Aleksandr Dargomyżski

Aleksandr Siergiejewicz Dargomyżski (ros. Александр Сергеевич Даргомыжский; ur. 2 lutego^?/14 lutego 1813 we wsi Troickoje na terenie bielowskiego Ujazdu (gubernia tulska), zm. 5 stycznia^?/17 stycznia 1869 w Petersburgu) – rosyjski kompozytor, znany przede wszystkim z twórczości operowej.

Aleksandr Dargomyżski

Александр Сергеевич Даргомыжский

Data i miejsce urodzenia	2 lutego?/14 lutego 1813 Troickoje
Data i miejsce śmierci	5 stycznia?/17 stycznia 1869 Petersburg
Zawód, zajęcie	kompozytor

Życiorys

Dargomyżski rozpoczął naukę gry na fortepianie i skrzypcach, śpiewu i teorii muzycznej w domu rodzinnym; w dziedzinie kompozycji był samoukiem. Pierwsze utwory skomponował mając 11 lat, były nimi utwory fortepianowe i romanse. W 1835 roku spotkał Glinkę, który wywarł znaczący wpływ na zainteresowania i studia kompozytorskie Dargomyżskiego. Około 1838 roku skomponował swoją pierwszą operę Esmeralda, której libretto było adaptacją powieści Victora Hugo Dzwonnik z Notre Dame; opera została wystawiona dopiero w 1847 r. w Moskwie i nie zyskała powodzenia. W 1845 roku rozpoczął pracę nad kolejną operą Rusałka, z librettem będącym adaptacją niedokończonego dramatu Puszkina pod tym samym tytułem. Rusałkę wystawiono po raz pierwszy w 1856 roku w Petersburgu, a jej popularność wzrastała w ciągu następnych lat; wielkim sukcesem było wznowienie opery w 1865 roku.

Po 1850 roku Dargomyżski zbliżył się do grupy młodych kompozytorów nazywanej później Potężną Gromadką. Od 1859 był członkiem zarządu Rosyjskiego Towarzystwa Muzycznego, a od 1867 roku – prezesem jego petersburskiego oddziału. W ostatnim okresie życia skomponował trzy utwory symfoniczne: Kozaczek ukraiński, Baba Jaga i Fantazja fińska. Około 1865 roku rozpoczął prace nad swoją ostatnią operą Kamienny gość, z librettem według dramatu Puszkina pod tym samym tytułem; utworu tego nie zdołał jednak ukończyć. Kamiennego gościa wystawiono po raz pierwszy w Petersburgu w 1872 roku, po uzupełnieniu partytury przez Cezara Cui i zinstrumentowaniu całości przez Nikołaja Rimskiego-Korsakowa.

Znaczenie

Twórczość Dargomyżskiego, objętościowo skromna, jest uważana za istotny łącznik między dorobkiem Glinki a dziełami Potężnej Gromadki. Szczególne zasługi położył w dziedzinie harmoniki, rozwijając chromatykę i wprowadzając skalę całotonową.

Dzieła

Opery

• Esmeralda (1838)
• Rusałka (1856)
• Kamienny gość (nieukończona)

Utwory symfoniczne

• Kozaczek ukraiński
• Baba Jaga
• Fantazja fińska

Pieśni i utwory chóralne

Bibliografia

• Piotr Kamiński: Tysiąc i jedna opera. T. I. Kraków: PWM, 2008, s. 292-293. ISBN 978-83-224-0901-5.
• Józef Kański: Przewodnik operowy. Kraków: PWM, 2008, s. 88-89. ISBN 978-83-224-0721-9.

Linki zewnętrzne

• Aleksandr Dargomyżski – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
• Aleksandr Dargomyżski w bazie AllMusic (ang.)

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000109011505
• VIAF: 51874928
• LCCN: n81118767
• GND: 116027584
• LIBRIS: xv8b57sg1fg6zdk
• BnF: 138929730
• SUDOC: 074190067
• SBN: TO0V157276
• NLA: 35618500
• NKC: ola2002146847
• BNE: XX1686351
• NTA: 148399606
• BIBSYS: 7010018
• CiNii: DA06364702
• Open Library: OL901881A
• PLWABN: 9810672738105606
• NUKAT: n97063487
• J9U: 987007283530105171
• CANTIC: a19522162
• LNB: 000036834
• CONOR: 10585955
• ΕΒΕ: 309742
• LIH: LNB:V*329304;=BH
• RISM: people/30005367

Encyklopedie internetowe:

• PWN: 3890689
• Britannica: biography/Aleksandr-Dargomyzhsky
• Treccani: aleksandr-sergeevic-dargomyzskij
• Universalis: alexandre-sergueievitch-dargomyjski
• NE.se: aleksandr-dargomyzjskij
• SNL: Aleksandr_Dargomysjskij
• VLE: aleksandr-dargomyzskij
• Catalana: 0021491
• DSDE: Aleksandr_Dargomysjskij
• Hrvatska enciklopedija: 13925