Adam Mackus

Adam Piotr Mackus, ps. „Prosty”, „Dżajran” (ur. 19 listopada^?/2 grudnia 1902 w Tyflisie^[1], zm. 24 listopada 1991^[2] w Scunthorpe Humberside^[3]) – major broni pancernych Polskich Sił Zbrojnych, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Adam Piotr Mackus

„Prosty”, „Dżajran”

major broni pancernych
Data i miejsce urodzenia	23 kwietnia 1900 Tyflis
Data i miejsce śmierci	24 listopada 1991 Scunthorpe Humberside
Przebieg służby
Lata służby	1921–1948
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Jednostki	7 Pułk Ułanów Lubelskich 1 dywizjon samochodów pancernych 10 Pułk Strzelców Konnych
Stanowiska	oficer techniczny
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa kampania wrześniowa kampania francuska 1940
Odznaczenia

Życiorys

Syn Jerzego oraz Marii Nawrockiej. Był absolwentem Oficerskiej Szkoły dla Podoficerów w Bydgoszczy. 27 lipca 1926 Prezydent RP mianował go podporucznikiem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1926 i 61. lokatą w korpusie oficerów kawalerii, a minister spraw wojskowych wcielił do 7 pułku ułanów lubelskich w Mińsku Mazowieckim^[4][5][6]. W 1930 ukończył sześciomiesięczny kurs unitarny broni pancernych dla oficerów młodszych w Centrum Wyszkolenia Broni Pancernych w Modlinie (Szkoła Czołgów i Samochodów)^[7]. W marcu 1931 został przeniesiony do 1 dywizjonu samochodów pancernych w Brześciu nad Bugiem^[8]. Z dniem 1 września tego roku został przeniesiony do 4 dywizjonu pancernego w tym samym garnizonie^[9][10]. W czerwcu 1934, w związku z kolejną reorganizacją, został przeniesiony do 4 batalionu czołgów i samochodów pancernych w Brześciu n. Bugiem^[11]. W grudniu tego roku ogłoszono jego przydział do wydzielonej kompanii czołgów TK w Wilnie^[12]. Na stopień kapitana został awansowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1938 i 14. lokatą w korpusie oficerów broni pancernych^[13][14]. W marcu 1939 pełnił służbę w 10 pułku strzelców konnych w Łańcucie na stanowisku oficera technicznego^[15]. Na tym stanowisku walczył w kampanii wrześniowej^[16].

Następnie znalazł się w Anglii. Od 1942 brał udział w pracach szkoleniowych na kursach w Fort William, a następnie w Audley End w ośrodku szkoleniowym dla cichociemnych. W 1944 został szefem kursów taktyki dywersji. 22 listopada 1944 powierzono mu misję spotkania się w Polsce z gen. Leopoldem Okulickim – nowym dowódcą Armii Krajowej, w celu ustalenia zasad antysowieckiej konspiracji. Do spotkania doszło w Krakowie. W wyniku zdrady 23 sierpnia 1945 został schwytany w Krakowie przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Dzięki akcji sterowanej z Londynu, po procesie, 10 stycznia 1946 wyszedł na wolność. Do końca życia mieszkał w Wielkiej Brytanii. Zmarł 24 listopada 1991 w Scunthorpe Humberside.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 13642^[17]
• Krzyż Walecznych

Przypisy

1. 24 GDH Puszcza [online], www.24gdhpuszcza.clubnet.pl [dostęp 2017-11-21] (pol.).
2. Krzysztof A. Tochman, Słownik biograficzny Cichociemnych, Tom 1, 2000.
3. Adam Piotr Mackus | Unclaimed Estate [online], www.unclaimed-estates.org.uk [dostęp 2021-08-22].
4. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 15 sierpnia 1926 roku, s. 260, 265.
5. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 296, 369.
6. Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 20, 106.
7. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 220.
8. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 104.
9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931 roku, s. 348.
10. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 166, 734.
11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 162.
12. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 262.
13. Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 440.
14. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 234.
15. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 717.
16. Steblik 1989 ↓, s. 731.
17. ŁukomskiŁ. G. ŁukomskiŁ., PolakP. B. PolakP., SuchcitzS. A. SuchcitzS., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 457.

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik oficerów kawalerii. Warszawa: Przegląd Kawaleryjski, 1930.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Władysław Steblik: Armia „Kraków” 1939. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1989. ISBN 83-11-07434-8.

Linki zewnętrzne

• biogram na stronie elitadywersji.org

Kontrola autorytatywna (osoba):

• VIAF: 1041151778202718130005
• PLWABN: 9810639214405606