20 Dywizjon Artylerii Rakietowej

20 Dywizjon Artylerii Rakietowej (20 dar; od 1989 20 Dywizjon Artylerii Mieszanej) – pododdział artylerii rakietowej Wojska Polskiego istniejący w latach 1966–1995.

20 Dywizjon Artylerii Rakietowej

20 Dywizjon Artylerii Mieszanej

Odznaka 20 Dywizjonu, noszona na rękawie kurtki mundurowej
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1966
Rozformowanie	1995
Organizacja
Numer	JW 2344
Dyslokacja	Gdańsk
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Rodzaj wojsk	Artyleria
Podległość	7 Łużycka Dywizja Desantowa 7 Łużycka Brygada Obrony Wybrzeża
Skład	patrz tekst

Dywizjon wchodził w skład 7 Łużyckiej Dywizji Desantowej, a potem w strukturze 7 Łużyckiej Brygady Obrony Wybrzeża. Stacjonował w Gdańsku. Znakiem rozpoznawczym jednostki był symbol kotwicy na jasnozielonym tle^[1].

Formowanie i zmiany organizacyjne

20 Dywizjon Artylerii Rakietowej powstał w 1966^[2] z wydzielonego dywizjonu wyrzutni BM-21 Grad poprzednio należących do 41 pułku artylerii lekkiej. Siedzibą jednostki stały się koszary przy ul. Grunwaldzkiej w Gdańsku-Wrzeszczu. Podstawowym środkiem bojowym jednostki były dwie baterie po dwa plutony ogniowe, każdy wyposażony w dwie wyrzutnie BM-21.

W 1986 roku, w wyniku reorganizacji 7 Łużyckiej Dywizji Desantowej w 7 Łużycką Brygadę Obrony Wybrzeża dywizjon został przemianowany na 20 Dywizjon Artylerii Mieszanej^[3]. W tym czasie został także przezbrojony: jedną z baterii wyrzutni BM-21 rozformowano, zaś w jej miejsce powstały dwie baterie haubic samobieżnych 2S1 Goździk o podwyższonej pływalności^[4]. W skład każdej z nich wchodziły po dwa plutony, każdy wyposażony w trzy haubice^[4].

W wyniku rozformowania 7 Brygady, w 1995 roku jednostka przestała istnieć. Jej pozostałości wcielono do skadrowanej 1 Gdańskiej Brygady Obrony Terytorialnej.

Struktura organizacyjna

Wyrzutnia BM-21 w położeniu bojowym

W latach 1966–1989

• Dowództwo i sztab
• pluton dowodzenia
• dwie baterie artylerii rakietowej
  • drużyna dowodzenia
  • dwa plutony ogniowe po dwie wyrzutnie BM 21
• pluton remontowy
• pluton gospodarczy

Razem 185–200 osób^[2].

W latach 1989–1995

• Dowództwo i sztab
• bateria dowodzenia
• dwie baterie artylerii samobieżnej
  • dwa plutony ogniowe po trzy haubice 2S1^[4]
• bateria artylerii rakietowej
  • dwa plutony ogniowe po trzy wyrzutnie BM-21
• pluton remontowy
• pluton zaopatrzenia
• pluton medyczny

Razem w dam 257 osób^[5], 12 haubic 2S1 i 6 wyrzutni BM-21.

Przypisy

1. Mazurek i Wąsikowski 2014 ↓, s. 165.
2. Mazurek 2013a ↓, s. 30.
3. Pacek, Polak i Mazurek 2014a ↓, s. 77.
4. Mazurek 2013b ↓, s. 20.
5. Pacek, Polak i Mazurek 2014b ↓, s. 278.

Bibliografia

• 23 Dywizja Desantowa oraz 7 Łużycka Dywizja Desantowa w systemie Obrony wybrzeża w Polsce (1958-1986), [w:] BogusławB. Pacek BogusławB., AndrzejA. Polak AndrzejA., WojciechW. Mazurek WojciechW. (red.), 7 Łużycka Dywizja Desantowa 1963-1986, Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 2014a, s. 350, ISBN 978-83-7523-333-9.
• Skład i stan osobowy 7. Brydady Obrony Wybrzeża przed reorganizacją i po reorganizacji na dzień 31.12.1989, [w:] BogusławB. Pacek BogusławB., AndrzejA. Polak AndrzejA., WojciechW. Mazurek WojciechW. (red.), 7 Łużycka Dywizja Desantowa 1963-1986, Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 2014b, s. 350, ISBN 978-83-7523-333-9.
• WojciechW. Mazurek WojciechW., 7. Łużycka Dywizja Desantowa (1963-1986), „Ilustrowany Magazyn Wojskowy Armia”, 4 (56), Kagero, kwiecień 2013a, s. 30, ISSN 1898-1496.
• WojciechW. Mazurek WojciechW., 7. Łużycka Dywizja Desantowa. Zarys Historii, [w:] RyszardR. Bogacki (red.), 7. "Łużycka" Dywizja Desantowa 1963-1986: historia, działalność, symbolika, barwa i broń, Katalog wystawy w Centralnym Muzeum Morskim, Gdańsk: Centralne Muzeum Morskie, 2013b, s. 47, ISBN 978-83-64150-01-2.
• JacekJ. Mazurek JacekJ., JózefJ. Wąsikowski JózefJ., Symbolika i mundur Jednostek Obrony Wybrzeża w latach 1963-1994, [w:] 7. Łuzycka Dywizja Desantowa 1963-1986: miejsce, rola i zadania Wojsk Obrony Wybrzeża w systemie obronnym Polski, Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 2014, s. 350, ISBN 978-83-7523-33-9.
• Bóg wojny w desantowej służbie; o artylerii "niebieskich beretów" słów kilka, [w:] PiotrP. Gaik PiotrP., 7. Łużycka Dywizja Desantowa 1963-1986, Warszawa: Wydawnictwo AON, 2014, ISBN 978-83-7523-333-9.
• EdwardE. Wejner EdwardE., Wojsko i politycy bez retuszu, Toruń: Adam Marszałek, 2006, ISBN 978-83-7441-420-3.