Wisła Mała
wieś w województwie śląskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wisła Mała (niem. Deutsch Weichsel) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie pszczyńskim, w gminie Pszczyna, nad Jeziorem Goczałkowickim.
wieś | |
Zabytkowy drewniany kościół w Wiśle Małej | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2008) |
1307 |
Strefa numeracyjna |
32 |
Kod pocztowy |
43-243[1] |
Tablice rejestracyjne |
SPS |
SIMC |
0220747 |
Położenie na mapie gminy Pszczyna | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa śląskiego | |
Położenie na mapie powiatu pszczyńskiego | |
49°56′21″N 18°47′32″E[2] | |
Strona internetowa |
W latach 1973–75 w gminie Wisła Wielka[3][4]. W latach 1975–77 dzielnica Pszczyny[4][5]. Od 1 lutego 1977 w gminie Pszczyna[5].
Nazwa
W alfabetycznym spisie miejscowości z terenu Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie wieś występuje pod dwiema nazwami: niemiecką Deutsch Weichsel oraz nazwą w gwarze śląskiej – Niemiecko Wisła[6].
Historia
Miejscowość została po raz pierwszy wzmiankowana w dokumencie protekcyjnym biskupa wrocławskiego Wawrzyńca z dnia 25 maja 1223 roku wydanym na prośbę księcia opolsko-raciborskiego Kazimierza dla klasztoru premonstrantek w Rybniku, w którym to wymieniono około 30 miejscowości mających im płacić dziesięcinę. Pośród 14 miejscowości kasztelanii cieszyńskiej wymieniona jest również Vizla[7][8]. Około 1290 roku najpewniej na rzece Wiśle została ustanowiona granica pomiędzy nowym księstwem cieszyńskim a księstwem raciborskim, pozostawiając Wisłę po stronie raciborskiej.
W następnym stuleciach ujawniają się już dwie miejscowości o nazwie Wisła. Jako pierwsza ujawnia się Wisła Niemiecka, a właściwie miejscowa parafia, która została po raz pierwszy wzmiankowana w spisie świętopietrza parafii dekanatu Oświęcim diecezji krakowskiej z 1326 pod nazwą Visla[9][10][11]. Od ok. 1350 należała do obwodu dekanalnego pszczyńskiego. Pomimo tego, że w XII i XIII wieku tutejsza granica pomiędzy diecezjami wrocławską i krakowską ciągle się zmieniała, można założyć, że okolice późniejszej Pszczyny, w tym więc i Wisły Małej zostały podarowane wraz z Oświęcimiem i Bytomiem około 1177 Mieszkowi I Plątonogiemu, powiększając jego księstwo raciborskie.
Prawdopodobnie w drugiej połowie XIV wieku we wschodniej części wsi nastąpiła ponowna jej lokacja, na prawie polskim[12]. Stąd w następnych wieku, w 1424 lub 1427 ujawniła się Wisła Polska, a więc obecna Wisła Wielka[12]. Rozróżnienie Wisły Niemieckiej od Polskiej wiązało się zapewne z tym, że ta pierwsza funkcjonowała na prawie niemieckim a druga urządzona była według polskiego prawa osadniczego. Ponadto odróżniało je to, że Wisła Niemiecka była wsią szlachecką, kiedy Polska Wisła stanowiła własność panów na Pszczynie.
W 1742 po zwycięskiej I wojnie śląskiej Prusy zaanektowały większość Śląska, w tym Wisłę Niemiecką, a nowa granica prusko-austriacka przebiegała na południu wsi wzdłuż rzeki Wisły.
W 1928 roku rolnik Paweł Standura został odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi za „zasługi w przyłączeniu Górnego Śląska do Polski”[13].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.
Zabytki
Znajduje się tu kościół pod wezwaniem św. Jakuba Starszego Apostoła, zbudowany w latach 1775-82.
Sport
W miejscowości funkcjonuje klub sportowy LKS Wisła Mała. Powstał w 2000 roku, jego barwy są niebiesko-białe. Obecnie gra w B klasie, podokręgu Tychy.
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.