5 Batalion Telegraficzny

5 batalion telegraficzny
	; Odznaka pamiątkowa 5 btlgr
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1919
Rozformowanie	1939
Nazwa wyróżniająca	Legionów Polskich
	Tradycje
Nadanie sztandaru	18 czerwca 1937
Rodowód	5 Samodzielny Batalion Łączności
Kontynuacja	5 Pułk Dowodzenia; (1994-2007); 5 Batalion Dowodzenia; (od 1 stycznia 2008); Regionalne Centrum Informatyki Kraków; (od 2021)
	Organizacja
Dyslokacja	Garnizon Kraków
Rodzaj sił zbrojnych	Wojsko
Rodzaj wojsk	Wojska łączności
Podległość	2 Grupa Łączności
	Multimedia w Wikimedia Commons

5 batalion telegraficzny Legionów (5 btlgr) – oddział łączności Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.

Szybkie fakty Państwo, Sformowanie ...

Zamknij

Historia oddziału

Batalion nawiązywał do tradycji bojowych oddziałów łączności Legionów Polskich, a wyszyta na jego sztandarze data „8 sierpnia”, jest dniem wymarszu Oddziału Telefonicznego Oddziałów Strzeleckich z Krakowa w 1914^[2].

5 czerwca 1926 roku ogłoszono przeniesienie oficerów służby czynnej i rezerwy do nowej jednostki – 5 samodzielnego batalionu łączności^[3]. Batalion stacjonował w garnizonie Kraków, na terenie Okręgu Korpusu Nr V. W latach 1931–1933 batalion był podporządkowany dowódcy 2 Grupy Łączności w Krakowie. 19 kwietnia 1939 zostało utworzone Dowództwo 2 Grupy Łączności w Warszawie, któremu został podporządkowany między innymi 5 btlgr.

Kadra 5 batalionu telegraficznego

Dowódcy batalionu

mjr / ppłk łącz. Henryk Doskoczyński (VI 1926^[4] – 7 VI 1933 → komendant kadry 4 batalionu telegraficznego^[5])
ppłk łącz. Edward Wolski (7 VI 1933^[5] - XII 1934 → dyspozycja dowódcy OK V^[6])
mjr łącz. Ignacy Junosza-Drewnowski (1935–1939)^[7]^[8]

Zastępcy dowódcy batalionu

mjr łącz. Marian Michał Dorotycz-Malewicz (III 1932^[9] – XII 1934 → dyspozycja dowódcy OK V^[6])
mjr łącz. Tadeusz Batowski (od XII 1934^[7])

Kwatermistrzowie

mjr łącz. Stanisław Rausz (od VI 1926^[4])
kpt. / mjr łącz. Jan II Chałupa (od IV 1935^[10])

Oficerowie

kpt. rez. łącz. Stanisław Jugendfein

Organizacja i obsada personalna w 1939

Pokojowa obsada personalna batalionu w marcu 1939 roku^[11]^{[uwaga 1]}:

dowódca batalionu – ppłk Ignacy Junosza-Drewnowski
I zastępca dowódcy – mjr Tadeusz Batowski
adiutant – por. Bohdan Chełmoński
lekarz – por. lek. Jan Szymański
II zastępca dowódcy (kwatermistrz) – mjr Jan II Chałupa
oficer mobilizacyjny – por. Kępa Marian Bronisław
zastępca oficera mobilizacyjnego – por. Tadeusz Józef Krokowski
oficer administracyjno-materiałowy – kpt. piech. Wacław II Metelsld
oficer gospodarczy – kpt. int. Bolesław Marian Moczulski
oficer żywnościowy – por. Alfred Stanisław Burkot
dowódca kompanii obsługi – vacat
dowódca 1 kompanii – kpt. Florian Cerkaski
dowódca plutonu – por. Apolinary Antoni Kowalewski
dowódca plutonu – por. Bolesław Zygmunt Krawz
dowódca plutonu – ppor. Stanisław Kostka Matwin
dowódca 2 kompanii – kpt. Tadeusz Justyn Szulc
dowódca plutonu – ppor. Michał Jan Wencel
dowódca plutonu – ppor. Stanisław Salwa
dowódca 3 kompanii – por. Aleksander Józef Iwańczyk
dowódca plutonu – ppor. Jarosław Ładysław Moll
dowódca 4 kompanii – por. Edward Mieczysław Tołubiński
dowódca plutonu – ppor. Jerzy Indulski
dowódca plutonu – ppor. Antoni Bartek
dowódca 5 kompanii – kpt. Eugeniusz Zbigniew Sadowski
dowódca plutonu – ppor. Tadeusz Andrzej Matusiak
dowódca plutonu – ppor. Kazimierz Taler
dowódca plutonu – ppor. Kazimierz Mieczysław Wołosz
komendant parku – kpt. Eugeniusz Kozakiewicz

Symbole batalionu

Sztandar

Osobny artykuł: Polskie sztandary wojskowe.

23 maja 1937 Prezydent RP Ignacy Mościcki zatwierdził wzór sztandaru 5 btlgr^[13].
18 czerwca 1937, w Warszawie, marszałek Polski Edward Śmigły-Rydz wręczył dowódcy baonu sztandar ufundowany przez społeczeństwo Krakowa^[14].

