35 Batalion Celny

35 Batalion Celny – jednostka organizacyjna formacji granicznych II Rzeczypospolitej.

35 Batalion Celny

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1921
Rozformowanie	1922
Tradycje
Rodowód	VII/I batalion etapowy IV/II batalion etapowy
Kontynuacja	35 batalion SG
Dowódcy
Pierwszy	ppłk Bolesław Skarszewski
Organizacja
Dyslokacja	Ostróg[1]
Formacja	Bataliony Celne
Podległość	MSW 6 Brygada Celna

Formowanie i zmiany organizacyjne

Na podstawie rozkazu Ministra Spraw Wojskowych L.11069/Mob. z dnia 13 sierpnia 1921 w miejsce batalionów etapowych i wartowniczych utworzone zostały bataliony celne. 35 batalion celny powstał w granicach DOG Lublin, a zorganizowano go na bazie VII/I i IV/II batalionu etapowego. Etat batalionu wynosił 14 oficerów i 600 szeregowych^[2]. Podlegał Ministerstwu Spraw Wewnętrznych^[3].

Mimo że batalion był w całym tego słowa znaczeniu oddziałem wojskowym, nie wchodził on w skład pokojowego etatu armii. Uniemożliwiało to uzupełnianie z normalnego poboru rekruta. Ministerstwo Spraw Wojskowych zarówno przy ich formowaniu, jak i uzupełnianiu przydzielało mu często żołnierzy podlegających zwolnieniu, oficerów rezerwy oraz szeregowców i oficerów zakwalifikowanych przez dowództwa okręgów generalnych jako nie nadających się do dalszej służby wojskowej^[4].

W listopadzie 1921 Ministerstwo Spraw Wewnętrznych postanowiło powołać brygady celne^[5]. 35 batalion celny znalazł się w strukturze 6 Brygady Celnej^[6].

Wykonując postanowienia uchwały Rady Ministrów z 23 maja 1922, Minister Spraw Wewnętrznych rozkazem z 9 listopada 1922 zmienił nazwę „Baony Celne” na „Straż Graniczna”^[3]. Wprowadził jednocześnie w formacji nową organizację wewnętrzną^[7]. 35 batalion celny przemianowany został na 35 batalion Straży Granicznej.

Osobny artykuł: 35 batalion Straży Granicznej.

Służba celna

Odcinek batalionowy podzielony był na cztery pododcinki, które obsadzały kompanie wystawiające posterunki i patrole. Posterunki wystawiano wzdłuż linii granicznej w taki sposób, by mogły się nawzajem widzieć w dzień^[8]. W tym zakresie batalion współpracował z posterunkami i patrolami Policji Państwowej. Współpraca polegała na tym, że te pierwsze wystawiały wzdłuż linii granicznej stale posterunki i patrole, natomiast policja tworzyła je w głębi strefy, poza linią graniczną. W zakresie ochrony granicy batalion podlegał staroście^[9].

Sąsiednie bataliony

• 25 batalion celny ⇔ 26 batalion celny – XII 1921^[10]

Kadra batalionu

Dowódcy batalionu

stopień	imię i nazwisko	okres pełnienia służby	kolejne stanowisko
ppłk	Bolesław Skarszewski[1]	1 V 1922 – 1 X 1922[11]

Struktura organizacyjna

Ordre de Bataille 35 batalionu celnego w Ostrogu na dzień 1 maja 1922[11]
kompanie	1. Międzyrzecze	2. Ostróg - Nowe Miasto	3. Wilja	4. Bołotkowce
dowódcy	kpt. Czeczukiewicz	kpt. Korzeniowski	por. Halicki	por. Stobiński
placówki	Bielmaż	Nowe Miasto	Zakoty	Lachów
	Bory	Nowe Miasto	Zakoty	Bołotkowce
	Bory	Nowe Miasto	Wilja	Futory
	Stójło	Ostróg	Wilja	Futory
		Wielbowno	Wilja
		Badówka	Wilja
OdeB 35 batalionu celnego w Ostrogu na dzień 1 października 1922[11]
kompanie	1. Bołotkowce	2. Międzyrzecze	3. Bołożówka	4. Wilja
dowódcy	kpt. Czeczukiewicz	kpt. Korzeniowski	por. Halicki	por. Stobiński
placówki	Stójło	Bory	folwark Kunowice	Chodaki
	Futory	Bory	Bołożówka	Zakoty
	Bołotkowce	Międzyrzecze	leśniczówka	Wilja
	Lachów	Nowe Miasto Ostróg	Talle	Wilja
			leś. Świażka	Wilja

Przypisy

1. Prengel-Boczkowska 2009 ↓, s. 15.
2. Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 24.
3. Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 25.
4. Dominiczak 1992 ↓, s. 75.
5. Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 26.
6. Dominiczak 1992 ↓, s. 74.
7. Prengel-Boczkowska 2009 ↓, s. 5.
8. Dominiczak 1992 ↓, s. 72.
9. Dominiczak 1992 ↓, s. 73.
10. WIG – mapa operacyjna Polski 1:300 000
11. OdeB batalionów celnych ↓, s. 35bc.

Bibliografia

• Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
• Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
• TeresaT. Prengel-Boczkowska TeresaT., Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Bataliony Celne”, Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009.
• Ordre de bataille batalionów celnych od numeru 1 do 19 i od numeru 20 do 44 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.110/350 i 110/351)