Kościół Wolnych Chrześcijan w Rzeczypospolitej Polskiej – Kościół protestancki w Polsce o charakterze ewangelikalnym, wywodzący się z nurtu otwartych braci plymuckich. W 2022 roku Kościół liczył 3447 wiernych (w tym 152 duchownych) w 45 zborach[1]. Siedzibą władz Kościoła jest miasto Katowice. Jest wpisany do rejestru Kościołów i związków wyznaniowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w dziale A pod nr 11. Wydaje własne czasopismo – kwartalnik Łaska i Pokój. Przewodniczącym Rady Kościoła jest Czesław Bassara.
 | |||||||||||
| Klasyfikacja systematyczna wyznania | |||||||||||
| Chrześcijaństwo └ Protestantyzm └ Bracia plymuccy | |||||||||||
| Prądy teologiczne | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Nurty pobożnościowe | |||||||||||
| Siedziba | |||||||||||
| Zwierzchnik • tytuł zwierzchnika |
Czesław Bassara | ||||||||||
| Organ ustawodawczy |
Rada Kościoła | ||||||||||
| Zasięg geograficzny | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||
Historia
Za prekursorów ruchu braci plymuckich w Polsce Centralnej należy uznać trzech byłych księży rzymskokatolickich: Wacława Żebrowskiego, Antoniego Przeorskiego i Stanisława Bortkiewicza, którzy w 1912 roku w Warszawie zarejestrowali Zrzeszenie Zwolenników Nauki Pierwotnych Chrześcijan (tzw. pierwochrześcijanie). Równocześnie na Śląsku Cieszyńskim od 1909 roku za sprawą Józefa Mrózka seniora odbywały się w Trzanowicach regularne nabożeństwa o charakterze zbliżonym do praktyki braci plymuckich. Niedługo potem utworzono zbór w Boguminie. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości grupa wiernych skupionych wokół Józefa Mrózka seniora staje się częścią Zrzeszenia Zwolenników Nauki Pierwotnych Chrześcijan. Po 1921 roku dzięki akcji misyjnej powstają nowe zbory pierwochrześcijan: w Krakowie, Tarnowie, Nowym Sączu, Lublinie, Piotrkowie Trybunalskim, Kozakowicach-Nierodzimiu i Chorzowie.
W czasie II wojny światowej część zborów zaprzestała działalności, a część związała się z wyznaniami, które w Generalnym Gubernatorstwie utworzyły Związek Nieniemieckich Ewangelicko-Wolnokościelnych Zborów (baptyści). 3 maja 1947 roku w Pszczynie pierwochrześcijanie powołali Związek Wolnych Chrześcijan, który 24 maja 1947 roku wszedł w skład Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego (ZKE). Na czele ugrupowania stał wtedy Stanisław Krakiewicz, a innymi czołowymi przedstawicielami ruchu braci plymuckich we władzach ZKE byli Józef Mrózek senior i Józef Mrózek junior.
Do roku 1975 wolni chrześcijanie byli dominującym ugrupowaniem w ZKE i nadzorowali większość kościelnych agentur. W roku 1975 pozbawiono ich tej uprzywilejowanej pozycji. „Niechrześcijańska postawa” Krakiewicza owocowała niechęcią innych ugrupowań względem wolnych chrześcijan. 8 marca 1980 roku na posiedzeniu Rady Kościoła omawiano „sprawę Krakiewicza” i I Zboru warszawskiego. Krakiewicza obwiniano o wszelkie zło w Kościele. Wolni chrześcijanie nie chcieli przyjąć do wiadomości, że Krakiewicz ponosi główną winę[2]. Wyeliminowanie Krakiewicza, ich przedstawiciela, oraz nierozwiązana sprawa w I zborze warszawskim były powodem rosnącego niezadowolenia wśród wolnych chrześcijan. Najpierw przeprowadzili sondażowe rozmowy z PKChB o ewentualnej możliwości akcesu. Uczestnikom tego spotkania Prezydium ZKE udzieliło nagany. W tej sytuacji wolni chrześcijanie w oświadczeniu skierowanym do Prezydium Kościoła zarzucili, że trwa „akcja przechwytywania zborów przez ruch zielonoświątkowy” i wskazywali na przykłady „przejętych” lub majoryzowanych zborów. Domagali się większej swobody dla poszczególnych ugrupowań, nie podobał im się dyktat ze strony Prezydium i żądali reorganizacji Kościoła[3]. Ponieważ stawiane warunki nie zostały spełnione, 30 grudnia 1980 przesłano pismo do Urzędu ds. Wyznań z wnioskiem o rejestrację[4].
