Stará Bystrica
wieś i gmina na Słowacji Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stará Bystrica (węg. Óbeszterce) – wieś i gmina (obec) w powiecie Czadca, kraju żylińskim, w północnej Słowacji. Leży w historycznym regionie Kysuce.
 Zegar astronomiczny w Starej Bystricy | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Kraj | |||
| Powiat | |||
| Starosta |
Ján Podmanický[1] | ||
| Powierzchnia |
36,91[2] km² | ||
| Wysokość |
484 m n.p.m. | ||
| Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość |
|||
| Nr kierunkowy |
041 | ||
| Kod pocztowy |
023 04 | ||
| Tablice rejestracyjne |
CA | ||
Położenie na mapie kraju żylińskiego  | |||
Położenie na mapie Słowacji  | |||
| 49°20′49,20″N 18°56′26,16″E | |||
| Strona internetowa | |||
Leży w Beskidach Zachodnich, w dolinie rzeki Bystrica, wg nomenklatury słowackiej oddzielającej tu Kysucké Beskydy (na północy) od Kysuckéj vrchoviny (na południu). Położona jest w środkowej, poszerzonej części w/w. doliny, określanej tu jako Bystrická Brázda, tuż powyżej miejsca w którym do Bystricy wpada jej największy lewostronny dopływ, duży potok Radôstka. Centrum wsi leży na wysokości 496 m n.p.m.
Na terenie wsi znaleziono kości mamuta i nosorożca włochatego, co świadczy o możliwości przebywania tu ludzi już w okresie paleolitu. Współczesna wieś została założona zapewne ok. 1585 r. w systemie tzw. kolonizacji wałaskiej. Została zasiedlona prawdopodobnie przez polskich osadników z Małopolski i ze Śląska[5]. Należała do „państwa feudalnego” z siedzibą na zamku w Strečnie. Po raz pierwszy wspominana była w 1662[6] r. jako Vetus Besztercze, później w roku 1773 jako Bistrice, od roku 1808 jako Stará Bystrica. W roku 1784 miała 390 domów z 2264 mieszkańcami, a w roku 1828 - 389 domów i 2751 mieszkańców.
Mieszkańcy zajmowali się hodowlą owiec i bydła w typowej dla tych terenów formie z „folwarkami” (letnimi gospodarstwami) na wyżej położonych łąkach i polanach, pracą w lesie oraz flisactwem (w okresie wiosennym) i tkactwem. Działał tartak, młyn wodny i folusz. W II poł. XVII w. powstał browar, a w następnym stuleciu gorzelnia. W roku 1767 założono tu hamernię (kuźnię) o trzech piecach. Zanikła ona jeszcze przed końcem XVIII w. W XIX w., podobnie jak i w wielu innych wsiach Kysuc, popularne stało się tu druciarstwo: wędrowni druciarze, naprawiający gliniane garnki i wykonujący inne tego typu usługi, docierali również do wsi śląskich i małopolskich. Pod koniec XIX w. silnie zaznaczyła się emigracja do USA.
W latach II wojny światowej góry wokół wsi były terenem działań oddziałów partyzanckich pod dowództwem Morskiego, Jefremowa i Jaromowa. 9 stycznia 1945 r. Niemcy rozstrzelali tu 11 ujętych uczestników Słowackiego Powstania Narodowego. W kwietniu 1945 r., podczas walk z zawzięcie broniącymi się tu Niemcami, większość wsi spłonęła – spaliły się 142 domy. Część mieszkańców wyemigrowała wkrótce do wsi Rovinka w pobliżu Bratysławy.
Po wojnie mieszkańcy systematycznie porzucali pracę na roli i w lesie, szukając jej w tworzących się zakładach w miastach doliny Kisucy, a także w przemyśle Republiki Czeskiej: w trzynieckiej hucie oraz kopalniach Zagłębia Ostrawsko-Karwińskiego. W roku 1953 od Starej Bystricy oddzieliła się Harvelka, tworząc osobną wieś.
Z końcem lat 90. ub. w. Stará Bystrica zaczęła intensywnie rozwijać jako miejscowość turystyczno-rekreacyjna. Sprzyjała temu podjęta wkrótce kompleksowa przebudowa centrum wsi, w której postawiono nacisk na wyeksponowanie jej walorów historyczno-kulturowych oraz na obsługę ruchu turystycznego.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