Na lewej stronie płatu sztandarowego są umieszczone: w prawym górnym rogu na tarczy wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej, w lewym górnym rogu na tarczy znak wojsk łączności, w prawym dolnym rogu na tarczy godłu m. Krakowa, w lewym dolnym rogu na tarczy odznaka pamiątkowa 5 baonu telegraficznego, na dolnym ramieniu krzyża kawalerskiego napis: „Kraków 8 VIII 1914”^[15].

Sztandar aktualnie eksponowany jest w Instytucie gen. Sikorskiego w Londynie.

Odznaka pamiątkowa

Osobny artykuł: Odznaka pamiątkowa jednostki wojskowej.

16 października 1929 Minister Spraw Wojskowych, marszałek Polski Józef Piłsudski zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 5 Samodzielnego Batalionu Łączności^[16], a 11 kwietnia 1931 - wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 5 btlgr^[17]. Odznaka o wymiarach 40x40 mm ma kształt równoramiennego krzyża o ostro zakończonych ramionach, na nich wpisano numer i inicjały 5 BT oraz rok 1929. Pomiędzy ramionami umieszczono po dwie złote błyskawice, w centrum emaliowany medalion z orłem. Dwuczęściowa - oficerska, wykonana w srebrze, orzeł mocowany dwoma nitami^[18].

Dziedzictwo tradycji

Na podstawie decyzji nr 66/MON ministra obrony narodowej z 14 maja 2021 Regionalne Centrum Informatyki Kraków przejęło i z honorem kultywuje dziedzictwo tradycji 5 Batalionu Telegraficznego (1919-1939) oraz otrzymało imię płk. Ignacego Junosza-Drewnowskiego^[19].

Uwagi

[U 1]
Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939^[12].

Przypisy

[1]
Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 31 lipca 1939 r., Nr 13, poz. 126.
[2]
Winiarski 1938 ↓, s. 569-570.
[3]
Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 5 czerwca 1926 roku, s. 173-175.
[4]
Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 5 czerwca 1926 roku, s. 173.
[5]
Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 137.
[6]
Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 254.
[7]
Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 267.
[8]
Marian Brzezicki. Pierwsza matura w historii Polski odrodzonej „świadectwem dojrzałości” m. Lwowa. „Biuletyn”. Nr 38, s. 42-45, Czerwiec 1980. Koło Lwowian w Londynie.
[9]
Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 240.
[10]
Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 18 kwietnia 1935 roku, s. 43.
[11]
Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 819.
[12]
Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
[13]
Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 19 czerwca 1937 r., Nr 7, poz. 89.
[14]
Satora 1990 ↓, s. 365.
[15]
Dziennik Rozkazów MSWojsk. nr 7 z 19 czerwca 1937 roku
[16]
Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 16 października 1929 r., Nr 32, poz. 313.
[17]
Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 11 kwietnia 1931 r., Nr 10, poz. 118.
[18]
Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 374.
[19]
Dz. Urz. MON, poz. 120. Ministerstwo Obrony Narodowej, 2021-05-17. [dostęp 2020-09-01]..

Bibliografia

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 1929, 1931, 1937 i 1939.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939: Polskie Siły Zbrojne Na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 83-204-3299-5.
Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1990. ISBN 83-211-1104-1.
Aleksander Winiarski. Kadrówka łączności. „Przegląd Łączności”. 8 (151-152), sierpień 1938. Warszawa: Dowództwo Wojsk Łączności MSWojsk..

[13] [U 1]
Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939^[12].

[1] [1]
Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 31 lipca 1939 r., Nr 13, poz. 126.

[CITEREFWiniarski1938569-570-2] [2]
Winiarski 1938 ↓, s. 569-570.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_22_z_5_czerwca_1926_roku,_s._173-175-3] [3]
Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 5 czerwca 1926 roku, s. 173-175.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_22_z_5_czerwca_1926_roku,_s._173-4] [4]
Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 5 czerwca 1926 roku, s. 173.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_8_z_28_czerwca_1933_roku,_s._137-5] [5]
Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 137.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_14_z_22_grudnia_1934_roku,_s._254-6] [6]
Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 254.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_14_z_22_grudnia_1934_roku,_s._267-7] [7]
Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 267.

[8] [8]
Marian Brzezicki. Pierwsza matura w historii Polski odrodzonej „świadectwem dojrzałości” m. Lwowa. „Biuletyn”. Nr 38, s. 42-45, Czerwiec 1980. Koło Lwowian w Londynie.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_6_z_23_marca_1932_roku,_s._240-9] [9]
Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 240.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_6_z_18_kwietnia_1935_roku,_s._43-10] [10]
Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 18 kwietnia 1935 roku, s. 43.

[CITEREFRocznik_oficerski1939819-11] [11]
Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 819.

[CITEREFRocznik_oficerski1939VI-12] [12]
Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.

[14] [13]
Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 19 czerwca 1937 r., Nr 7, poz. 89.

[CITEREFSatora1990365-15] [14]
Satora 1990 ↓, s. 365.

[16] [15]
Dziennik Rozkazów MSWojsk. nr 7 z 19 czerwca 1937 roku

[17] [16]
Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 16 października 1929 r., Nr 32, poz. 313.

[18] [17]
Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 11 kwietnia 1931 r., Nr 10, poz. 118.

[CITEREFSawickiWielechowski2007374-19] [18]
Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 374.

[20] [19]
Dz. Urz. MON, poz. 120. Ministerstwo Obrony Narodowej, 2021-05-17. [dostęp 2020-09-01]..

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[uwaga 1]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[12]