W roku 1981 wolni chrześcijanie po opuszczeniu ZKE utworzyli Kościół Wolnych Chrześcijan, który został zarejestrowany jako związek wyznaniowy[5]. Po wprowadzeniu stanu wojennego, w październiku 1982 roku podczas spotkania z ministrem Adamem Łopatką, kierownikiem Urzędu do Spraw Wyznań przewodniczący Rady Kościoła Józef Folwarczny z uznaniem odniósł się do idei Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego oraz pozytywnie ocenił działania rządu[6]. Po opuszczeniu struktur ZKE Kościół nie uczestniczy w żadnych ekumenicznych inicjatywach, nawet stricte ewangelikalnych. Ugrupowanie to cechuje izolacjonizm i antyekumenizm[7].
W czasach PRL-u część działaczy tego Kościoła współpracowała ze Służbą Bezpieczeństwa (Krakiewicz[8], Folwarczny[9], Turkanik[10]). Natomiast niezłomną postawą wobec władz wykazali się: Józef Mrózek (junior), Zdzisław Repsz i Józef Prower.
Nauka
Wolni chrześcijanie wierzą w trójjedynego Boga, a za podstawę swojej wiary uznają 39 kanonicznych ksiąg Starego Testamentu i 27 kanonicznych ksiąg Nowego Testamentu. Praktykowana jest wiara w zmartwychwstanie ciała, pochwycenie wierzących i powtórne przyjście Jezusa Chrystusa na ziemię oraz ustanowienie przez Niego Tysiącletniego Królestwa. Nie praktykuje się chrztu niemowląt, tylko człowiek w wieku świadomym może zostać ochrzczony przez zanurzenie w wodzie. Komunię bracia wolni przyjmują pod dwiema postaciami: Chleba i Wina. Członkowie Zborów zgodnie z nauką Nowego Testamentu są lojalnymi obywatelami i starają się o pomyślność swej ojczyzny.
Duchowni
W Kościele Wolnych Chrześcijan nie ma podziału na duchownych i laików. Według doktryny wierzący powinni być „duchowi”, czyli pełni Ducha Świętego, by reprezentować Boga w świecie i zwiastować Jego zbawienie. Nie ma też hierarchii władzy, bo wszyscy są równi przed Bogiem. Jest natomiast podział ze względu na pełnioną służbę i odpowiedzialność (starsi, diakoni).
