Loading AI tools
jedne z pierwszych przedsiębiorstw informatycznych w Polsce, powstałe od 1964 Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
ZETO (Zakład Elektronicznej Techniki Obliczeniowej) – pierwotna nazwa jednego z najstarszych[uwaga 1] przedsiębiorstw informatycznych w Polsce. Od ich powstania nastąpiło wyraźne przyspieszenie w rozwoju zastosowań informatyki w przemyśle i gospodarce, rozpoczęła się historia komercyjnej polskiej informatyki.
22 stycznia 1964 Rada Ministrów podjęła uchwałę nr 18/64 w sprawie rozwoju elektronicznej techniki obliczeniowej[1]. W oparciu o tę uchwałę zarządzeniem nr 71 Przewodniczącego Komitetu Nauki i Techniki z 26 października 1964 utworzono jednostkę budżetową – Zakłady Elektronicznej Techniki Obliczeniowej[2] przy ul. Krzywickiego 34 w Warszawie podległe Biuru Pełnomocnika Rządu ds. Elektronicznej Techniki Obliczeniowej (PRETO)[1] przy ul. Wawelskiej 1-3 w Warszawie. Następnie przystąpiono do tworzenia w największych miastach kraju Zakładów Obliczeniowych będących oddziałami Zakładów Elektronicznej Techniki Obliczeniowej (ZETO), a w dalszej kolejności do tworzenia zakładów obliczeniowych będących z kolei filiami oddziałów.
Pierwszy Zakład Obliczeniowy ZETO powstał 1 grudnia 1964 roku we Wrocławiu, a w 1965 i 1966 w kolejnych miastach[2]. Wyposażano je wówczas w komputery rozmaitej proweniencji. Były wśród nich komputery do przetwarzania danych: importowane IBM 1440 i ICL 1904, Mińsk 22 i Mińsk 32, a także krajowe Odra 1304 i ZAM-41 oraz komputery obliczeniowe – Odra 1003, Odra 1204, Odra 1013[2]. Powstało także Biuro Studiów i Projektów Systemów Elektronicznego Przetwarzania Danych (BSiPSED). Głównym zadaniem Zakładów było wykonywanie prac obliczeniowych, projektowanie i wdrażanie systemów przetwarzania informacji, przygotowywanie przedsiębiorstw do stosowania ETO, pomoc uczelniom i instytutom w zakresie przetwarzania informacji[2].
1 stycznia 1971 powstało Krajowe Biuro Informatyki, któremu podporządkowano powołane jednocześnie Zjednoczenie Informatyki w Warszawie, któremu podlegały wszystkie ZETO przekształcone w tym dniu w przedsiębiorstwa państwowe[2][1]. Liczba jednostek ZETO zwiększała się i wynosiła: 18 w 1968 i 1970[uwaga 3], 23 w 1971[uwaga 4] i 1975[uwaga 5], 47[uwaga 6] w 1979[3], 51 w 1980[2].
Rozwój Sieci ZETO obrazuje poniższa tabela[2][4].
1970 | 1975 | 1980 | |
---|---|---|---|
Liczba jednostek | 18 | 23 | 51[uwaga 2] |
Zatrudnienie | 1584 | 4350 | 6100 |
Liczba komputerów | 29[uwaga 7] | 48 +5 (montaż) | 95 |
Wartość majątku (mln zł) | 506,7 | 1473,7 | 3886 |
Sprzedaż (mln zł) | 152,8 | 764,8 | 1870 |
8 kwietnia 1971 Biuro Studiów i Projektów Systemów Elektronicznego Przetwarzania Danych zostało przemianowane na Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Informatyki (OBRI)[5].
