Loading AI tools
polski literat, poeta, publicysta i działacz polityczny Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Andrzej Edward Koźmian herbu Nałęcz (ur. 4 grudnia 1804 w Piotrowicach w lubelskiem, zm. 10 listopada 1864 w Dobrzechowie w Galicji) – literat, poeta, publicysta i działacz polityczny, kolekcjoner i bibliofil, kamerjunkier dworu królewskiego Mikołaja I Romanowa w 1830 roku[1].
Andrzej Edward Koźmian, ok. 1860 r. | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie |
literat, poeta, publicysta, działacz polityczny |
Alma Mater | |
Rodzice |
Kajetan Koźmian |
Dzieci |
Nałęcz | |
Rodzina |
Koźmian |
---|
Syn Kajetana Koźmiana i Anny z Mossakowskich herbu Jastrzębiec, ojciec Stanisława. Wcześnie osierocony przez matkę (1806), był początkowo wychowywany we Wronowie przez zaprzyjaźnione z rodziną córki byłego podkomorzego króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, Elżbietę i Ludwikę Golczówny. Od 1808 r. wychowywał się w Błudowie na Wołyniu, w majątku ciotki Marianny z Mossakowskich (siostry matki), z którą w 1809 r. ożenił się jego ojciec. Jesienią tego roku przeniósł się do Lublina, a następnie do Warszawy, gdzie jego ojciec otrzymał stanowisko w administracji Królestwa Polskiego. Zdobył staranne wykształcenie (studia na Uniwersytecie Warszawskim) oraz obycie wśród najwyższych sfer ówczesnego społeczeństwa polskiego. W 1834 r. ożenił się z Teofilą Skrzyńską herbu Zaremba. Wcześnie stracił żonę (1851). Po śmierci ojca (1856) zmuszony został sprzedać rodzinne Piotrowice i przenieść się do majątku posagowego po żonie, do Dobrzechowa na Podkarpaciu. Zabawił tam rok, po czym pozostawiając zarząd majątku synowi Stanisławowi, zdecydował się wyjechać z kraju. Po drodze blisko 2 lata zabawił w Wielkopolsce, w Luboni – dobrach przyjaciela rodziny, generała Franciszka Morawskiego.
Z myślą o prowadzeniu badań nad dziejami Polski zgromadził wielki i cenny księgozbiór (głównie o charakterze historyczno-literackim), liczący kilka tysięcy pozycji, pochodzących z okresu od XV do XIX w. Udostępniał go swoim znajomym. Szereg rzadkich druków i rękopisów z tego zbioru Koźmian opracował i wydał w dwóch zeszytach publikacji ("Wyciągi Piotrowickie czyli Niektóre wyjątki z Księgozbioru Piotrowickiego", Wrocław, wyd. Schletter, zeszyt 1. 1842-1845, zeszyt 2. 1842)[2].
Znajdując się w trudnej sytuacji materialnej w 1852 r. większą część biblioteki (3300 ksiąg i 71 rękopisów) Koźmian sprzedał za sumę 25 tys. rubli Aleksandrowi Branickiemu. Kolekcja ta stała się zaczątkiem wielkiej biblioteki Branickich, gromadzonej na zamku w Suchej[2].
Członek Towarzystwa Rolniczego w Królestwie Polskim w 1858 roku[3]. Od 1858 r. przebywał w Paryżu, gdzie związał się z Hotelem Lambert. Rzecznik reform agrarnych[4]. W czasie powstania styczniowego w l. 1863–64 pełnił rolę pośrednika między Rządem Narodowym a rządem francuskim.
Pozostawił wiersze, „Wspomnienia”, „Listy 1829–1834”.
W 1857 roku ukazał się jego przekład Makbeta Williama Shakespeare[5].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.