Administracja Kościoła
Kościół Wolnych Chrześcijan w RP liczy:
.JPG)
- 42 zbory[11]:
- Balin, ul. Wyzwolenia 86, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00[12];
- Białogard, ul. Kisielice Duże 11a, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00 oraz we wtorek o 18:00 (studium biblijne) na ul. Świdwińskiej 21E[13];
- Bielsko-Biała, ul. Smolna 19, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00, wtorek o 18:00 (spotkania modlitewne i studium biblijne) oraz w piątek o 18:00 (spotkania młodzieży)[14][15];
- Boża Wola, ul. Sadowa 30 (od 1986), nabożeństwa w każdą niedzielę o 11:00 oraz w czwartek o 18:00[16];
- Brzeszcze, ul. Mickiewicza 2, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00, poniedziałek o 17:00 (szkółka biblijna dla dzieci), czwartek o 18:00 (studium biblijne i spotkania modlitewne) oraz co dwa tygodnie w piątek o 17:00 (spotkania młodzieży)[17][18];
- Bukowno, ul. Sławkowska 132, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00 oraz we wtorek o 17:00 (studium biblijne)[19];
- Bytom, pl. Słowiański 9/2, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00, środę o 17:00 (szkółka biblijna dla dzieci), czwartek o 18:00 (studium biblijne) oraz w piątek o 18:00 (spotkania modlitewne)[20];
- Chorzów, ul. Wesoła 4, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00 oraz w czwartek o 18:00 (studium biblijne i spotkania modlitewne)[21];
- Chrzanów, ul. Balińska 19, nabożeństwa w każdą niedzielę o 9:45 oraz w czwartek o 17:30 (studium biblijne)[22];
- Cieszyn, ul. Korfantego 24, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00, czwartek o 17:30 (spotkania modlitewne i studium biblijne) oraz w sobotę o 18:00 (spotkania młodzieży)[23][24]. Kościół pojawił się na Śląsku Cieszyńskim na początku lat 20. XX wieku, a jego czołową postacią był Józef Mrózek senior[25];
- Częstochowa, ul. Kościelna 60, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00 oraz w czwartek o 17:30 (studium biblijne)[26][27];
- Dzięgielów, ul. Graniczna 32, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00 oraz we wtorek o 17:00 (studium biblijne)[28];
- Gdańsk, ul. Sternicza 17, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00, wtorek o 17:00 (studium biblijne) oraz w piątek o 18:00 (spotkania młodzieży)[29];
- Jastrzębie-Zdrój (Ruptawa), ul. Cieszyńska 30, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00, wtorek o 18:00 (spotkania modlitewne), czwartek o 18:00 (studium biblijne) oraz w sobotę o 18:00 (spotkania młodzieży)[30];
- Jaworzno, ul. Szelonka 43, nabożeństwa w każdą niedzielę o 9:30, środę o 17:30 oraz co dwa tygodnie w piątek o 18:00 (spotkania młodzieży)[31];
- Katowice, ul. gen. Zajączka 21, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00 oraz w środę o 18:30 (studium biblijne)[32];
- Koło (Leśnica), ul. Leśnica 76, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00[33];
- Koszalin, ul. Józefa Piłsudskiego 65, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00 oraz w czwartek o 18:00 (studium biblijne)[34]
- Lublin, ul. Prusa 4a, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00 oraz w czwartek o 18:00 (studium biblijne)[35];
- Mikołów, ul. Katowicka 18, nabożeństwa w każdą niedzielę o 9:30, wtorek o 17:00 (studium biblijne) oraz w piątek o 17:00 (spotkania modlitewne)[36];
- Mława, ul. Andersa 26, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00, poniedziałek o 19:00 (spotkania modlitewne) oraz w czwartek o 18:00 (studium biblijne)[37];
- Myszków, ul. Paderewskiego 37, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00[38];
- Oświęcim, ul. Polna 34, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00 oraz w czwartek o 17:00 (studium biblijne)[39];
- Palowice, ul. Szeroka 54 c, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00, czwartek o 18:00 (studium biblijne) oraz w sobotę o 10:30 (szkółka biblijna dla dzieci) i o 18:00 (spotkania młodzieży)[40][41];