W tym czasie informatyka w Polsce rozwijała się głównie, czyli prawie wyłącznie poprzez i przy udziale tzw. „Sieci ZETO”[5]. OBRI podjęło szkolenie kadry informatyków w Polsce, pracowało także nad stworzeniem Krajowego Systemu Informatycznego[5]; w latach 1976–1979 opracowało wersje systemów DOS i OS dla komputerów Jednolitego Systemu[6]. W 1977 ZETO obsługiwało około 2000 jednostek gospodarczych[7], a w 1980 ponad 2500[8]. Oprócz ZETO, drugą pod względem wielkości siecią, była sieć CETOB (Centrum Elektronicznej Techniki Obliczeniowej Budownictwa)[9].
W 1978 wprowadzono działalność eksportową w Zjednoczeniu Informatyki[3]. 1 kwietnia 1979 OBRI i ZETO Warszawa połączyły się i utworzyły Centrum Projektowania i Zastosowań Informatyki z siedzibą w Warszawie[3]. W 1981 Zebranie Ogólne Delegatów Samorządów Zakładów zadecydowało o likwidacji Zjednoczenia[10][1], jednocześnie 30 grudnia 1981 została ogłoszona Uchwała nr 242 Rady Ministrów z 30 listopada 1981 w sprawie zasad, trybu i terminu zniesienia zjednoczeń przedsiębiorstw państwowych[4]. Formalnie Zjednoczenie zakończyło działalność 31 maja 1982 (koniec pracy Komisji Likwidacyjnej powołanej 26 stycznia 1982)[4]. W listopadzie 1981 Kolegium Zjednoczenia uznało za celowe działanie w kierunku zrzeszenia przedsiębiorstw tworzących sieć ZETO, do czasu utworzenia Zrzeszenia funkcjonowała Rada Dyrektorów ZETO[4]. W 1982 powstało Zrzeszenie Informatyki[1].
Nazwa | Adres | Data powstania | Data zamknięcia lub przekształcenia |
Wyposażenie |
---|---|---|---|---|
Centrum Projektowania i Zastosowań Informatyki z siedzibą w Warszawie[3] | 1 kwietnia 1979[3] | |||
OBRI[5] (do 8.04.1971 Biuro Studiów i Projektów Systemów Elektronicznego Przetwarzania Danych) | Ośrodek Szkoleniowy (Świerk) ul. Czerniakowska 73/79, Warszawa[11] | 1965[2][4] | 1 kwietnia 1979 (połączenie z ZOWAR)[3] | |
ZETO Białystok[14] | ul. Malmeda, Białystok[15] ul. Kościuszki 15, Białystok[11] | 1966[16] 1967[17][15] | 1992[uwaga 10][16] | |
|
| |||
ZETO Bydgoszcz[14] | ul. Królowej Jadwigi 25, Bydgoszcz[11] | 1 stycznia 1966[19][1] | 1995[uwaga 11][19] | |
|
ul. Toruńska 77, Włocławek[23] | 1976/1977[22] |
| |
ZETO Gdańsk[24][14][2] z siedzibą w Gdyni[1] | ul. Żwirki i Wigury 1, Gdynia[11] | 1965[1] 1966[uwaga 13][25][26] | ||
|
Sopot | 1978 |
| |
ul. Barbary 9, Olsztyn[11] | 1971[25][26][31] | 19 czerwca 1991[uwaga 14][1] | ||
ZETO Jelenia Góra | ul. Pstrowskiego 20, Jelenia Góra[32] | 1971[33] 15.11.1972 (filia ZETO Wrocław)[34][32] 1975 (samodzielne przedsiębiorstwo)[32] | ||
ZETO Katowice[14][36] | ul. Owocowa 1, Katowice[uwaga 16][11] | 1965[4][1] | ||
|
||||
|
||||
|
| |||
|
||||
|
ul. Śniadeckich 31/33, Kielce[14][11] | 1 lutego 1968[14][46][45] | ||
