Anastazja z Dalmacji

Św. Anastazja z Dalmacji (gr. Ἀναστασία Φαρμακολυτρια^[1] , cs. Анастаси́я Узореши́тельница) – męczennica, święta Kościoła katolickiego i prawosławnego.

Święta
Anastazja

Ἀναστασία

męczennica
Data i miejsce urodzenia	połowa III wieku[1]  Rzym
Data i miejsce śmierci	304[2] [1]  Sirmium
Czczona przez	Kościół katolicki, Cerkiew prawosławną
Wspomnienie	25 grudnia[a], 22 grudnia[b], 4 stycznia[c]
Patronka	wdów i męczennic[2]
Szczególne miejsca kultu	Katedra św. Anastazji w Zadarze

Życiorys

Anastazja urodziła się w Rzymie w połowie III wieku, jako córka poganina i chrześcijanki. O jej życiu wiadomo niewiele. Została wydana za mąż za bogatego poganina, lecz pod pretekstem wymyślonej choroby zachowała dziewictwo. Jej mąż był okrutnikiem i znęcał się nad nią. Po jego śmierci zajęła się pomocą uwięzionym chrześcijanom.

Przewodnikiem duchowym Anastazji był Chryzogon^[3], który w czasie panowania cesarza Dioklecjana został uwięziony i skazany na śmierć za wyznawanie wiary. Wyrok został wykonany w 303 roku, w Akwilei. Anastazja towarzyszyła mu do ostatnich chwil, po czym sama została uwięziona i wtrącona do więzienia w Sirmium. Została skazana na śmierć przez spalenie w Sirmium (lub w Akwilei)^[3], w 304 roku^[2] .

Kult

Imię Anastazji wymienia się w Kanonie Rzymskim, do którego zostało dołączone w V w^[4].

W V wieku relikwie świętej przeniesiono do Konstantynopola^[4] i złożono w specjalnie dla niej dedykowanej świątyni. W okresie późniejszym, jej głowę oraz prawą rękę przeniesiono do Monasteru Świętej Anastazji, znajdującego się niedaleko Świętej Góry Atos (Athos).

W VI wieku w Rzymie, gdzie sprawowano kult Anastazji, poświęcono jej kościół koło Circus Maximus^[4].

Obecnie sarkofag świętej znajduje się w katedrze św. Anastazji w Zadarze^[5]. Poświęcona jest jej także rzymska Bazylika Sant’Anastasia al Palatino.

W ikonografii przedstawiana jest w powłóczystych szatach, czasami w koronie na głowie. Jej atrybuty to krzyż symbolizujący chrześcijaństwo, palma męczeństwa, pojemnik na maści i wonności, którymi leczyła rany odwiedzanych uwięzionych współwyznawców, pęta, pale do których była przywiązana na stosie, stos, nożyce którymi odcięto jej język^[3].

Jest patronką cenzorów posługujących się nożycami^[3], a także męczenników i wdów.

Wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 25 grudnia, natomiast w Cerkwi prawosławnej 22 grudnia/4 stycznia^[6], tj. 4 stycznia według kalendarza gregoriańskiego.

Zobacz też

• Anastazja i Bazylisa
• Anastazja Patrycjuszka
• kult świętych
• męczennicy wczesnochrześcijańscy
• wstawiennictwo świętych

Uwagi

1. liturgia katolicka
2. liturgia prawosławna wg kalendarza juliańskiego
3. Prawosławna liturgia według kalendarza gregoriańskiego.