- Piasek, ul. Katowicka 59, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00, czwartek o 18:00 oraz w piątek o 18:30 (spotkania młodzieży)[42];
- Piła, al. Lipowa 49, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00[43];
- Rybnik, ul. Rudzka 5, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00, czwartek o 17:00 oraz w piątek o 18:00 (spotkania młodzieży);
- Rydułtowy, ul. Strzelców Bytomskich 6, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00 oraz w środę o 18:00 (studium biblijne)[44];
- Skoczów, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00 w Miejskim Centrum Kultury w Skoczowie przy ul. Targowej 26[45][46];
- Strumień, ul. Stanisława Łuczkiewicza 20, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00 oraz w piątek o 17:30 (studium biblijne)[47];
- Szczecinek, ul. Warmińska 5, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00, piątek o 17:00 (studium biblijne) oraz co dwa tygodnie w sobotę o 16:00 (spotkania młodzieży)[48];
- Świętochłowice, ul. Wyzwolenia 6-8 (od 2007), nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00, czwartek o 18:30 (studium biblijne) oraz w piątek o 18:30 (spotkania młodzieży)[49];
- Tarnów, ul. Wielkie Schody 1, nabożeństwa w niedzielę 10.00 oraz w środę 18.00;
- Tychy, ul. Frycza Modrzewskiego 37, Osiedle F-6, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00, co dwa tygodnie we wtorek o 19:00 (spotkania młodzieży), co dwa tygodnie w środę o 18:00 (spotkania modlitewne) oraz w każdy piątek o 18:00 (studium biblijne)[50];
- Ustroń, ul. Cicha 17, nabożeństwa w każdą niedzielę o 9:00, oraz w środę o 17:00 (studium biblijne)[51];
- Warszawa Kurpiowska, ul. Kurpiowska 5, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00 oraz czwartek o 19:00 (studium biblijne)[52];
- Warszawa Ursus, ul. Opieńskiego 14, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00, oraz co dwa tygodnie w środę o 18:00 (studium biblijne)[53];
- Wrocław, ul. Swojczycka 105 nabożeństwa w każdą niedzielę o 11:00[54]. W ciągu tygodnia w budynku funkcjonuje przedszkole ,,Akademia Kreatywna Montessori”[55];
- Wrocław, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00 w Autorskim Liceum Artystycznym przy ul. Robotniczej 36/38[56];
- Zabrze, ul. Buchenwaldczyków 22/5, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00, wtorek o 17:00 (studium biblijne) oraz co dwa tygodnie w czwartek o 17:00 (spotkania modlitewne)[57];
- Żory, ul. Kłapczyka 41 c (od 1981), nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00 oraz w sobotę o 17:00 (spotkania młodzieży)[58];
- Żywiec, al. Legionów 1, nabożeństwa w każdą niedzielę o 9:30, środę o 17:30 (studium biblijne) oraz w sobotę o 18:30 (spotkania młodzieży)[59][60].
- 5 placówek misyjnych:
- Chabówka, Chabówka 186, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00 oraz w środę o 19:30 (spotkania modlitewne)[61]
- Ciechanów, ul. Kargoszyńska 12, nabożeństwa w każdy wtorek o 18:00[37];
- Rybnik Boguszowice, nabożeństwa w każdą niedzielę o 11:00 w Domu Kultury w Rybniku przy pl. Pokoju 1[62];
- Siemianowice Śląskie, ul Sobieskiego 10, nabożeństwa w każdą niedzielę o 17:00, wtorek o 18:00 (studium biblijne), co dwa tygodnie w piątek o 17:00 (szkółka biblijna dla dzieci) oraz każdy czwartek o 16:30 (nauczanie szkolne dla dzieci)[63];
- Skoczów, ul. Dolny Bór 41, nabożeństwa w każdą niedzielę o 10:00.
Rada Kościoła Wolnych Chrześcijan
Główną władze w Kościele sprawuje Rada Kościoła, w skład której wchodzą[64]:
- przewodniczący: Czesław Bassara
- I zastępca przewodniczącego: Dariusz Laskowski
- II zastępca przewodniczącego: Tomasz Stańczak
- sekretarz: Jerzy Kowalczuk
- skarbnik: Krzysztof Gołębiowski
- członek Rady: Janusz Begier
- członek Rady: Jerzy Karzełek
- członek Rady: Adam Małkiewicz
- członek Rady: Marek Nalewajka
- członek Rady: Piotr Żądło
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
