3 Warszawska Brygada Rakietowa Obrony Powietrznej

3 Warszawska Brygada Rakietowa Obrony Powietrznej (3 BR OP) – związek taktyczny Wojsk OPL Sił Powietrznych.

3 Brygada Rakietowa Obrony Powietrznej

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1960
Nazwa wyróżniająca	Warszawska
Tradycje
Święto	8 października
Nadanie sztandaru	8 października 1994
Rodowód	Zobacz Tradycje
Dowódcy
Pierwszy	płk Antoni Jaremko
Obecny	gen. bryg. Sławomir Kojło
Organizacja
Dyslokacja	Bielice
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska Obrony Powietrznej Kraju, Siły Powietrzne
Rodzaj wojsk	Wojska obrony przeciwlotniczej
Podległość	Siły Powietrzne

Brama do kompleksu budynków przy ul. Radiowej 2

S-75 w Muzeum im. Orła Białego w Skarżysku-Kamiennej

Armata przeciwlotnicza S-60

Wyrzutnia rakiet S-125

Strzała-2M

S-200 Wega

S-125 Newa SC

PPZR Grom

ZU-23-2

Historia

Po zakończeniu wojny, we wrześniu 1945 3 Dywizja Artylerii Przeciwlotniczej została przeformowana w 86 Łużycki pułk artylerii przeciwlotniczej w Lesznie (koszary przy ul. Budzyńskiej).

W maju 1948 pułk przedyslokowano do Poznania (koszary przy ul. Rolnej).

Na przełomie września i października 1950 pułk przeniesiono do Legionowa (do koszar przy Szosie Warszawskiej) i na bazie jego dywizjonów sformowano 9 Dywizję Artylerii Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju (dowództwo w Warszawie) w składzie:

• 64 pułk artylerii obrony przeciwlotniczej małego kalibru w Poznaniu;
• 86 pułk artylerii obrony przeciwlotniczej średniego kalibru w Legionowie;
• 87 pułk artylerii obrony przeciwlotniczej średniego kalibru w Skierniewicach;
• 94 pułk artylerii obrony przeciwlotniczej średniego kalibru w Łowiczu;
• ponadto w jej skład włączono Podoficerską Szkołę Artylerii Nr 17.

W 1951 całą dywizję rozmieszczono w Warszawie:

• dowództwo, sztab dywizji i 60 bateria dowodzenia – na Cytadeli;
• 64 pułk artylerii obrony przeciwlotniczej – na Czerniakowie;
• 86 pułk artylerii obrony przeciwlotniczej – na Bródnie;
• 87 pułk artylerii obrony przeciwlotniczej – na Służewcu;
• 94 pułk artylerii obrony przeciwlotniczej – na Bielanach;
• ponadto w jej skład włączono 142 pułk reflektorów w Skierniewicach.

Podstawowym celem dywizji była i pozostała do końca jej istnienia wyłącznie bezpośrednia obrona Warszawy przed atakiem z powietrza.

Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego nr 0016/Org. z 11 grudnia 1959, na bazie 87 i 94 pułku artylerii OPL oraz 60 baterii dowodzenia rozpoczęto formowanie pierwszych w Polsce czterech dywizjonów rakietowych i jednego dywizjonu technicznego, wyposażonych w przeciwlotnicze zestawy rakietowe S-75 Dźwina.

W czerwcu 1960 powstały:

• 1 dt OP (JW 1450) m. Książenice – dowódca mjr Jan Zdziech;
• 2 dr OP^[1] (JW 1032) m. Palmiry – dowódca kpt. Zenon Kędzierski;
• 3 dr OP (JW 1140) m. Nadarzyn – dowódca mjr Dionizy Słotwiński.

W październiku 1960 2 dr i 1 dt odbywają, jako pierwsze jednostki w historii Wojsk Rakietowych WOPL OK, strzelania bojowe na poligonie w Aszułuku w ZSRR.

W grudniu 1960 powstają:

• 4 dr OP (JW 1235) m. Baniocha – dowódca mjr Zygmunt Maguza;
• 5 dr OP (JW 1329) m. Słupno – dowódca mjr Jerzy Gaudasiński.

W lutym 1962 na Bazie Podoficerskiej Szkoły nr 17 sformowano 83 dywizjon dowodzenia.

W październiku 1962, po rozformowaniu 86 łużyckiego pułku artylerii przeciwlotniczej powstają kolejne dywizjony:

• 6 dr OP m. Chrcynno – dowódca mjr Jerzy Goryszewski;
• 7 dr OP m. Pustelnik k. Sulejówka – dowódca kpt. Józef Sypuła;
• 8 dr OP m. Lesznowola – dowódca mjr Zbigniew Kuźma;
• 9 dr OP m. Teresin – dowódca kpt. Jerzy Olczyk;
• 10 dywizjon techniczny m. Struga – dowódca mjr Tadeusz Szydłowski.

