Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Szarża – gwałtowny atak kawalerii dokonywany na przeciwnika w szyku konnym na broń białą. Dawniej w Wojsku Polskim także nazwa (synonim) stopnia wojskowego[1].
_11.png)
Terminu „szarża” zaczęto używać w języku polskim dopiero w okresie wojen napoleońskich, wcześniej określając takie działania jako „atak”, „natarcie” lub „uderzenie”[1]. Jednak niezależnie od nazewnictwa, szarże były nierozerwalnie związane z wykorzystywaniem kawalerii na polu bitwy od początku jej dziejów.
Do XV w. szarż dokonywano zazwyczaj w szyku luźnym, a średniowieczne rycerstwo nacierało i walczyło w formacjach złożonych z łańcucha samodzielnych pocztów. Od XV w. szarż dokonywano w formacjach układanych w wieloszeregowe kolumny chorągwiane z odstępami pomiędzy jeźdźcami liczącymi około 3 m (na długość konia). W XVI w. na popularności zyskało ustawianie kolumn w „szachownicę” umożliwiającą naprzemienne szarżowanie i wycofywanie się poszczególnych kolumn poprzez mijanie się w lukach szyku. Od połowy XVI w. zaczęto stosować taktykę przechodzenia w ostatnim etapie szarży w szyk zwarty (kolano przy kolanie). Od drugiej połowy XVII w. nacierające kolumny ulegały coraz większemu spłyceniu, najpierw do trzech szeregów, a od XVIII w. do dwóch[1].
Początkowo jazda rozpoczynała natarcie w kłusie z odległości około 300 m, zwierając szeregi i przechodząc w cwał dopiero na dystansie 30–80 m od przeciwnika. Tak późne przechodzenie w cwał miało na celu zachowanie jak najdłuższej kontroli nad koniem i nie dopuszczenie do rozerwania szyku. Coraz szybszy rozwój broni palnej zmuszał jednak kawalerię do wykonywania tego manewru z coraz większego dystansu. I tak na początku XIX w. w cwał przechodzono już z odległości 150 m, a w drugiej połowie tego wieku dystans tez wzrósł już do 250 m. Na początku XX wieku, ze względu na znaczne nasycenie pola walki bronią maszynową dokonywanie skutecznych szarż stało się możliwe wyłącznie w przypadku zaskoczenia przeciwnika, a przejście do cwału następowało już z odległości 500-600 m[1].
Do najsłynniejszych[potrzebny przypis] szarż w historii zalicza się między innymi:
_by_Józef_Brandt.PNG)
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
