Zapalenie przyzębia
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zapalenie przyzębia (łac. periodontitis), potocznie nazywane parodontozą lub paradentozą – choroba infekcyjna tkanek przyzębia (→ parodont), prowadząca w skrajnych przypadkach do rozchwiania i utraty zębów. W polskiej systematyce jedna z chorób przyzębia (periodontopatii).
Przyczyną większości przypadków zapalenia przyzębia są bakterie płytki nazębnej i kamienia nazębnego, gromadzące się na powierzchni zębów jako rezultat niedostatecznej higieny przyzębia. Mogą one penetrować w głąb szczelin dziąsłowych (obszar między brzegiem dziąsła a szkliwem zęba) i tworzyć kieszenie patologiczne, a w efekcie – powodować zanik kości i rozchwianie zębów. Pewną rolę odgrywają również mechanizmy immunologiczne gospodarza, a w związku z tym czynniki genetyczne. W przypadku wydolnego systemu immunologicznego danego organizmu ryzyko zapalenia przyzębia jest mniejsze, nawet pomimo ewentualnego przewlekłego zapalenia dziąseł.
Decydującym o wystąpieniu oraz niekiedy determinującym postać zapalenia przyzębia czynnikiem etiologicznym jest obecność i patogenność płytki bakteryjnej. Z kieszonek przyzębnych wyizolowano około 500 szczepów bakterii, z których zaledwie kilka gatunków zostało jednoznacznie powiązanych z występowaniem i progresją zapaleń przyzębia. Większość zidentyfikowanych szczepów są to saprofity jamy ustnej, które w sprzyjających dla siebie warunkach mogą wykazywać patogenność dla tkanek przyzębia. Wśród bakterii związanych z zapaleniem przyzębia dominują Gram-ujemne beztlenowe pałeczki, którym w skolonizowanej przez nie kieszonce przyzębnej towarzyszą również Gram-dodatnie fakultatywne i beztlenowe ziarniaki i pałeczki oraz Gram-ujemne fakultatywne pałeczki. Oprócz wyżej wymienionych, w kieszonce występować mogą mikroorganizmy potencjalnie ją nadkażające (m.in. Gram-ujemne pałeczki jelitowe, Pseudomonas, gronkowce, drożdżaki)[1].
Związek pomiędzy patogenami przyzębnymi i zapaleniem przyzębia:
Pierwsze objawy zapalenia przyzębia to obnażanie szyjek zębów przy jednoczesnym zapaleniu dziąseł. Przebieg choroby charakteryzuje się sukcesywną utratą kości wyrostka zębodołowego, a przez to utratą aparatu wieszadłowego zęba. W ostrych stanach zapalnych pojawia się ból i krwawienie dziąseł. Zapalenia przyzębia występują częściej u osób powyżej 35. roku życia oraz u palaczy papierosów.
Najczęstsze objawy paradontozy to:
W łagodnej postaci paradontozy, by zahamować postępowanie choroby, wystarczy systematyczne usuwanie kamienia nazębnego, przestrzeganie higieny jamy ustnej, korekta nieprawidłowo wykonanych wypełnień bądź wykonanie uzupełnień protetycznych jak protezy, mosty, korony w przypadku braków zębowych.
Postać umiarkowana i ciężka oprócz wyżej wymienionych punktów leczenia często wymaga przeprowadzania dodatkowo kiretażu (zabiegu oczyszczania powierzchni korzenia) wraz z uzupełnieniem ubytków kostnych preparatami kościozastępczymi. Warto nadmienić, że cele leczenia obejmują nie tylko zatrzymanie zapalenia przyzębia, ale także, jeśli to możliwe, regenerację przyzębia utraconego w wyniku choroby. Chirurgia periodontologiczna oferuje niezawodne metody dostępu do powierzchni korzeni, zmniejszania głębokości sondowania przyzębia i uzyskiwania lepszej architektury przyzębia. Jednakże procedury te oferują jedynie ograniczony potencjał odzyskiwania tkanek zniszczonych podczas wcześniejszej aktywnej choroby[3].
Nie zaleca się rutynowego stosowania antybiotykoterapii w leczeniu zapalenia przyzębia i tkanek okołowszczepowych u pacjentów immunokompetentnych (bez deficytu immunologicznego[4]); podstawowe znaczenie w leczeniu periodontologicznym ma terapia mechaniczna, która polega na usunięciu złogów nad- i poddziąsłowych oraz wygładzeniu powierzchni korzeni (ang. scaling and root planing, SRP).
Zaleca się ogólne podanie antybiotyku u pacjentów z ostrymi objawami choroby, takimi jak mnogie ropnie przyzębne oraz martwicze choroby przyzębia przebiegające z objawami ogólnymi (wysoka gorączka, złe samopoczucie, zawroty głowy, odwodnienie lub tachykardia).
Zastosowanie systemowej antybiotykoterapii należy rozważyć także w przypadku braku odpowiedzi na terapię mechaniczną u pacjentów z potwierdzoną infekcją A. actinomycetemcomitans i/lub P. gingivalis w stadium IV zapalenia przyzębia (wg klasyfikacji chorób przyzębia i tkanek okołowszczepowych z 2017 roku[5]).
Podanie antybiotyku powinno być, jeśli to tylko możliwe, poprzedzone wykonaniem badania mikrobiologicznego z oceną lekowrażliwości periopatogenów.
W przypadku terapii empirycznej w mnogich ropniach przyzębnych zaleca się terapię amoksycyliną z kwasem klawulanowym, w przypadku uczulenia na antybiotyki penicylinowe zaleca się podanie azytromycyny, w tym wskazaniu zaleca się podanie antybiotyku równocześnie z terapią mechaniczną.
W przypadku terapii empirycznej w martwiczych chorobach przyzębia zaleca się stosowanie metronidazolu, w tym wskazaniu zaleca się podanie antybiotyku równocześnie z terapią mechaniczną.
W przypadku terapii empirycznej w IV stadium zapalenia przyzębia zaleca się terapię skojarzoną amoksycyliną (bez kwasu klawulanowego) z metronidazolem. W przypadku uczulenia na antybiotyki penicylinowe zaleca się stosowanie wyłącznie metronidazolu. Pierwsza dawka antybiotyku powinna być przyjęta w dniu zakończenia terapii mechanicznej[6].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