W 1962 9 Dywizja Artylerii Obrony Przeciwlotniczej zmieniła nazwę na 9 Dywizja Artylerii Obrony Powietrznej Kraju w składzie:

• 64 pułk artylerii OPK;
• 8 dywizjonów rakietowych;
• 2 dywizjony techniczne.

Na uzbrojeniu posiada:

• PZR SA–75;
• 14 stacji radiolokacyjnych P–10 i P–12;
• 36 samoczynnych armat przeciwlotniczych S–60 kalibru 57 mm;
• 116 radiostacji;
• 342 samochody;
• 353 ciągniki.

Do połowy 1964 roku dywizjony rakietowe: 6, 7, 8 i 9 zostały przezbrojone na PZR S–75M Wołchow.

W 1967 dywizja ponownie zmienia nazwę na 3 Łużycką Dywizja Artylerii Obrony Powietrznej Kraju.

W 1970, na bazie rozformowanego 64 pułku artylerii utworzono nowe dywizjony:

• 60 dr OP m. Chotomów – Olszewnica – dowódca mjr Jan Gawrysiak;
• 61 dr OP m. Małocice – dowódca mjr Jan Pokorski;
• 62 dr OP m. Borzęcin – Mariew – dowódca ppłk Wojciech Grądzki;
• 63 dr OP m. Nadarzyn – Rusiec – dowódca ppłk Marian Pabian.

W latach 1977–1979 dywizjony zostały przezbrojone na PZR S–125M Newa.

W listopadzie 1979 w skład dywizjonu dowodzenia wchodzi pluton przenośnych przeciwlotniczych zestawów rakietowych (PPZR) Strzała–2M.

W 1988 dywizję przeformowano w 3 Łużycką Brygadę Artylerii Obrony Powietrznej Kraju. Jej sztab stacjonuje w Warszawie-Bemowie przy ul. Radiowej.

W 1991 ostatecznie zmieniono nazwę na 3 Brygada Rakietowa Obrony Powietrznej.

Decyzją Ministra Obrony Narodowej nr 235/MON/PSSS z dnia 2 sierpnia 2005 wprowadzono odznakę pamiątkową i odznakę rozpoznawczą 3 Warszawskiej Brygady Rakietowej Obrony Powietrznej^[2].

Minister Obrony Narodowej z dniem 8 października 1998 dodał do nazwy Brygady określenie: Warszawska.

8 października 1994 Brygada otrzymała sztandar. Rodzicami chrzestnymi byli Danuta Sobiechowska – żona dowódcy brygady i płk rez. Janusz Potkański – były dowódca 3. ŁDA OPK.

6 grudnia 2012 roku w koszarach przy ul. Radiowej na warszawskim Bemowie odbyła się uroczysta zbiórka z okazji pożegnania 3 Warszawskiej Brygady Rakietowej Obrony Powietrznej z Garnizonem Warszawa. Od tej chwili miejscem dyslokacji zarówno Dowództwa Brygady jak i 38 dywizjonu zabezpieczenia OP są Bielice^[3].

Struktura 3 BR OP

Jednostki brygady wchodzą w skład Siły Wysokiej Gotowości NATO^[4] i brygada może wykonywać zadania na terenie całego kraju.

Skład 3 WBR OP:

• 83 dywizjon dowodzenia (JW 1560) – Warszawa-Bemowo, ul.Radiowa 2 (rozformowany 31 grudnia 2011);
• 5 dywizjon rakietowy obrony powietrznej (JW 1329) – Bielice k. Sochaczewa – S-125M „Newa” (rozformowany 31 grudnia 2011);
• 7 dywizjon rakietowy obrony powietrznej (JW 1037) – Książenice k. Grodziska Mazowieckiego – S-125M „Newa” (rozformowany 31 grudnia 2011);
• 60 dywizjon rakietowy obrony powietrznej (JW 2361) – Olszewnica Stara k. Chotomowa – S-125M „Newa” (rozformowany 31 grudnia 2011);
• 61 dywizjon rakietowy obrony powietrznej (JW 2367) – Bielice k. Sochaczewa – S-125M „Newa” (rozformowany 31 grudnia 2011);
• 62 dywizjon rakietowy obrony powietrznej (JW 2370) – Borzęcin Duży k. Ożarowa Mazowieckiego – S-125M „Newa” (rozformowany 31 grudnia 2011);
• 63 dywizjon rakietowy obrony powietrznej (JW 2380) – Bielice k. Sochaczewa – S-125M „Newa” (rozformowany 31 grudnia 2011).

W 2001 roku dołączono 3 dywizjony z rozformowanej 4 Gdyńskiej Brygady Rakietowej OP:

• 21 dywizjon rakietowy obrony powietrznej (JW 1050) – Rzucewo k. Pucka – S-125M Newa (rozformowany 31 grudnia 2011);
• 25 dywizjon rakietowy obrony powietrznej (JW 1068) – Bieszkowice k. Nowego Dworu Wejherowskiego – S-125M Newa (rozformowany 31 grudnia 2011);
• 65 dywizjon rakietowy obrony powietrznej (JW 4646) – Gdynia – S-125M Newa (rozformowany 31 grudnia 2011).

