Zachodnia (ang. West Antarctica, Lesser Antarctica, hiszp. Antártida Occidental, Antártida Menor)^[1] – jeden z dwóch, obok Antarktydy Wschodniej, wielkich regionów kontynentu Antarktydy.

Antarktyda Zachodnia

East Antarctica
West Antarctica
Lesser Antarctica
Antártida Occidental
Antártida Menor

Mapa kontynentu: Antarktyda Wschodnia i Antarktyda Zachodnia
Terytorium	Antarktyda
Miejscowości	brak
Wydarzenia historyczne	Odkrycia i badania Antarktyki
Rodzaj obiektu	region
Położenie na mapie Antarktyki Antarktyda Zachodnia
79°S 100°W

Zobacz hasło Antarktyda Zachodnia w Wikisłowniku

Nazwa

Nazwa „Antarktyda Zachodnia” nawiązuje do tego, że region w całości znajduje się na zachodniej półkuli globu^[2] . Nazwa weszła do użycia na początku XX w. i została spopularyzowana w okresie po Międzynarodowym Roku Geofizycznym (1957–1958) i badaniach, które wykazały, że Góry Transantarktyczne stanowią użyteczną granicę podziału kontynentu na część wschodnią i zachodnią^[2] .

Nazwy „Antarktyda Wschodnia” i „Antarktyda Zachodnia” mogą być mylące^[3] . Dla obserwatora patrzącego w kierunku północnym stojącego na przykład na Lodowcu Szelfowym Rossa „Antarktyda Wschodnia” znajduje się na zachodzie a „Antarktyda Zachodnia” na wschodzie^[4]. Stąd też zaproponowano inne nazwy regionów: Greater Antarctica dla części „wschodniej” i Lesser Antarctica dla części „zachodniej”^[3] . Niemniej jednak w literaturze dominują nazwy „Antarktyda Wschodnia” i „Antarktyda Zachodnia”^[4].

Geografia

Jeden z dwóch, obok Antarktydy Wschodniej, wielkich regionów kontynentu Antarktydy^[2] . Granicą oddzielającą obie części kontynentu są Góry Transantarktyczne, rozciągające się od Morza Weddella do Morza Rossa, które same leżą w Antarktydzie Wschodniej^[4]. Antarktyda Zachodnia leży po pacyficznej stronie tych gór i obejmuje następujące regiony^[2] :

• Ziemię Marii Byrd
• Ziemię Ellswortha
• Półwysep Antarktyczny

Antarktydę Zachodnią, poza Półwyspem Antarktycznym, pokrywa lądolód West Antarctic Ice Sheet^[5] . Znajdują się tu dwa z głównych lodowców szelfowych Antarktydy: Lodowiec Szelfowy Filchnera-Ronne (złożony z Lodowca Szelfowego Ronne i Lodowca Szelfowego Filchnera) oraz Lodowiec Szelfowy Rossa^[6]. Wiele mniejszych lodowców szelfowych zlokalizowanych jest na Ziemi Marii Byrd i Ziemi Enderby^[7].

Od zachodu Lodowiec Szelfowy Ronne ograniczają Góry Ellswortha z najwyższym szczytem całej Antarktydy – Mount Vinson (5140 m n.p.m.)^[7].

Na Ziemi Marii Byrd, pomiędzy Jones Mountains a Fosdick Mountains leży obszar wulkaniczny^[7].

Przypisy

1. Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata 2019 ↓, s. 649.
2. SCAR Composite Gazetteer of Antarctica and United States Gazetteer ↓.
3. SCAR Composite Gazetteer of Antarctica and Gazetteer of the British Antarctic Territory ↓.
4. Clarkson 2007 ↓, s. 48.
5. SCAR Composite Gazetteer of Antarctica and New Zealand Gazetteer ↓.
6. Herzfeld 2012 ↓, s. 4–5.
7. Herzfeld 2012 ↓, s. 5.

Bibliografia

• Clarkson, Peter: Antarctic: Definitions and Bounderies. W: Riffenburgh, Beau: Encyclopedia of the Antarctic. Taylor & Francis, 2007, s. 47–51. ISBN 978-0-415-97024-2. [dostęp 2022-02-18]. (ang.).
• Greater Antarctica (or East Antarctica) (Gazetteer of the British Antarctic Territory). W: Scientific Committee on Antarctic Research (SCAR): SCAR Composite Gazetteer of Antarctica. (ang.).
• Herzfeld, Ute Christina: Atlas of Antarctica: Topographic Maps from Geostatistical Analysis of Satellite Radar Altimeter Data. Springer Science & Business Media, 2012. ISBN 978-3-642-18515-1. [dostęp 2022-02-18]. (ang.).
• Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych Świata. Maciej Zych (redaktor). Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2019. ISBN 978-83-254-2578-4. [dostęp 2022-02-18].
• West Antarctica (United States Gazetteer). W: Scientific Committee on Antarctic Research (SCAR): SCAR Composite Gazetteer of Antarctica. (ang.).
• West Antarctic Ice Sheet (New Zealand Gazetteer ). W: Scientific Committee on Antarctic Research (SCAR): SCAR Composite Gazetteer of Antarctica. (ang.).

Kontrola autorytatywna (region geograficzny):

• VIAF: 240343733
• GND: 4079206-7
• NKC: ge329567

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: place/West-Antarctica