|
1976[47] | |||
|
ul. B. Bieruta 6, Lublin[11]al. Kraśnicka 35,
od 2016 roku ul. Diamentowa 2 |
| ||
|
pl. Targowy 4, Tarnobrzeg[48] | |||
ZETO Koszalin[uwaga 21][14] | ul. Findera 85, Koszalin[11] | 1967 (fila ZETO Szczecin)[49] 1974/5 (fila ZETO Gdynia)[26] 1977 (samodzielne przedsiębiorstwo)[49] |
| |
|
1976[50][49] | |||
ZETO Kraków[14] | budynki AGH ul. Wenecja 2, Kraków[11][51] ul. Grodzka, Kraków | 1 września 1965[1][52] | 23 sierpnia 1997[52] | |
ul. Poznańska 2, Rzeszów[11] | 1 lipca 1966[55] | 1 lutego 1992[uwaga 22][55] | ||
|
1974[55] | |||
|
1977[55] | |||
ZETO Łódź[14] | ul. Hutora 69, Łódź[11] ul. Narutowicza, Łódź[uwaga 23][56] | 1965[1] | ||
ZETO Poznań[14] | ul. Fredry 80 (obecnie 8A), 60-967 Poznań[11] | 1965[1] 1967[60] | 1992[uwaga 26] | |
Zakładowy Ośrodek Informatyki Agromy[67] | 1978[67] |
| ||
|
||||
ZETO Szczecin[14][68] | ul. Heyki 14[uwaga 28], Szczecin[11] | 1965[1]/1966[uwaga 29][69] | 1993[uwaga 30] | |
ZETO Wałbrzych z siedzibą w Świdnicy[4] | Świdnica[4] | 1981[4] | ||
ZETO Warszawa[71][14] ZOWAR | ul. Śniadeckich 8, Warszawa[71][11] al. Niepodległości 190, 02-555/00-608 Warszawa[uwaga 32][72] | 1 stycznia 1965[73][1] | 1 kwietnia 1979 (połączenie z OBRI)[3] | |
|
| |||
|
d. budynek CORY[80] | ok. 1974[80] |
| |
|
ok. 1974[12] | |||
|
ok. 1974[12] |
| ||
ZETO Wrocław[14] | ul. Ofiar Oświęcimskich 7/13, Wrocław[uwaga 34][11] | 1 grudnia 1964[35][81][1] 1965[33] |
| |
|
1 października 1975[83] | |||
|
ul. Oleska 6, Opole[11] | 1967[88][89] | ||
|
||||
|
ul. Kazimierza Wielkiego 24a[11] ul. Dąbrowskiego 25[92], Zielona Góra budynki NOVITy, ELTORu, Zastalu[93] | ok. 1969[93] | do 20.06.2016[94] |
Z początkiem lat dziewięćdziesiątych na fali przemian ustrojowych rozpoczęły się w przedsiębiorstwach ZETO procesy prywatyzacyjne, które doprowadziły w ciągu kilku lat do sprywatyzowania się wszystkich przedsiębiorstw państwowych ZETO oraz niektórych ich oddziałów. Rozpadła się tzw. „Sieć ZETO”. Powstało 20 niezależnych już od siebie prywatnych spółek prawa handlowego (akcyjnych lub z ograniczoną odpowiedzialnością)[1]: w Białymstoku, Bydgoszczy, Częstochowie, Jeleniej Górze, Kaliszu, Katowicach, Kielcach, Koszalinie, Lublinie, Łodzi, Olsztynie, Opolu, Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie, Świdnicy, Tarnowie, Warszawie, Wrocławiu i Zielonej Górze. Jedynie ZETO Gdynia stała się spółką skarbu gminy, a następnie znalazła się w grupie spółek zależnych od Prokom Software[1].
W 2007 r. uległy likwidacji ZETO-ZOWAR SA w Warszawie, ZETO Sp. z o.o. w Gdyni[1], a z końcem 2011 ZETO Częstochowa. W kwietniu 2012 ZETO Łódź zostało przejęte przez Asseco Poland SA, a w lutym 2013 ZETO Bydgoszcz – przez Asseco Systems SA.
