Wielka Przełęcz Świętego Bernarda
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wielka Przełęcz Świętego Bernarda (fr. Col du Grand-Saint-Bernard, wł. Colle del Gran San Bernardo, niem. Grosser Sankt Bernhard, retorom. Pass dal Grond Son Bernard; 2469 m n.p.m.) – przełęcz w Alpach Pennińskich, w głównym alpejskim grzbiecie wododziałowym. Biegnie prze nią granicy Włoch i Szwajcarii.
 Schronisko turystyczne latem | |
| Państwo | |
|---|---|
| Wysokość |
2469 m n.p.m. |
| Pasmo | |
Położenie na mapie Szwajcarii  | |
Położenie na mapie Valais  | |
 45°52′12″N 7°10′19″E | |
Przełęcz, w formie wyraźnego, głębokiego siodła w grzbiecie, leży pomiędzy wzniesieniami Grande Chenalette (2889 m n.p.m.) na północy oraz Petit Mont Mort (2809 m n.p.m.) i Grand Mont Mort (2866 m n.p.m.) na południu. Samo siodło przełęczy leży na terytorium Szwajcarii (granica przebiega ok. 300 m na południowy zachód od niego). Tuż poniżej siodła przełęczy, po jego zachodniej stronie, znajduje się niewielkie jezioro (fr. Lac du Grand Saint-Bernard, it. Lago del Gran San Bernardo), którego lustro wody leży na wysokości 2446 m n.p.m.[1] Granica państwowa przecina jego lustro, zostawiając nieco większą część po stronie szwajcarskiej. Jezioro odwadnia niewielki ciek wodny spływający w kierunku południowo-zachodnim (na stronę włoską), do Torrente del Gran San Bernardo, należącego do dorzecza Dora Baltea w zlewisku Morza Adriatyckiego. Wody spływające na wschodnią (szwajcarską) stronę przełęczy to źródłowe cieki Dranse d'Entremont w dorzeczu Rodanu w zlewisku Morza Śródziemnego[2].
Przez przełęcz biegnie droga łącząca szwajcarską dolinę Rodanu na północy i włoską dolinę Dora Baltea na południu. Pod przełęczą, ok. 500 m na południowy wschód od jej siodła, przechodzi Tunel Świętego Bernarda[1].
Po podboju Galii Zaalpejskiej przez Rzymian w II w. p.n.e. zaistniała konieczność połączenia tej prowincji dobrymi drogami z Italią. W północnej części łańcucha Alp Zachodnich najdogodniejsza trasa prowadziła przez Wielką Przełęcz Św. Bernarda (łac. Alpis Poenina. W 141 r. p.n.e. senat rzymski polecił, aby Appius Claudius Metellus wybudował połączenie między doliną Padu a dorzeczem Rodanu, przechodzące przez tę przełęcz. Droga ta (zwana później Via Metella) miała szerokość 4 m, jednak ze względu na warunki naturalne (wysokość i zagrożenie lawinami) nadawała się do użytku tylko w miesiącach letnich[3].
Z czasem przełęcz stała się najwyższym punktem historycznego, znanego od średniowiecza pod nazwą Via Francigena transalpejskiego szlaku, którym pielgrzymi z Anglii i Francji pielgrzymowali do Rzymu. Około 1050 roku na przełęczy wybudowano klasztor kanoników regularnych, założony przez Bernarda z Menthon. Powstał on głównie z myślą służenia jako punkt etapowy wędrującym tędy pielgrzymom. Wkrótce tutejsi mnisi zasłynęli też z niesienia pomocy zagubionym lub śmiertelnie zmęczonym podróżnym. Od nazwy przełęczy wzięła się nazwa rasy psów bernardynów, które pomagały mnichom odszukiwać zabłąkanych podróżnych i do dziś pomagają w górskich akcjach ratowniczych.
Przełęcz znana jest m. in. z przemarszu wojsk napoleońskich w roku 1800.
Wraz z rozwojem europejskiej turystyki przełęcz zaczęła być liczniej uczęszczana przez podróżnych, udających się z zachodniej Europy do Włoch. Czasami stawała się celem wycieczki samym w sobie. W taki też sposób w sierpniu 1834 roku odwiedził ją Juliusz Słowacki wraz z ośmioosobowym towarzystwem, składającym się z Teresy Wodzińskiej z dwoma córkami (Marią i Józefą) oraz trzema synami (Antonim, Feliksem i Kazimierzem), francuskiej guwernantki córek (panny Malet) oraz Juliusza Grużewskiego. W liście do matki, Salomei Bécu, datowanym w Genewie 21-23 sierpnia tegoż roku, Słowacki wspominał ...oprawione w skalistym brzegu czarne, ołowianego koloru jezioro, cele klasztorne, w których nocowali (...zimne jak lodownie) oraz stojący obok klasztoru ...mały domek, gdzie składają się znalezione w śniegach trupy.[4]
19 lipca 2006 przełęcz odwiedził Benedykt XVI. Wizyta ta do końca była utrzymywana w tajemnicy i nikt spoza otoczenia papieża o niej nie wiedział.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
