Loading AI tools
polski językoznawca-orientalista Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Władysław Kotwicz (ur. 20 marca 1872 w Ossowie k. Lidy na Wileńszczyźnie, zm. 3 października 1944 w Czarnym Borze pod Wilnem) – polski językoznawca, orientalista. Specjalizował się przede wszystkim w językach mongolskich.
 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| profesor nauk filologicznych | |
| Specjalność: orientalistyka, języki mongolskie | |
| Alma Mater | |
| Habilitacja |
1900 |
| Profesura |
1923 |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia | |
| Odznaczenia | |
      | |
Syn Ludwika Ksawerego i Agaty z Wojszwiłłów. Miał siostrę Bolesławę (zm. 1922) oraz braci Stanisława i Piotra. W 1890 ukończył (ze złotym medalem) II gimnazjum w Wilnie. W 1891 rozpoczął studia orientalistyczne na Wydziale Języków Wschodnich Uniwersytetu Petersburskiego, specjalizując się w językach mongolskich, języku mandżurskim i chińskim. W 1895 uzyskał dyplom I st. wraz ze stypendium naukowym. Po studiach podjął pracę urzędnika w Sekcji Wschodniej Kancelarii Ministra Finansów (1896). Pracę naukową na uniwersytecie (Uniwersytet Petersburski) dane mu było rozpocząć dopiero w 1900[1], ale aż do roku 1917 łączył ją z karierą urzędniczą, która dawała mu m.in. możliwość nawiązania znajomości z szeregiem osób ważnych dla życia naukowego, gospodarczego i politycznego Mongolii.
Podjęcie pracy na uniwersytecie w 1900 było możliwe dzięki uzyskaniu w tym roku przez Kotwicza habilitacji i stanowiska Privatdozenta. Od razu w 1900 objął stanowisko kierownika filologii mongolskiej. Na stanowisko docenta etatowego czekał aż do 1917. Profesorem został w 1923.
Kotwicz wziął udział w kilku ekspedycjach do Kałmuków (1894, 1896, 1910, 1917), ale najbardziej znaną jego podróżą naukową była wyprawa do północnej Mongolii (1912), gdzie badał turkijskie napisy orchońskie, a także klasztor w Erdeni Dzu (XVI w.), położony ok. 400 km na zachód od Urgi (dziś Ułan Bator).
Jednocześnie zaangażował się w tworzenie po Rewolucji Październikowej tzw. Piotrogrodzkiego Instytutu Żywych Języków Orientalnych - prace organizacyjne trwały do jesieni 1920 i wówczas mianowano go też kierownikiem Instytutu. Funkcję tę pełnił do wiosny 1922.
Właśnie w 1922 Kotwicz otrzymał równocześnie dwa zaproszenia do Polski: z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie i z Uniwersytetu Jana Kazimierza (= UJK) we Lwowie. Oba te uniwersytety postanowiły bowiem zupełnie niezależnie od siebie zaprosić go do Polski. Kotwicz wybrał Lwów, przypuszczalnie dlatego, że władze rektorskie UJK nosiły się z zamiarem utworzenia dużego Instytutu Orientalistycznego, tak że ta propozycja wydawała się bardziej perspektywiczna.
Po załatwieniu wszystkich formalności Kotwicz przybył do Lwowa w 1924 i podjął tu od razu pracę jako kierownik utworzonej dlań Katedry Filologii Dalekiego Wschodu.
W tym samym czasie powstało Polskie Towarzystwo Orientalistyczne, a na jego przewodniczącego wybrano właśnie Kotwicza, który funkcję tę pełnił do śmierci. W 1927 został też redaktorem naczelnym Rocznika Orientalistycznego. W 1932 założył serię Collectanea Orientalia, którą sam finansował (do 1939 ukazało się 16 zeszytów; po wojnie nie było kontynuacji).
Przez wiele lat po wojnie Kotwicza uważano za wybitnego ałtaistę przekonanego o wspólnej genezie języków ałtajskich. Jest to jednak pogląd mylny, gdyż Kotwicz był w tej materii dość sceptyczny (przywiązywał do niej zresztą małą wagę) i jako pierwszy uczony w świecie sugerował raczej istnienie ongiś ścisłej ligi językowej obejmującej trzy rodziny: turkijską, mongolską i tunguzo-mandżurską (o czym pisał expressis verbis na s. 313–314 w swoich Studiach nad językami ałtajskimi, zob. niżej).
Kotwicz wydał w 1940 w Wilnie również Gramatykę języka litewskiego w zarysie[2].
Obecnie rękopisy i inne pozostałości po Kotwiczu przechowywane są w Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie.
Zmarł 3 października 1944 w Czarnym Borze pod Wilnem. Pochowany został obok żony na wileńskim cmentarzu Na Rossie.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
