Masyw Vinsona

Masyw Vinsona^[1] (ang. Vinson Massif^[1], także czasem Mount Vinson^[2]) – masyw górski w Górach Ellswortha w Antarktydzie Zachodniej – najwyższe wzniesienie kontynentu, zaliczane do Korony Ziemi; ósmy pod względem wybitności szczyt świata.

Masyw Vinsona

Vinson Massif

Masyw Vinsona od północnego zachodu (2009)
Terytorium	Antarktyda
Położenie	obszar Układu w sprawie Antarktyki↗
Pasmo	Sentinel Range (Góry Ellswortha)
Wysokość	4892 m n.p.m.
Pierwsze wejście	1966 Wyprawa amerykańska pod kierownictwem Nicholasa Clincha
Położenie na mapie Antarktyki Masyw Vinsona
78°35′S 85°25′W

Zdjęcie NASA Masywu Vinsona

Nazwa

Nazwa upamiętnia amerykańskiego polityka Carla Vinsona (1883–1981), który zasiadał w Izbie Reprezentantów jako przedstawiciel Georgii i przewodniczył najpierw jej komisji ds. morskich a później komisji ds. sił zbrojnych, wspierając amerykańską eksplorację Antarktydy w latach 1935–1961^[3] .

Geografia

Masyw Vinsona leży w północnej części Gór Ellswortha w Antarktydzie Zachodniej w paśmie Sentinel Range^[3] . Jest to rozległy masyw górski, ma ok. 21 km długości i 13 km szerokości^[2]. Wznosi się na wysokość 4892 m n.p.m.^[a], stanowiąc najwyższe wzniesienie kontynentu^[3]  zaliczany jest do Korony Ziemi^[4] . Stanowi ósmy pod względem wybitności szczyt świata^[2].

Historia

Masyw Vinsona został po raz pierwszy dostrzeżony podczas amerykańskich lotów zwiadowczych ze stacji Byrd w styczniu 1958 roku^[3] [b]. Masyw został sfotografowany z powietrza i dokładnie zmapowany w latach 1958–1961^[2]. Nazwa Masyw Vinsona została nadana w 2006 roku^[2].

Szczyt po raz pierwszy zdobyła w grudniu 1966 roku ekspedycja amerykańska prowadzona przez Nicholasa Clincha(inne języki) (1930–2016)^[5].

W latach 1985–1986 rozpoczęto pierwsze komercyjne wyprawy na szczyt^[6]. Zarówno relatywnie łatwa trasa wspinaczki, jak i przewidywalna pogoda w regionie sprzyjają udanym wyprawom^[6]. W 1985 roku po raz pierwszy z Masywu Vinsona zjechali na nartach Martym Williams i Pat Morrow^[6]. Pierwszego zjazdu na snowboardzie dokonał w 1999 roku Stephene Koch^[6]. W 1988 roku ze szczytu odbył pierwszy lot na paralotni Vernon Tejas^[6].

Pierwszego polskiego wejścia dokonała 16 stycznia 1995 roku Mariola Popińska z Zakopanego^[7].

Uwagi

1. Początkowo wysokość masywu szacowana była na 5085 m n.p.m., zob. Hund 2014 ↓, s. 726.
2. Hund (2014) podaje natomiast, że masyw został odkryty w grudniu 1957 roku, zob. Hund 2014 ↓, s. 726.