W 2012 działało 18 prywatnych spółek informatycznych, których korzenie to Zakłady Elektronicznej Techniki Obliczeniowej i których nazwy wprost lub pośrednio nawiązują do ZETO.
Ważną rolę w ich działalności nadal odgrywają usługi przetwarzania danych realizowane w ośrodkach obliczeniowych (centrach danych) na systemach mainframe.
Klienci: Zakład Energetyczny[15], Zakład Przemysłu Bawełnianego w Fastach[15], Białostockie Zjednoczenie Budowlane[15], Zakłady Wytwórcze Osprzętu Kablowego Ełk[15], Okręgowe Przedsiębiorstwo Przemysłu Zbożowo-Młynarskiego[15], WSS Społem[15], Przedsiębiorstwa Robót Inżynieryjno-Montażowych Budownictwa Rolniczego[15], Wojewódzkie Przedsiębiorstwa Przemysłu Mięsnego[15], Wytwórnia Wódek[15], KW MO (system TEMIDA)[15], Biuro Projektów Wodnych i Melioracyjnych[15], Zakłady Produkcji Maszyn Handlowych[15], Fabryka Narzędzi i Uchwytów[15], NBP[15], PKO[15], Warszawskie Zakłady Telewizyjne[15]
Klienci: Zjednoczenie Przemysłu Nieorganicznego[21], Zjednoczenie Tworzyw Sztucznych[21], Zjednoczenie Przemysłu Płyt i Sklejek[21], Zjednoczenie Leśnej Produkcji Niedrzewnej LAS[21], PROMER[21], Zjednoczenie Przemysłu Mięsnego[21]
Klienci: Centrum Informatyki Resortu Żeglugi[25], Łączność Stocznia im. Komuny Paryskiej[25], Zakłady Nawozów Fosforowych i Siarkowych[25], HARTWIG[25], UNIMOR[25], Stocznia Marynarki Wojennej[25], Gdyńska Stocznia Remontowa[25], Morski Instytut Rybacki[25], POLFA Starogard[25], Zarząd Portu Gdańsk[25], Zarząd Portu Gdynia[25], WPKGG[25]
Klienci: PROAT Szczecin[32], Świdnicka Fabryka Urządzeń Przemysłowych[32], Polfa Jelenia Góra[32], Zakład Energetyczny Wałbrzych[32], Przedsiębiorstwo Geologiczne Wrocław[32], DOFAMA Kamienna Góra[32], Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Przemysłu Maszynowego Jelenia Góra[32], PGR Trzebioszowice[32], Zakłady Przemysłu Spirytusowego Wrocław[32], MPK Jelenia Góra[32], PP Warzywa-Owoce Bytom[32], Miejska Pracownia Geodezyjna[32], Kopalnia Węgla Brunatnego[32], Fabryka Maszyn Papierniczych w Cieplicach Śląskich[32], ZAMECH Elbląg[32], Zakłady Elementów Wyposażenia Budownictwa Bystrzyca[32], BIPROHUT Gliwice[32]
Klienci: KCW NOWINY[uwaga 37][uwaga 38][14], ELEKTROMONTAŻ[uwaga 37][14], Montoerg Pionki[uwaga 37][14], GEOLOGIA[uwaga 37][14][46], Przedsiębiorstwo Budowlano-Montażowe ORGANIKA[uwaga 37][46], Koneckie Zakłady Odlewnicze[uwaga 37][46], Centralny Związek Spółdzielczości Pracy[uwaga 39][46], Kombinat Przemysłu Łożysk Tocznych w Kielcach[uwaga 40][46], Z. Ch. PRONIT[uwaga 41][14], GERLACH Drewnica[uwaga 37][14][45], Kieleckie Przedsiębiorstwo Budowy Mostów[uwaga 42][14][46][45], K. P. Prod. Elem. Prefabr[uwaga 43][14], KZWM[uwaga 44][uwaga 38][14], Z. M. Skarżysko[uwaga 