Wyśmierzyce
miasto w województwie mazowieckim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
miasto w województwie mazowieckim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wyśmierzyce – miasto w województwie mazowieckim, w powiecie białobrzeskim, położone w Dolinie Białobrzeskiej na prawym brzegu Pilicy.
miasto w gminie miejsko-wiejskiej | |||
Kościół św. Teresy z Ávili w Wyśmierzycach | |||
| |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Powiat | |||
Gmina | |||
Prawa miejskie |
1338-1869, 1922 | ||
Burmistrz |
Małgorzata Zajączkowska | ||
Powierzchnia |
16,86[1] km² | ||
Populacja (2022) • liczba ludności • gęstość |
|||
Strefa numeracyjna |
+48 48 | ||
Kod pocztowy |
26-811 | ||
Tablice rejestracyjne |
WBR | ||
Położenie na mapie gminy Wyśmierzyce | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego | |||
Położenie na mapie powiatu białobrzeskiego | |||
51°37′30″N 20°48′48″E | |||
TERC (TERYT) |
1401064 | ||
SIMC |
0974044 | ||
Urząd miejski ul. Mickiewicza 7526-811 Wyśmierzyce | |||
Strona internetowa |
Miasto jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej Wyśmierzyce oraz parafii rzymskokatolickiej św. Teresy z Ávili.
Wyśmierzyce leżą na terenie historycznego Zapilicza należącego do Mazowsza. Miasto zostało założone w 1338 roku[2]. Było miastem duchownym[3].
W latach 1973–2017 (pomijając rok 1993 kiedy miastem stało się zaludniające się Borne Sulinowo) Wyśmierzyce były najmniejszym pod względem ludności miastem Polski; 31 grudnia 2014 liczyły 921 mieszkańców[4], a rok później 924 osoby[5]. Status najmniejszego miasta Polski utraciły 1 stycznia 2018, kiedy to status miasta odzyskała Wiślica w województwie świętokrzyskim z 503 mieszkańcami, wypierając Wyśmierzyce o 45%[6] (Natomiast od 1 stycznia 2019 roku najmniejszym miastem w Polsce jest Opatowiec liczący 330 mieszkańców). W 2024 roku Wyśmierzyce są już zaledwie czternastym najmnieszym miastem Polski.
Lokalny ośrodek rolniczo-usługowy. Przez miasto przebiega droga krajowa nr 48 (Tomaszów Mazowiecki – Kock).
Według danych z 1 stycznia 2009 powierzchnia miasta wynosi 16,84 km²[7].
Wyszemierzyce, będące własnością duchowną, położone były w drugiej połowie XVI wieku w powiecie wareckim ziemi czerskiej województwa mazowieckiego[8]. W drugiej połowie XVIII wieku Wyśmierzyce leżały w województwie sandomierskim[9], w ramach którego stanowiły część ziemi radomskiej[10]. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. radomskiego, zaś przed czerwcem 1975 do woj. kieleckiego.
Do końca XVII wieku nazwa brzmiała Wyszemierzyce, o czym świadczą zapiski z 1398 (Vyszemierzice) i 1576 (Wyssemierzyce). Nazwa ta pochodziła od imienia Wyszemir, nosiła ją osoba poświadczona przez źródła historyczne. Zmiana nazwy na obecną nastąpiła poprzez zanik nieakcentowanego -e-, i przejście grupy spółgłoskowej -szm'- w -śm'-[13].
Osada otrzymała prawa miejskie 12 grudnia 1338, które utraciła po upadku powstania styczniowego w 1869.
W 1378 powstała parafia wyśmierzycka. W 1657 wojska siedmiogrodzkie księcia Jerzego II Rakoczego zniszczyły doszczętnie Wyśmierzyce. W 1808 ówczesny zaborca austriacki sprzedał Wyśmierzyce Józefowi Teodorowi Makomaskiemu. W 1809 zostają włączone do departamentu radomskiego Księstwa Warszawskiego. 19 grudnia 1889 urodził się tam błogosławiony ks. prof. dr hab. Franciszek Rosłaniec (obecny patron miasta). Wyśmierzyce odzyskały prawa miejskie 1 lipca 1922[14].
Podczas okupacji hitlerowskiej, w maju 1942 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 900 Żydów. We wrześniu 1942 zostali wywiezieni do getta w Białobrzegach, a stamtąd do obozu zagłady Treblinka II i tam zamordowani[15].
W mieście, od 1965 roku, działa klub piłki nożnej, MKS Wyśmierzyce, grający w A klasie.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.