Żędowice

Żędowice^[3] (niem. Sandowitz^[4], śl. Żandowice^[5]) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie strzeleckim, w gminie Zawadzkie.

Żędowice

wieś
Żędowice z lotu ptaka
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Powiat	strzelecki
Gmina	Zawadzkie
Liczba ludności (2012)	2300
Strefa numeracyjna	77
Kod pocztowy	47-120[1]
Tablice rejestracyjne	OST
SIMC	0505438
Położenie na mapie gminy Zawadzkie Żędowice
Położenie na mapie Polski Żędowice
Położenie na mapie województwa opolskiego Żędowice
Położenie na mapie powiatu strzeleckiego Żędowice
50°34′58″N 18°30′46″E[2]
Strona internetowa

Ten artykuł dotyczy wsi. Zobacz też: Żędowice (przystanek kolejowy) oraz wieś na Ukrainie.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.

Wieś zamieszkuje ok. 2000 mieszkańców. We wsi Żędowice znajdują się 2 kościoły. Dziś osada chłopo-robotnicza licząca 2619 mieszkańców. W I poł. XIX w. główny ośrodek przemysłu hutniczego w powiecie strzeleckim. W roku 1885 liczyła nawet 3468 mieszkańców i była niewiele mniejsza od Strzelec Opolskich. Tutejsza huta działała od 1752 r. do 1906r. Pierwsza wzmianka pisana o kuźnicy żędowickiej pochodzi z 1524 r. a o wsi z 1300 r. Na terenie wsi znajdują się 2 młyny. Jeden z nich jest nadal czynny - Młyn Thiell przy ulicy Stawowej. Ponadto działa tartak przy ulicy Opolskiej i kilka prywatnych przedsiębiorstw, z których najprężniej rozwija się firma przewozowa Orland (ul. Młyńska). W Żędowicach znajduje się również elektrownia słoneczna o mocy ok. 700 kW.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisana jest^[6]:

• zbiorowa mogiła powstańców śląskich, na cmentarzu rzym.-kat., z 1921 r.

Inne zabytki:

• tzw. dzwonek przy ulicy Strzeleckiej, pochodzący z ok. 1880 r.
• budynek administracji huty żędowickiej z drugiej poł. XIX w., znajduje się przy rogu ul. Wojska Polskiego i Stawowej
• młyn Thiell wspomniany jako Ziętek już w XVIII w., ale z pewnością jeszcze starszy przy ulicy Stawowej
• budynek szkoły przy ul. Strzeleckiej z roku 1890
• zabudowania tzw. dworu przy ul. Strzeleckiej z początków XIX w.

Objawienie Matki Bożej

Ważnym wydarzeniem religijnym w Żędowicach było doniesienie o objawieniu się tutaj wizerunku Matki Bożej w poniedziałek, 25 lipca 1904 roku^[7]. Zostało to uwiecznione w kronice parafialnej oraz w innych zapiskach, pochodzących od osób prywatnych, które miały być naocznymi świadkami tego zdarzenia. Według opisu kroniki parafialnej, olśniony blaskiem obraz przedstawiał Matkę Boską z Dzieciątkiem siedzącym na jej lewej ręce. Jej wizerunek miał być wyraźnie widoczny na dwóch szybach okiennych starej szkoły podstawowej. Dla upamiętnienia tego wydarzenia zakupiono podczas pielgrzymki do Częstochowy, w czerwcu 1907 roku, kopię obrazu z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej.

Przypisy

1. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1646 [zarchiwizowane 2022-10-26].
2. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 163793
3. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
4. Informationsseite - DENIC eG [online], www.verwaltungsgeschichte.de [dostęp 2018-07-27] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-14] (niem.).
5. Jan Miodek. Damboń i Dębska Kuźnia. „Wiedza i Życie”. 11, 1999.brak numeru strony
6. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 121.
7. Strona UM Zawadzkie cms.netkoncept.com

Linki zewnętrzne

• Strona o Żędowicach