Alceini

Alceini – monotypowe plemię ssaków z podrodziny saren (Capreolinae) w obrębie rodziny jeleniowatych (Cervidae).

Alceini
Brookes, 1828[1]
Przedstawiciel rodzaju – łoś amerykański (A. alces americanus)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	parzystokopytne
Podrząd	przeżuwacze
Infrarząd	Pecora
Rodzina	jeleniowate
Podrodzina	sarny
Plemię	Alceini
Typ nomenklatoryczny
Plemię: Alces J.E. Gray, 1821 Rodzaj: Cervus alces Linnaeus, 1758
Synonimy Alcedae[uwaga 1] Brookes, 1828[1] Alceae: J.E. Gray, 1852[2] Alcinae: Blyth, 1863[3] Alcadae: J.E. Gray, 1872[4] Alcinae: Jerdon, 1874[5] Alcini: Simpson, 1945[6] Alceidae: Kashin, 1974[7] Alceini: Pavlinov & Rossolimo, 1987[8] Rodzaju: Alce[uwaga 2] Frisch, 1775[10] Alce C.H. Smith, 1827[11] Alcelaphus[uwaga 3] Gloger, 1841[12] Cervalces Scott, 1885[13] Paralces J.A. Allen, 1902[14] Praealces Portis, 1920[15] Libralces Azzaroli, 1952[16]
Rodzaje i gatunki
Alces J.E. Gray, 1821[17] – łoś[18] 6 gatunków (w tym 5 wymarłych) – zobacz opis w tekście

Występowanie

Plemię obejmuje jeden żyjący współcześnie gatunek występujący w Eurazji i Ameryce Północnej^[19][20].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 240–300 cm, długość ogona 12–16 cm, wysokość w kłębie 185–210 cm; masa ciała 280–770 kg^[21][22].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1821 roku angielski zoolog John Edward Gray w artykule poświęconym systematyce kręgowców opublikowanym na łamach The London Medical Repository^[17]. Na gatunek typowy Gray wyznaczył (oznaczenie monotypowe) łosia euroazjatyckiego (A. alces).

Etymologia

• Alce: gr. αλκή alkē ‘łoś’^[23]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): „Das Elendthier” (= Cervus alces Linnaeus, 1758).
• Alces : gr. αλκή alkē ‘łoś’^[23].
• Alcelaphus: gr. αλκή alkē ‘łoś’; ελαφος elaphos ‘jeleń’^[23]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Alcelaphus alce Gloger, 1841 (= Cervus alces Linnaeus, 1758).
• Cervalces: zbitka wyrazowa nazw rodzajów: Cervus Linnaeus, 1758 (jeleń) oraz Alces J.E. Gray, 1821 (łoś)^[24]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): †Cervus americanus Harlan, 1825 (= †Alces scotti Lydekker, 1898).
• Paralces: gr. παρα para ‘blisko, obok’^[25]; rodzaj Alces J. E. Gray, 1821. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Cervus alces Linnaeus, 1758.
• Praealces: łac. prae ‘przed, z przodu’^[26]; rodzaj Alces J. E. Gray, 1821. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): †Cervus latifrons R. Johnson, 1874.
• Libralces: łac. liber, liberi ‘dziecko’^[27]; rodzaj Alces J. E. Gray, 1821. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): †Libralces gallicus Azzaroli, 1952.

Podział systematyczny

Niektóre ujęcia systematyczne wyodrębniają dwa gatunki (A. alces i A. americanus)^[20] lecz ich odrębność gatunkowa jest przedmiotem dyskusji i zachodzi potrzeba dalszych badań^[20][19]. Do plemienia należy jeden rodzaj Alces z jednym występującym współcześnie gatunkiem^{[28][22][19][18]}:

• Alces alces (Linnaeus, 1758) – łoś euroazjatycki

Opisano również gatunki wymarłe:

• Alces brevirostris Vörös, 1985^[29] (Europa; plejstocen).
• Alces carnutorum (Laugel, 1862)^[30] (Europa; plejstocen).
• Alces gallicus (Azzaroli, 1952)^[16] (Europa; pliocen–plejstocen).
• Alces latifrons (R. Johnson, 1874)^[31] (Europa; plejstocen).
• Alces scotti Lydekker, 1898^[32] (Ameryka Północna; plejstocen).

Uwagi

1. Pisownia oryginalna, takson zdefiniowany jako odrębna rodzina.
2. Nazwa odrzucona, publikacja Frischa Das Natur-System der Vierfüßigen Thiere została uznana za nieważną (poza kilkoma wyjątkami) ze względu na niekonsekwentne stosowanie nazewnictwa binominalnego, na mocy uprawnień ICZN^[9].
3. Młodszy homonim Alcelaphus de Blainville, 1816 (Bovidae).

