Loading AI tools
Szalim-ahum (akad. Šalim-aḫum)[1] – wczesny, słabo znany władca asyryjski, noszący tytuł „zarządcy (miasta) Aszur” (énsi a-šùrki)[1], syn i następca Puzur-Aszura I, ojciec i poprzednik Ilu-szumy; rządził miastem-państwem Aszur na początku XX w. p.n.e.[2]
W jedynej znanej inskrypcji tego władcy[1] oraz inskrypcjach jego kolejnych następców Ilu-szumy[3], Eriszuma I[4] i Ikunuma[5] jego imię zapisywane jest Ša-lim-a-ḫu-um (w transkrypcji Šalim-aḫum). Znaczy ono w języku akadyjskum „Uchowaj brata!”[6]. W Asyryjskiej liście królów imię to uległo zniekształceniu i zapisywane było Šal-lim-papmeš (w transkrypcji Šallim-aḫḫē, tłum. „Uchowaj braci!”)[7].
„Sulili, Kikkia, Akia, Puzur-Aszur, Szalim-ahum, Ilu-szuma - razem sześciu królów [których imiona zostały zapisane na] cegłach, (ale) których limmu nie zostali spisani/znalezieni”[8][9]
ustęp Asyryjskiej listy królów wyliczający asyryjskich królów od 27 do 32
Szalim-ahum (pod imieniem Szallim-ahhe) wymieniany jest w Asyryjskiej liście królów jako 31 władca Asyrii[8][9]. Występuje on tam jako piąty z tzw. „sześciu królów [których imiona zostały zapisane na] cegłach, (ale) których limmu nie zostali spisani/znalezieni”[8][9]. Jako jego poprzednik wymieniany jest Puzur-Aszur I, a jako jego następca Ilu-szuma[8][9].
Szalim-ahum jest drugim znanym władcą Aszur należącym do tzw. „dynastii Puzur-Aszura I”. W swojej własnej inskrypcji nazywa on siebie „synem Puzur-Aszura”[1], podczas gdy jego syn, Ilu-szuma, w swojej inskrypcji nazywa siebie „synem Szalim-ahuma, zarządcy (miasta) Aszur” (dumu Ša-lim-a-hu-um énsi A-šùrki)[3]. O Szalim-ahumie wspominają również kolejni władcy Aszur: Eriszum I w swych inskrypcjach zaznacza, iż był wnukiem Szalim-ahuma[10], zaś Ikunum przedstawia siebie jako jego prawnuka[11].
| władcy z dynastii Puzur-Aszura I | pokrewieństwo | lata panowania według Veenhofa[9] |
lata panowania według Barjamovica, Hertela i Larsena[12] |
uwagi |
|---|---|---|---|---|
| Puzur-Aszur I | - | początek XX w. p.n.e. | początek XX w. p.n.e. | najprawdopodobniej założyciel dynastii |
| Szalim-ahum | syn Puzur-Aszura I | początek XX w. p.n.e. | początek XX w. p.n.e. | we własnej inskrypcji nazywa siebie „synem Puzur-Aszura”[1] |
| Ilu-szuma | syn Szalim-ahuma | ?-1974 p.n.e. | ?-1971 p.n.e. | we własnej inskrypcji nazywa siebie „synem Szalim-ahuma”[3] |
| Eriszum I | syn Ilu-szumy | 1974-1935 p.n.e. | 1972-1933 p.n.e. | we własnych inskrypcjach nazywa siebie „synem Ilu-szumy”[13] |
| Ikunum | syn Eriszuma I | 1934-1921 p.n.e. | 1932-1918 p.n.e. | we własnej inskrypcji nazywa siebie „synem Eriszuma”[14] |
| Sargon I | syn Ikunuma | 1920-1881 p.n.e. | 1917-1878 p.n.e. | we własnej inskrypcji nazywa siebie „synem Ikunuma”[15] |
| Puzur-Aszur II | syn Sargona I | 1880-1873 p.n.e. | 1877-1870 p.n.e. | nazywany „synem Sargona” w Asyryjskiej liście królów[8] |
| Naram-Sin | syn Puzur-Aszura II | 1872-1829/1819 p.n.e. | 1869-? p.n.e. | nazywany „synem Puzur-Aszura” w Asyryjskiej liście królów[8] |
| Eriszum II | syn Naram-Sina | 1828/1818-1809 p.n.e. | ?-1809 p.n.e. | nazywany „synem Naram-Sina” w Asyryjskiej liście królów[8] |
Szalim-ahum jest najwcześniejszym asyryjskim władcą, którego istnienie potwierdzają jego własne inskrypcje[16]. W trakcie wykopalisk w mieście Aszur, podczas prac archeologicznych prowadzonych przy najstarszych kamiennych fundamentach świątyni boga Aszura, odnaleziona została płyta alabastrowa z wyrytą na niej jego inskrypcją[1][17]. Nosi on w niej tytuł „zarządcy (miasta) Aszur” (énsi a-šùrki) i przedstawia siebie jako syna Puzur-Aszura I (dumu Pù-zur8-da-šùr)[1]. W inskrypcji tej opisane zostały jego prace budowlane przy świątyni boga Aszura, które prowadzone być miały na życzenie samego boga[1][17]. W tekście wspomniane są kaplice i pomieszczenia usytuowane wokół głównego wewnętrznego dziedzińca świątyni, w tym „dom kadzi piwnych” i „pałac [...] Dagana”, identyfikowany ze znaną z późniejszych tekstów bēt Dagan, ważną kaplicą dzieloną przez Dagana z Enlilem i innymi bogami[1][16]. Opis prac Szalim-ahuma jest najwcześniejszym znanym świadectwem działalności budowlanej władców asyryjskich przy tej świątyni i dobrze wpisuje się we wczesne lata politycznej niezależności Aszur, kiedy to świątynia eponimicznego boga miasta odgrywać musiała szczególnie ważną rolę[16][17].
Panowanie Szalim-ahuma i pozostałych pięciu władców wspomnianych w ustępie Asyryjskiej listy królów umieszczane jest w pięćdziesięcioletnim okresie pomiędzy ok. 2025 a ok. 1974 r. p.n.e.[2] Ok. 2025 r. p.n.e., w kilka lat po objęciu tronu przez Ibbi-Suena, imperium III dynastii z Ur zaczęło się rozpadać i utraciło kontrolę nad swoimi obszarami peryferyjnymi, w tym nad miastem Aszur, tak więc Szalim-ahum, jako niezależny władca miasta-państwa Aszur, panować mógł dopiero po tej dacie[18]. Z drugiej strony panować on musiał przed ok. 1974 r. p.n.e., gdyż dopiero wówczas, wraz z wstąpieniem na tron Eriszuma I, wprowadzono w Aszur instytucję corocznie wybieranego urzędnika limmu (eponima), podczas gdy Asyryjska lista królów zalicza Szalim-ahuma do grupy wcześniejszych władców, za których rządów urzędnicy limmu nie byli jeszcze znani[9].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
