Zachodni Baray

Zachodni Baray (khm. បារាយណ៍ខាងលិច) – jeden z dwóch wielkich sztucznych zbiorników wodnych z kompleksu Angkor wpisanych wspólnie na listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowionej na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętej przez UNESCO w 1992 roku na 16 sesji w Santa Fe, Stany Zjednoczone Ameryki 7-14 grudnia^[2][3].

Zachodni Baray^{[infobox 1]}

Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo	Kambodża
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	I, II, III, IV[1]
Numer ref.	668
Region[infobox 2]	Azja i Pacyfik
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	1992 na 16. sesji
Położenie na mapie Kambodży Zachodni Baray
13°26′00″N 103°48′00″E
Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

Zbiornik został wybudowany w XI wieku n.e. w celu zapewnienia ciągłego zaopatrzenia w świeżą wodę ówczesnej stolicy imperium Kmerów Angkor Wat przez króla Surjawarmana I i jego następcę Udajaditjawarmana II^[4][5]. Jego zadziwiające wymiary 7,8 km na 2,1 km są tylko niewiele większe od zbudowanego dwa wieki wcześniej Wschodniego Baray. Obecnie zbiornik jest częściowo osuszony, a jego część jest zagospodarowana pod uprawy ryżu. W czasie użytkowania mógł pomieścić nawet do 53 milionów metrów sześciennych świeżej wody i osiągać głębokość do 4 m^[4][6]. Na jego środku zbudowano świątynię Zachodni Mebon^[7]. Zachodni Baray był kolejnym wielkim obiektem w rozległym systemie gospodarki wodnej budowanej systematycznie od IX do XVI wieku^[8].

Przypisy

1. UNESCO: The Criteria for Selection. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
2. Convention concerning the protection of the World Cultural and Natural Heritage. World Heritage Commitee Eighteenth Session. [dostęp 2023-04-14]. (ang.).
3. Angkotr. WWW.UNESCO.ORG. [dostęp 2023-04-14]. (ang.).
4. Michael Freeman; Claude Jacques: Ancient Angkor. Bangkok: River Books Press Dist A C, 2009, s. 188. ISBN 974-8225-27-5.
5. Nick Ray, Daniel Robinson: Cambodia. Wyd. 06. Lonely Planet Publications Pty Ltd, 2008, s. 172-173. ISBN 978-1-74104-317-4.
6. Michael Ward, Cristina Poleacovschi, Michael Perez. [https://www.researchgate.net/publication/348934104_Using_AHP_and_Spatial_Analysis_to_Determine_Water_Surface_Storage_Suitability_in_Cambodia Using AHP and Spatial Analysis to Determine Water Surface Storage Suitability in Cambodia]. „Water”. 13, s. 367, 2021.
7. Maurice Glaize: The Monuments of the Angkor Group -the Western Baray. Sajgon: 1944, s. 213.
8. Roland Fletcher, Christophe Pottier, Damian Evans, Matti Kummu. THE DEVELOPMENT OF THE WATER MANAGEMENT SYSTEM OF ANGKOR: A PROVISIONAL MODEL. „Bulletin of the Indo-Pacific Prehistory Association”. 28 (3), s. 57-66, 2008.