Loading AI tools
teatr w Poznaniu Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Teatr Polski w Poznaniu – teatr dramatyczny działający w centrum Poznania od 1875 roku.
Teatr Polski w Poznaniu | |
Typ teatru |
teatr dramatyczny |
---|---|
Kierownictwo artystyczne |
Maciej Nowak |
Data powstania |
1875 rok |
Państwo | |
Lokalizacja | |
Strona internetowa |
nr rej. A-20 z 18 kwietnia 1958 | |
gmach teatru przed 1907 | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Adres |
ul. 27 Grudnia 8/10 |
Architekt |
Stanisław Hebanowski |
Rozpoczęcie budowy |
1873 |
Ukończenie budowy |
1875 |
Położenie na mapie Poznania | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego | |
52°24′30,85″N 16°55′25,19″E | |
Strona internetowa |
Zbudowany w latach 1873–1875 po długoletnich staraniach na uzyskanie zgody rządu pruskiego, według projektu Stanisława Hebanowskiego. Teatr Polski w Poznaniu miał początkowo charakter Sceny Narodowej pod pruskim zaborem. Obecnie jest teatrem miejskim[1]. Gmach w stylu włoskiego renesansu. Budynek stanął na podwórzu kamienicy w Poznaniu przy ul. 27 Grudnia (wówczas ul. Berlińska). Dziś jest widoczny, ponieważ kamienica frontowa została zburzona (co jest krytykowane, gdyż jego projekt przewidywał umiejscowienie przy zamkniętym dziedzińcu)[2]. Początkowo pełna nazwa teatru brzmiała Teatr Polski w ogrodzie Potockiego w Poznaniu dla upamiętnienia jednego z darczyńców – Bolesława hrabiego Potockiego, który przekazał swój ogród na rzecz spółki budującej teatr. Pieniądze uzyskane z jego sprzedaży przekazano na zakup parceli pod budowę. Budowa została sfinansowana ze składek społecznych (świadczy o tym napis "Naród Sobie"). Teatr pełnił ważną funkcję w zachowaniu polskości, będąc stałą sceną, na której wystawiano w języku polskim, od 1925 roku obowiązuje skrócona nazwa – Teatr Polski w Poznaniu. Uroczyste otwarcie teatru z udziałem licznie zgromadzonej widowni, nastąpiło o godzinie 19 w dniu 21 czerwca 1875 roku a otwarcia i krótkiej przemowy, dokonał Prezes Honorowy, Adolf Bonifacy Bniński. "Po małej przerwie rozpoczęło się widowisko sceniczne: Wąsy i peruka Józefa Korzeniowskiego, wykonane siłami amatorskiem i zakończone żywym obrazem, przedstawiającym Obronę Trembowli"[3].
"25 września 1875 roku ma miejsce uroczysta inauguracja stałej sceny zawodowej spektaklem Zemsty Fredry; okolicznościowy prolog napisał Józef Kościelski, zagrano też jeden z polonezów Chopina i specjalną kompozycję Henryka Jareckiego; dyrekcję na dwa sezony objęli dwaj aktorzy galicyjscy: Karol Doroszyński ze Lwowa i [Władysław Terenkoczy] z Krakowa[4]; po ustąpieniu Terenkoczego Doroszyński prowadził teatr do 1881 roku[5]" – prof. Dobrochna Ratajczakowa "Teatr Polski w Ogrodzie Potockiego".
Pierwszy sezon teatralny zaplanowano z myślą o widzach z warstwy ziemiaństwa i inteligencji. Kolejne jednak przygotowywano już myśląc o potrzebach największej publiczności – ubogiego mieszczaństwa. Teatr Polski stał się „teatrem ludowym”, grając polskie komedie kontuszowe, moralizatorskie wodewile oraz wystawiając sceny z historii ojczyzny. Taki charakter teatru zachował się do początku wieku XX. Do czasu wybuchu I wojny światowej program skupiał się na widowni mieszczańskiej.
W okresie dwudziestolecia międzywojennego teatr, pod kierownictwem Bolesława Szczurkiewicza, z powodzeniem rywalizował z Teatrem Nowym i innymi poznańskimi scenami[6]. W 1929 (na PeWuKę) gmach zmodernizowano i dobudowano przedsionek wejściowy z kasami (autorem projektu był Stefan Cybichowski)[7].
Gmach ocalał w czasie II wojny światowej i teatr wznowił swoją działalność w kwietniu 1945 roku. Inauguracja pierwszego po okupacji niemieckiej sezonu nastąpiła 27 kwietnia 1945 (piątek), kiedy to zagrano sztukę Uciekła mi przepióreczka autorstwa Stefana Żeromskiego w reżyserii zbiorowej. Zagrali m.in. Aleksander Dzwonkowski, Józef Kostecki i Zygmunt Noskowski. Aktorzy występowali w większości we własnych ubraniach. Na widowni zasiedli m.in. Feliks Widy-Wirski i Feliks Maciejewski. Odśpiewano też hymny – polski i radziecki[8]. W powojennych latach scena Teatru Polskiego była jedną z najciekawszych w Polsce. Nawiązano współpracę ze scenografami: Janem Kosińskim, Andrzejem Cybulskim i Andrzejem Stopką. W czasach powszechnego socrealizmu we wszelkich dziedzinach życia, za sprawą Wilama Horzycy kierującego sceną w latach 1948-1951, mówiło się o Teatrze Polskim, że to jedno z nielicznych miejsc, w którym uprawia się prawdziwy teatr.
Filią poznańskiego Teatru Polskiego był Teatr im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim (w latach 1948–1960[9]) oraz Teatr Nowy w Poznaniu (w latach 1962-1972[10]).
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.