Przypisy

1. J. Brookes: A catalogue of the Anatomical and Zoological Museum of Joshua Brookes. Cz. 16. London: Richard Taylor, 1828, s. 61. (ang.).
2. J.E. Gray: Catalogue of the specimens of Mammalia in the collection of the British Museum. Cz. 3. London: The Trustees, 1852, s. 186. (ang.).
3. E. Blyth: Catalogue of the Mammalia in the Museum Asiatic Society. Calcutta: Savielle & Cranenburgh, 1863, s. 145. (ang.).
4. J.E. Gray: Catalogue of ruminant Mammalia (Pecora, Linnæus) in the British Museum. London: British Museum, 1872, s. 66. (ang.).
5. T.C. Jerdon: The mammals of India; a natural history of all the animals known to inhabit continental India. London: J. Wheldon, 1874, s. 253. (ang.).
6. G.G. Simpson. The principles of classification and a classification of mammals. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 85, s. 155, 1945. (ang.).
7. G.N. Kashin. Alcidae (ex Alcadae) Anon. 1820 (Aves) and Alceidae (ex Alcedae) Brookes, 1828 (Mammalia): request for addition to the Official List of Family-group Names in Zoology. „The Bulletin of zoological nomenclature”. 31 (3), s. 215, 1974. (ang.).
8. И.Я. Павлинов & О.Л. Россолимо: Систематика млекопитающих СССР. Москва: Московский университет [МГУ] им. М.В. Ломоносова, 1987, s. 113. (ros.).
9. F. Hemming. Opinion 258. Rejection for nomenclatorial Purposes of the work by Frisch (J. L.) published in 1775 under the title Das Natur-system der Vierfüssigen Thiere. „Opinions and declarations rendered by the International Commission on Zoological Nomenclature”. 5, s. 55–72, 1954. (ang.).
10. J.L. Frisch: Das Natur-System der vierfüßigen Thiere in. Tabellen, darinnen alle Ordnungen, Geschlechte und Arten, nicht nur mit bestimmenden. Glogau: Christian Friedrich Günther, 1775, s. 3. (niem.).
11. C.H. Smith: Synopsis of the species of the class Mammalia. W: G. Cuvier & E. Griffith (red.): The animal kingdom: arranged in conformity with its organization. Cz. 5. London: G.B. Whittaker, 1827, s. 303. (ang.).
12. C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Für gebildete Leser aller Stände, besonders für die reifere Jugend und ihre Lehrer. Breslau: A. Schulz, 1842, s. 143. (niem.).
13. Scott. A fossil elk or moose from the quaternary of New Jersey. „Science”. New series. 5 (120), s. 422, 1885. (ang.).
14. J.A. Allen. Nomenclatorial Notes on American Mammals. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 16 (16), s. 160, 1902. (ang.).
15. A. Portis. Elenco delle specie di cervicorni fossili in Roma e attorno a Roma. „Bollettino della Società geologica italiana”. 39, s. 137, 1920. (wł.).
16. A. Azzaroli. L’alce a Sénèze. „Palaeontographia Italica”. 47, s. 134, 1952. (wł.).
17. J.E. Gray. On the Natural Arrangment of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 307, 1821. (ang.).
18. Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 171. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
19. C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 314. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
20. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Alces. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-10-13].
21. S. Mattioli: Family Cervidae (Deer). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 2: Hoofed Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 431. ISBN 978-84-96553-77-4. (ang.).
22. Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 593. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
23. Palmer 1904 ↓, s. 88.
24. Palmer 1904 ↓, s. 173.
25. Jaeger 1959 ↓, s. 183.
26. Jaeger 1959 ↓, s. 206.
27. Jaeger 1959 ↓, s. 140.
28. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-11-28]. (ang.).
29. I. Vörös. Alces brevirostris Kretzoi from the Ördöglyuk Cave at Solymár (Hungary). „Fragmenta Mineralogica et Palaeontologica”. 12, s. 59, 1985. (ang.).
30. A. Laugel. La faune de Saint-Prest, près Chartres (Eure-et-Loir). „Bulletin de la Société géologique de France”. Deuxième série. 19, s. 713, 1862. (fr.).
31. R. Johnson. Notice of a new species of deer from the Norfolk Forest-bed. „The Annals and Magazine of Natural History”. Fourth series. 13 (73), s. 2, 1874. (ang.).
32. R. Lydekker: The deer of all lands; a history of the family Cervidæ living and extinct. London: R. Ward, limited, 1898, s. 60. (ang.).

Bibliografia

• T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).
• E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).

Identyfikatory zewnętrzne (takson):

• identyfikator taksonu Fossilworks: 374573