Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Aniela Gruszecka, zamężna Nitschowa, ps. Jan Powalski (ur. 18 maja 1884 w Warszawie, zm. 18 kwietnia 1976 w Krakowie) – polska pisarka i krytyczka literacka.
Córka Artura Gruszeckiego.Siostra Anny Gruszeckiej psychiatry. Studiowała nauki ścisłe na Uniwersytecie Jagiellońskim i na Sorbonie. W 1913 wyszła za mąż za profesora językoznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego Kazimierza Nitscha, którego pracę i życie opisała w książce Całe życie nad przyrodą mowy polskiej (1976). Była związana ze środowiskiem intelektualno-artystycznym Krakowa sportretowanym w powieści Przygoda w nieznanym kraju.
Jej ciotecznym bratem był Konstanty Krumłowski a mężem jej ciotecznej siostry Heleny Krumłowskiej był Stanisław Kopczyński. Stryjecznym bratem męża był profesor Uniwersytetu Warszawskiego Roman Nitsch, żonaty z rzeźbiarką i profesor Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie Ludwiką Nitschową z domu Kraskowską – autorką warszawskiego Pomnika Syreny.Siostrą jej matki Józefy z d. Certowicz była rzeźbiarka Teofila Certowicz a ich ojciec a dziadek Anieli to powstaniec styczniowy Władysław Certowicz.
10 listopada 1933 „za zasługi na polu literatury” została odznaczona przez Prezydenta RP Ignacego Mościckiego Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[1].
Otrzymała nagrodę literacką miasta Krakowa (1934)[2] i województwa krakowskiego (1948).
Została pochowana na Cmentarzu Rakowickim.
Debiutowała powieścią W słońcu (1913) opowiadającą o życiu dwóch chłopców na ówczesnych kresach. Nowatorstwem artystycznym odznaczyła się powieść psychologiczna Przygoda w nieznanym kraju (1933, wznow. 1957), której akcja rozgrywa się w krakowskich środowiskach intelektualnych i artystycznych. Ważne miejsce w twórczości Gruszeckiej zajmują popularne powieści historyczne dla młodzieży, których akcja toczy się w średniowiecznej Polsce: Król (1913), W grodzie żaków (1913, wznow. 1947), Od Karpat nad Bałtyk (1946), Nad jeziorem (1921, wznow. 1961) czy Powieść o kronice Galla (tom 1-6, 1960–1970). Nad jeziorem. Sielanka wielkopolska z XIII wieku wyróżnia się szczególnie umiejętną archaizacją języka. Wielotomowy cykl Powieść o kronice Galla stanowi epicką panoramę dziejów Kroniki Polskiej, ukazującą jej powstanie, znaczenie historyczne oraz spory naukowe, jakie budziła wśród kolejnych pokoleń.
Aniela Gruszecka współpracowała z czasopismem „Przegląd Współczesny”, w którym ogłosiła wiele studiów o literaturze, m.in. O powieści (1927), Stare i nowe w powieści współczesnej (1933), Klasyfikacja a życie na terenie powieści (1934). Opublikowała w nim także recenzje kilku głośnych debiutów: Witolda Gombrowicza, Adolfa Rudnickiego i Zbigniewa Uniłowskiego.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
_(cropped).jpg)
