Wszebora (sosna)

Wszebora – okaz sosny zwyczajnej rosnący w Nadleśnictwie Mińsk, nazywany najstarszą sosną w Polsce. Pomnik przyrody.

Widok ze ścieżki przyrodniczej

Tablica informacyjna

Wszebora

pomnik przyrody ustanowiony 1972 / 31 lipca 2009
Widok od strony drogi łączącej Mińsk Mazowiecki i Gliniak
Państwo	Polska
Lokalizacja	Leśnictwo Stankowizna
Nazwa systematyczna	Pinus sylvestris
Obwód	412 cm
Położenie na mapie Polski Wszebora
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Wszebora
Położenie na mapie powiatu mińskiego Wszebora
Położenie na mapie gminy wiejskiej Mińsk Mazowiecki Wszebora
52°09′56,6400″N 21°33′19,4249″E

Opis

Okaz o nisko rozgałęziającym się pniu, co jest interpretowane jako świadectwo rośnięcia poza zwartym drzewostanem, czyli bez silnej konkurencji o światło wymuszającej silny wzrost pnia gonnego^[1]. Najwyższy pień w pierwszych dekadach XXI w. miał 22 m wysokości^[1][2][3][4]. Niższy pień ma 17 m^[3]. Obwód pnia według różnych źródeł wynosi 375–412 cm^[1][2][4], a pierśnica 131 cm^[2]. W wyniku usuwania gałęzi uszkodzonych przez wiatr i okiść korona jest rozrzedzona^[2].

Położenie

Drzewo rośnie w obrębie wsi Gliniak w pobliżu granicy z Mińskiem Mazowieckim. Jest to teren Leśnictwa Stankowizna w Nadleśnictwie Mińsk, oddział 144a. Rośnie w lesie na skarpie nad Srebrną^[2]. Do sosny od parkingu leśnego prowadzi dwustumetrowa ścieżka przyrodniczo-leśna „Najstarsza sosna w Polsce” wytyczona przez nadleśnictwo w 2012 roku^[4].

Obecność w kulturze

Z drzewem związana jest lokalna legenda o zakochanych. W 1972 r. zostało uznane za pomnik przyrody^[1], co zostało potwierdzone rozporządzeniem wojewody mazowieckiego w 2009 roku^[a][3]. W 2016 roku w wyniku konkursu wśród uczniów mińskich szkół wybrano imię dla drzewa: Wszebora^[1]. W okolicach organizowane są walentynkowe biegi^[1].

Okaz jest określany jako najstarsza sosna zwyczajna w Polsce. Jej wiek w pierwszym ćwierćwieczu XXI w. szacowano na ok. 370 lat^[1][4]. Tymczasem wiek najstarszych sosen zwyczajnych tworzących tzw. reliktową populację w Pienińskim Parku Narodowym w podobnym czasie szacowany był na 575 lat^[5].

Zobacz też

• sosna na Sokolicy

Uwagi

1. Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody GDOŚ jako datę uznania za pomnik przyrody podaje 31 lipca 2009

Przypisy

1. ZuzannaZ. Grabska ZuzannaZ., Mińsk Mazowiecki. Wszebora – najstarsza sosna w Polsce [online], Otwarty Przewodnik Krajoznawczy, 21 lutego 2022 [dostęp 2023-03-21].
2. Pomnik przyrody PL.ZIPOP.1393.PP.1412112.1107 [online], Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [dostęp 2023-03-21].
3. Rozporządzenie nr 25 Wojewody Mazowieckiego z dnia 31 lipca 2009 r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody położonych na terenie powiatu mińskiego [pdf] [dostęp 2023-03-21].
4. JacekJ. Wąsowski JacekJ., Obiekty edukacyjne [online], Nadleśnictwo Mińsk, 13 lutego 2014 [dostęp 2023-03-21].
5. JanJ. Bodziarczyk JanJ., Sosna zwyczajna Pinus sylvestris L. w Pienińskim Parku Narodowym – warunki występowania i jej znaczenie w zbiorowiskach roślinnych, [w:] JanJ. Bodziarczyk (red.), XVII. Pieniny – Przyroda i Człowiek. Monografie [pdf], Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, 2021, s. 11–34, DOI: 10.15576/978-83-66602-26-7, ISBN 978-83-66602-26-7 [dostęp 2023-03-21].