44][14], REKORD Jędrzejów[uwaga 44][14][46], ISKRA[uwaga 44][14], WZGS Radom[uwaga 45][14], Z. Odlew. Radom[uwaga 46][14], Centrala Tekstylna[uwaga 45][14], NBP Oddziały w: Kielcach, Radomiu, Ostrowcu, Starachowicach, Skarżysku[45], PKS Składnica Części w Kielcach[45], Ministerstwo Oświaty i Wychowania w Warszawie[45], Centrum Informatyki i Badań Ekonomiki Hutnictwa[45], Centralny Urząd Geologii[45], Kielecki Zarząd Aptek[45]
Klienci: PKO[51], BGŻ[51], przedsiębiorstwa gospodarki komunalnej[51], Zakłady im. Szatkowskiego[51], BONARKA[51], ALWERNIA[51], SODA[51]
Klienci: Wojskowa Akademia Techniczna[57]
Klienci: WARFAMA Dobre Miasto[31], KROSNOLEN Krosno[31], Olsztyńska Fabryka Mebli[31], Reszelski Zakład Przemysłu Maszynowego Leśnictwa[31], Malborskie Zakłady Przemysłu Maszynowego Leśnictwa[31], Centralna Stacja Hodowli Zwierząt Warszawa[31], Okręgowa Stacja Hodowli Zwierząt Olsztyn[31], LENPOL Szczytno[31], AGROMET-FAMAROL Słupsk[31], SM „Pojezierze”[31], Olsztyńska Spółdzielnia Mieszkaniowa[31]
Klienci: Huta „Małapanew” Ozimek[89], „Otmęt” Krapkowice[89], „Rafamet” Kuźnia Raciborska[89], „Famak” Kluczbork[89]
Klienci: Fabryka Łożysk Tocznych (od 1967)[62], Swarzędzkie Fabryki Mebli[62], Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Tekstylno-Odzieżowe[62], Wojewódzka Hurtownia Przemysłu Chemicznego[62], AGROMA[62], Zakłady Metalurgiczne POMET[61], WIEPOFAMA[63], MODENA[63], Goplana[63][108], DELTA (Kalisz)[63], Polfa[108], Tonsil[108], MTP[108]
Klienci: Fabryka Armatur Lipiany[69], DANA[69], HYDROMA[69], Huta Szczecin[69], POLMO[69], BUMAR[69]
Klienci: FSO, FSC Starachowice, ZPO „Cora”[113][114], WPHO Warszawa[113][115], CINTE, Petrochemia w Płocku[113][114] i Zakłady Mechaniczne im. M. Nowotki w Warszawie, 14 resortów, PAN, CZSM, „Samopomoc Chłopska”, Pełnomocnik Rządu ds. Energii Jądrowej[114], Rządowe Centrum Informatyki (RCI)[80] i inni[71]
Klienci: Dolmel[35][81], ZREMB[81], Fadroma[81]
W marcu 2022 budynek przy ul. Ofiar Oświęcimskich 7-13, w którym mieściło się ZETO Wrocław, został wpisany do rejestru zabytków, jako „przykład powojennego modernizmu”. Obiekt został wzniesiony w latach 1967–1969 wg projektu Anny i Jerzego Tarnawskich, powstałego w Przedsiębiorstwie Projektowania Budownictwa Miejskiego Miasto-Projekt Wrocław, w pracowni J. Czerechowskiego[120]. Właściciel budynku – Zakład Elektronicznej Techniki Obliczeniowej ZETO Sp. z o.o. w likwidacji – zaskarżył jednak decyzję i Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił wpis do rejestru. 31 lipca 2023 do prezydenta Wrocławia trafił wniosek o pozwolenie na rozbiórkę obiektu, złożony przez właściciela[121].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.