Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Włoski, trichomy (łac. pilus) – jedno lub wielokomórkowe, żywe lub martwe wytwory skórki (epidermy) u roślin. Są zróżnicowane zarówno pod względem funkcji, jak i kształtu. Gęsta powłoka z włosków na powierzchni niektórych roślin nazywana jest kutnerem[1]. Włoski są utrzymywane, albo przez cały okres życia rośliny (trichomy trwałe), albo tylko przez jakiś czas, po czym są zrzucane[2].
Włoski mogą być zbudowane z jednej lub wielu komórek żywych lub martwych pokrytych kutyną. Występuje wiele stopni pośrednich między typowymi komórkami epidermy a włoskami. Podstawowym podziałem włosków jest podział na włoski zwykłe i wydzielnicze[3][4].
Podstawową funkcją martwych włosków zwykłych jest zabezpieczanie roślin przed parowaniem i nagrzewaniem (martwe włoski zmniejszają transpirację, podczas gdy żywe – zwiększają powierzchnię parowania[4]). Gęsty kutner jest charakterystyczną cechą kserofitów. Włoski zwykłe zawierają protoplast przez krótki czas. Po obumarciu tworzą srebrnobiałą powłokę na liściach i łodygach[3]. Włoski zwykłe mogą również zapewniać przyczepność organom pnączy, tego typu włoski występują na przykład u chmielu[3].
Włoski wydzielnicze są żywe przez dłuższy czas, a po obumarciu protoplastu zwykle się odłamują. Przykładem włosków wydzielniczych są włoski parzące, występują między innymi u pokrzywy. Wierzchołek takich włosków zakończony jest główką, która odłamuje się pod naciskiem, ostra szyjka wbija się w skórę i wstrzykuje substancję parzącą[3]. Włoski wydzielnicze zwykle wytwarzają olejki eteryczne, ale mogą też wydzielać wodę (wypotniki)[4], sole (np. u łobody), nektar, śluzy (np. u nasady liści szczawiu)[5].
Włoski można podzielić, ze względu na ich budowę na[6]:
Morfologia włosków ma duże znaczenie przy oznaczaniu niektórych gatunków roślin (chociaż na jednej roślinie może występować wiele ich rodzajów)[2]. Budowa włosków odgrywa istotną rolę w klasyfikacji rodziny kapustowatych (krzyżowych) i trudziczkowatych, w obfitującym w gatunki rodzaju traganek i Vernonia[5].
W przemyśle tekstylnym duże znaczenie mają włoski pokrywające nasiona bawełny[9].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.