W roku 2011 dołączono 2 dywizjony powstałe z rozformowanych dywizjonów 1 BROP:

• 34 dywizjon rakietowy obrony powietrznej (JW 3946) – Bytom – S-125 Newa SC;
• 35 Skwierzyński dywizjon rakietowy obrony powietrznej (JW 3949) – Skwierzyna – S-125 Newa SC.

Na bazie rozformowanego 78 pułku rakietowego Obrony Powietrznej:

• 36 Dywizjon Rakietowy Obrony Powietrznej – Mrzeżyno.

Stan na dzień 23 stycznia 2016^[5]:

• 32 dywizjon rakietowy Obrony Powietrznej – Olszewnica Stara;
• 33 dywizjon rakietowy Obrony Powietrznej – Gdynia;
• 34 dywizjon rakietowy Obrony Powietrznej – Bytom;
• 35 dywizjon rakietowy Obrony Powietrznej – Skwierzyna;
• 36 dywizjon rakietowy Obrony Powietrznej – Mrzeżyno;
• 37 dywizjon rakietowy Obrony Powietrznej – Bielice;
• 38 dywizjon zabezpieczenia Obrony Powietrznej – Bielice.

Sprzęt bojowy

• Zmodernizowane zestawy rakietowe małego zasięgu S-125-SC Newa (SA-3D)^[6].
• Przenośne zestawy rakietowe bliskiego zasięgu Strzała 2M (SA-7) i Grom^[7].
• Przeciwlotniczy zestaw Rakietowy S-200 WE „WEGA”^[8].
• Stacje radiolokacyjne wczesnego powiadamiania.
• Sprzęt artyleryjski do osłony własnych pododdziałów.

Sprzęt bojowy, stan na 2019 rok

• przeciwlotniczy zestaw rakietowy MIM-104 Patriot^[9]
• przeciwlotniczy zestaw rakietowy S-200 WE Wega^[8];
• przeciwlotniczy zestaw rakietowy S-125 Newa SC^[6];
• przenośny przeciwlotniczy zestaw rakietowy Grom^[10];
• armata przeciwlotnicza ZU-23-2^[11];
• przeciwlotniczy system rakietowo-artyleryjski PSR-A Pilica^[12];
• stanowisko dowodzenia naziemnymi środkami obrony powietrznej SAMOC (Surface-to-Air Operation Center) SDP-20^[13].

Dowódcy brygady

• 9 sierpnia 1960 – 3 grudnia 1962 – płk Antoni Jaremko
• 4 grudnia 1962 – 10 listopada 1966 – płk Ryszard Sobierajski
• 15 grudnia 1966 – 2 maja 1976 – płk Henryk Kłoda
• 3 maja 1976 – 17 lipca 1981 – płk Janusz Potkański
• 18 lipca 1981 – 7 lutego 1985 – płk Edward Redwanz
• 8 lutego 1985 – 3 stycznia 1986 – płk Franciszek Żygis
• 4 stycznia 1986 – 25 marca 1986 – płk Józef Tracz
• 26 marca 1986 – 18 lutego 1989 – płk Adolf Pawluch
• 19 lutego 1989 – 28 lutego 1991 – płk Stanisław Kot
• 1 marca 1991 – 2000 – płk Stanisław Sobiechowski
• 2000 – 30 czerwca 2004 – płk Jacek Jasiński
• 1 lipca 2004 – 2010 – gen. bryg. Ryszard Szulich
• 1 września 2010 – 2015 – gen. bryg. Stefan Mordacz
• 2015 – 2020 – gen. bryg. Andrzej Dąbrowski
• 2020 – 2022 – gen. bryg. Kazimierz Dyński^[14]
• 3 stycznia 2022 - obecnie – gen. bryg. Sławomir Kojło^[15][16]

Tradycje

Brygada dziedziczy tradycje następujących jednostek:

• bateria dział zenitowych auto-mobilnych Armii gen. Józefa Hallera (1919–1920);
• dywizjon artylerii zenitowej (1920–1924);
• 1 pułk artylerii przeciwlotniczej im. Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego (1924–1939);
• 1 pułk artylerii przeciwlotniczej 1 Dywizji Pancernej (1942–1946);
• 3 Dywizja Artylerii Przeciwlotniczej (1944–1945);
• 86 pułk artylerii przeciwlotniczej (1945–1950);
• 9 Dywizja Artylerii Przeciwlotniczej Obszaru Kraju (1950–1962);
• 9 Dywizja Artylerii Obrony Powietrznej Kraju (1962–1967);
• 3 Łużycka Dywizja Artylerii Obrony Powietrznej Kraju (1967–1988);
• 3 Łużycka Brygada Artylerii Obrony Powietrznej Kraju (1988–1991).

Święto 3 BR OP ustalono na dzień 8 października.