Szyba (województwo lubuskie)

Szyba (dawn. Syba^[3], niem. Scheibau) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie nowosolskim, w gminie Nowe Miasteczko nad rzeką Biała Woda na Wzgórzach Dalkowskich.

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Szyba

Szyba

wieś
Szyba, jeden z budynków
Państwo	Polska
Województwo	lubuskie
Powiat	nowosolski
Gmina	Nowe Miasteczko
Liczba ludności (2021)	133
Strefa numeracyjna	68
Kod pocztowy	67-124[1]
Tablice rejestracyjne	FNW
SIMC	0912439
Położenie na mapie gminy Nowe Miasteczko Szyba
Położenie na mapie Polski Szyba
Położenie na mapie województwa lubuskiego Szyba
Położenie na mapie powiatu nowosolskiego Szyba
51°40′08″N 15°41′14″E[2]

Historia

Pierwsze wiadomości o alodium comitis pochodzą z lat 1220–1232. Następnie w 1295 r. pojawia się w dokumentach informacja dotyczących płacenia dziesięciny biskupowi wrocławskiemu. Do 1675 r. Szyba była własnością rodu von Zedlitz. Rok później majątek kupił Johann von Roeber. W 1681 r. należała do rodu Rechenberg. W 1686 roku wymienia się jako właściciela Kaspara von Reichenbacha. W 1703 roku majątek został sprzedany dla Balthasara Friedricha von Lüttwitz. Zaś w 1778 kupiła go Barbara Eleonora von Glaubitz, a od jej spadkobiercy Carla – Marie Sophie von Braun z domu Lehwald. Po pożarze folwarku w 1834 r. majątek został wystawiony na licytację i kupiony w 1841 przez Adolpha Nuemanna, deputowanego okręgu kożuchowskiego. Po pięćdziesięciu latach majątek nabył radca królewski Otto Sperberg. Ok. 1919 r. właścicielem stał się Paul Ciecierski, a po nim wdowa Angelike. Po wojnie majątek został przejęty przez PGR. We dworze mieściły się biura i świetlica. Nieużytkowany od 1967 r. W grudniu 1987 roku dwór od Skarbu Państwa kupiła rodzina Jachimowiczów, w której rękach pozostaje do dzisiaj. W 1997 roku Wojciech Jachimowicz utworzył w jednej z sal dworu Muzeum Instrumentów Muzycznych^[4][5].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.

Zabytki

Dwór w Szybie z teki A. Dunckera

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest^[6]:

• dwór (nr rej.: 3133 z 10.08.1979). Zbudowany w 1797 roku na surowym korzeniu przez Marie Sophie Braun. W XIX wieku rycina dworu została umieszczona w szóstym tomie albumu Aleksandra Duncknera, co spowodowało, że stał się znany. Początkowo o wystroju barokowym, przebudowywany wielokrotnie uzyskał wystrój klasycystyczny. Podczas remontu usunięto prostokątne płyciny umieszczone dawniej nad i pod oknami oraz zmieniono formę wieńczącego szczytu. Na belkowaniu, którego podstawę stanowił gzyms, były wygięte spływy szczytu wieńczonego, przerwanego gzymsem z półkolistym zamknięciem. Przez całą wysokość szczytu biegły dwie lizeny, flankujące usytuowane pośrodku i przesklepione pełnym łukiem okno oraz umieszczony nad nim okulus. Całości dopełniały ozdobne wazy, ustawione symetrycznie na krawędziach gzymsów.

Demografia

Liczba mieszkańców miejscowości w poszczególnych latach^[7]:

Rok	Ilość mieszkańców
1998	187
2002	181
2009	159
2011	144
2021	133

Przypisy

1. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1276 [zarchiwizowane 2022-10-26].
2. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 136336
3. Uchwała Nr V/18/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu nowosolskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze z dnia 4 grudnia 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze z dnia 5 października 1954 r. dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze z dnia 4 grudnia 1954 r., Nr. 10, Poz. 55)
4. Muzeum Instrumentów Muzycznych w Szybie [Muzea w Polsce, Zielona Góra] [online], www.museo.pl [dostęp 2019-09-16].
5. TomaszT. Andrzejewski TomaszT., Miejscowości powiatu nowosolskiego: rys historyczny, Nowa Sól: Muzeum Miejskie w Nowej Soli, 2004, s. 212-213, ISBN 978-83-919139-2-5, OCLC 62562534 [dostęp 2019-09-17] (pol.).
6. Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 51. [dostęp 2013-02-02].
7. Wieś Szyba (lubuskie) » mapy, GUS, nieruchomości, regon, kod pocztowy, atrakcje, edukacja, kierunkowy, demografia, zabytki, tabele, statystyki, linie kolejowe, liczba ludności, drogi publiczne [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-04-11] (pol.).

Bibliografia

• TomaszT. Andrzejewski TomaszT., Miejscowości powiatu nowosolskiego: rys historyczny, Nowa Sól: Muzeum Miejskie w Nowej Soli, 2004, s. 212-213, ISBN 978-83-919139-2-5, OCLC 62562534 [dostęp 2019-09-17] (pol.).

Linki zewnętrzne

• Galeria starych zdjęć i pocztówek